Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
29-Март, 2024-жыл, жума, Бишкек убактысы 02:51

КЫРГЫЗСТАНДА ЖАНЫ КОНСТИТУЦИЯ БОЮНЧА ЭКСПЕРТТИК ТОПТУН ТҮЗҮЛҮШҮ ТҮРДҮҮ ПИКИРЛЕРДИ ЖАРАТУУДА.


Бакыт Аманбаев, Бишкек “Азаттыктан» мурда кабарлангандай, президент Аскар Акаевдин 2-январдагы жардыгы менен Эксперттик топ түзүлгөн. Аталган топко, буга чейин Конституциялык Кеңеш иштеп чыккан Конституциянын долбоорунун жана жалпы элдик талкуулоонун жүрүшүндө келип түшкөн сунуш-пикирлердин негизинде, 13-январга чейин Конституциянын жаңы долбоорун иштеп чыгуу тапшырылды. Бул саясатчылар арасында ар кандай пикирлерди жаратууда.

“Азаттыктан» мурда кабарлангандай, президент Аскар Акаевдин 2-январдагы жардыгы менен Эксперттик топ түзүлгөн. Аталган топко, буга чейин Конституциялык Кеңеш иштеп чыккан Конституциянын долбоорунун, жана жалпы элдик талкуулоонун жүрүшүндө келип түшкөн сунуш-пикирлердин негизинде, 13-январга чейин Конституциянын жаңы долбоорун иштеп чыгуу тапшырылды. Өз мезгилинде мындай эксперттик топтун түзүлүшү Конституциялык Кеңештин мүчөлөрүнүн арасында жана жалпы эле кыргыз коомчулугунда карама-каршы пикирлерди жаратууда.

6-январда аталган Эксперттик топтун экинчи отурумуна журналистер катыштырылган жок. Эксперттик топтун башчысы, Президенттин Мыйзам чыгаруу жыйынындагы өкүлү Чолпонкул Арабаевдин «Азаттык» радиосунун кабарчысына берген маалыматына караганда, Эксперттик топ буга чейинки Конституциялык Кеңеш тарабынан иштелип чыккан Конституциянын долбооруна олуттуу өзгөртүүлөрдү киргизбейт. Анткени, анын оюнча, Эксперттик топтун Конституцияны өзгөртүүгө укугу жок.

Арабаевдин айтымында, Эксперттик топтун башкы милдети - Конституциялык Кеңештин сунуштарын жана элден түшкөн сунуштарды жалпылап, анын юридикалык жагын тактап, бир юридикалык нормага киргизүү болуп саналат.

Чолпонкул Арабаевдин маалыматына караганда, эксперттик топ 13-январга чейин Конституциянын соңку долбоорун иштеп чыгып, мамлекет башчысына сунуштайт. Андан соң президент Аскар Акаев эксперттик топ сунуштаган Конституциянын жаңы долбоорун кайрадан Конституциялык Кеңештин талкуусуна коебу, же дароо эле элдик референдумга алып чыгабы - азырынча белгисиз.

Ошентип, учурда кыргыз коомчулугунда мына ушул маселенин тегерегинде, тагыраак айтканда, «Эксперттик топ иштеп чыккан Башмыйзамдын жаңы долбоору кайрадан Конституциялык Кеңештин же парламенттин кароосуна коюлабы же жокпу?» - деген суроо боюнча ар кандай карама-каршы пикирлер жаралууда. Анткени айрым эркин саясатчылар, «Эксперттик топ мамлекет башчысы каалагандай Конституциянын долбоорун иштеп чыгат. Натыйжада, өлкө башчысы Эксперттик топ даярдаган Башмыйзамдын жаңы долбоорун кайрадан Конституциялык Кеңештин кароосуна сунуштабай, жалпы элдик референдумга алып чыгат» деген божомолдорун айтышууда.

Эске сала кетүүчү нерсе - Конституциялык Кеңештин төрагасынын орун басары, биринчи вице-премьер-министр Курманбек Осмонов мамлекет башчысынын Эксперттик топ түзүү тууралуу жардыгына түшүндүрмө берген маалымат жыйынында, Конституциялык Кеңештин мындан кийин чогулбай тургандыгын жарыялаган. «Жардыкты биз так аткарышыбыз керек. Анткени жардыкта Конституциялык Кеңеш жөнүндө, аны кайрадан чакыруу жөнүндө эч нерсе айтылган жок. Конституциялык Кеңешме өзүнүн ишин аяктаган», - деген эле Курманбек Осмонов.

Ал эми Эксперттик топтун түзүлүшүнө Конституциялык Кеңештин мүчөсү, республикадагы «Демократия жана жарандык коом үчүн» аттуу Бейөкмөт Уюмдар Коалициясынын башчысы Эдил Байсаловдин пикири башкача. «Мен мындай топтун түзүлүшүнө толук макул эмесмин. Баары бир ар кандай эксперттик топ, саясий чечим, саясий жыйынтыкты чыгара албайт. Акыркы тексттин долбоорун мамлекет башчысына Конституциялык Кеңешме сунушташы керек», - деп эсептейт ал.

Эдил Байсаловдун жогорудагыдай пикирине үндөшкөн көз карашын Конституциялык Кеңештин дагы бир мүчөсү, республикадагы бейөкмөт уюмдар бирикмесинин башчысы Токтайым Үмөталиева да билдирди. «Конституциялык Кеңешме акыркы жолу чогулганда, «Кеңештин иши негизинен жыйынтыкталды» деп айтылган. Менин оюмча Эксперттик топтун ишинен кийин да Конституциялык Кеңешме чогулуп, Эксперттик топтун сунушун талкуулап туруп, референдумга берүүбүз керек», - дейт Токтайым Үмөталиева.

Ошентип, бүгүнкү күнү келечекте жалпы элдик талкууга жаңы Конституциянын кандай маңыздагы долбоору сунушталаары азырынча белгисиз. Вице-премьер-министр Курманбек Осмоновдун айтмында, элдик референдум январь айынын соңунда же февралдын башында өткөрүлөт.

XS
SM
MD
LG