Швейцариянын Давос аттуу тоолуу курортунда жыл сайын өткөрүлүүчү Экономикалык форумга президент Нурсултан Назарбаев 1990-жылдарда такай барчу, бирок 1998-жылы Казакстанда ири коррупциялык чатак чыккандан кийин, ага катышпай калган. Ал коррупция ишин америкалык жана швейцариялык соттор эмгиче тергөөдө жана кээ бир эксперттердин айтымында, Назарбаевдин Давоско келбей калганы дал ошол тергөө менен байланыштуу болгон, анткени ал Швейцарияда суракка да алынышы мүмкүн болчу.
Батыш маалымат каражаттарына чыккан макалаларга караганда, Казакстандын мунай кендерин иштетүү үчүн Америка Кошмо Штаттарынын "Мобил" жана "Экссон" аттуу мунай компаниялары 1990-жылдардын орто ченинде казак жетекчилерине ири пара берген жана анын жүздөгөн миллион доллары Швейцария банктарындагы алардын жеке эсептерине которулган. Бул маселени швейцариялык гана эмес, америкалык соттор да тергей баштаганда, Казакстандын жаңы премьер-министри болуп дайындалган Имангали Тасмагамбетов былтыр чуулгандуу жарыя жасады. Анын айтымында, Швейцариянын бир банкындагы жашыруун эсепке президент Назарбаев чындап эле бир миллиард доллар которгон, бирок ал акча Назарбаевдин жеке өзүнө таандык эмес, ал каражатты президент жөн гана келечекте Казакстанда мүмкүн боло турган экономикалык кризистен сактаныш үчүн, өлкөнүн кызыкчылыгында гана Швейцарияда сактоону чечкен..
Кандай болгондо да, "Казакгейт" деген атка конгон бул чуулгандуу маселени азыр Нью-Йорк шаарындагы жогорку жюри изилдөөдө жана ишти аягына чыгарууга бир нече америалык сенатор да кызыкдар. Анткен менен, азыр - беш жылдан бери Швейцарияга келбей калган Назарбаевдин Давос форумуна катышканынын өзү бир топ суроо туудурууда. Казак президентинин Швейцарияга бара турганы бир кыйла кеч жарыяланды жана 20-январда башталган бул визиттин күн тартиби тууралуу президенттин басма сөз кызматы 18-январда да кабардар болгон эмес.
Эки күнгө уланган расмий сапардан кийин Назарбаев Экономикалык форумга катышуу үчүн калган, бирок анын учурунда ал эмне кылганы дээрлик белгисиз. Форум өзү алты күнгө созулганы менен, ага катышкан башка саясатчылар Давоско көбүнчө бир-эки күнгө гана келет. Назарбаев болсо форумдун башынан аягына чейин Швейцарияда жүрдү жана жыйын 28-январда аяктагандан кийин дагы өлкөдөн кеткен жок.
29-январда Киев шаарында өткөн Күнкорсуз мамлекеттер шериктештигинин бийик жолугушуусуна Назарбаев келүүгө тийиш болчу, бирок ал орус президенти Владимир Путинге телеграмма жиберип, 29-январда да анын Швейцариядагы жолугушуулары уланып жатканын билдирип, саммитке келбей калганы үчүн кечирим сурады. Он бир жылдын ичинде Назарбаев КМШнын бир да саммитинен буга чейин калган эмес.
"Казакстан демократиялык кыймылынын" саясий кеңешинин төрагасы Төлен Тохтасыновдун пикиринде, Назарбаевдин Швейцарияда "Казакгейт" маселесин чечүү менен алек болушу ыктымал:
- Расми түрдө Назарбаев Швейцариянын президенти, тышкы иштер министри жана башка жетекчилер менен жолукту. Бирок менин оюмча, ал Швейцарияда - 'Казакгейт' маселеси менен байланыштуу да жолугушууларды өткөрдү.
Акыркы жылдарда чет мамлекеттерге көп чыкпай калган Назарбаев Швейцариянын алдында башка да өлкөлөргө барганы жана ага каршы тергөө жүрүп жаткан Швейцариянын өзүнө да келгени, кээ бир эксперттердин пикиринде, Казакстандагы коррупция чатагы Назарбаев үчүн бир кыйла жеңилдегенинин белгиси.
Батыш маалымат каражаттарына чыккан макалаларга караганда, Казакстандын мунай кендерин иштетүү үчүн Америка Кошмо Штаттарынын "Мобил" жана "Экссон" аттуу мунай компаниялары 1990-жылдардын орто ченинде казак жетекчилерине ири пара берген жана анын жүздөгөн миллион доллары Швейцария банктарындагы алардын жеке эсептерине которулган. Бул маселени швейцариялык гана эмес, америкалык соттор да тергей баштаганда, Казакстандын жаңы премьер-министри болуп дайындалган Имангали Тасмагамбетов былтыр чуулгандуу жарыя жасады. Анын айтымында, Швейцариянын бир банкындагы жашыруун эсепке президент Назарбаев чындап эле бир миллиард доллар которгон, бирок ал акча Назарбаевдин жеке өзүнө таандык эмес, ал каражатты президент жөн гана келечекте Казакстанда мүмкүн боло турган экономикалык кризистен сактаныш үчүн, өлкөнүн кызыкчылыгында гана Швейцарияда сактоону чечкен..
Кандай болгондо да, "Казакгейт" деген атка конгон бул чуулгандуу маселени азыр Нью-Йорк шаарындагы жогорку жюри изилдөөдө жана ишти аягына чыгарууга бир нече америалык сенатор да кызыкдар. Анткен менен, азыр - беш жылдан бери Швейцарияга келбей калган Назарбаевдин Давос форумуна катышканынын өзү бир топ суроо туудурууда. Казак президентинин Швейцарияга бара турганы бир кыйла кеч жарыяланды жана 20-январда башталган бул визиттин күн тартиби тууралуу президенттин басма сөз кызматы 18-январда да кабардар болгон эмес.
Эки күнгө уланган расмий сапардан кийин Назарбаев Экономикалык форумга катышуу үчүн калган, бирок анын учурунда ал эмне кылганы дээрлик белгисиз. Форум өзү алты күнгө созулганы менен, ага катышкан башка саясатчылар Давоско көбүнчө бир-эки күнгө гана келет. Назарбаев болсо форумдун башынан аягына чейин Швейцарияда жүрдү жана жыйын 28-январда аяктагандан кийин дагы өлкөдөн кеткен жок.
29-январда Киев шаарында өткөн Күнкорсуз мамлекеттер шериктештигинин бийик жолугушуусуна Назарбаев келүүгө тийиш болчу, бирок ал орус президенти Владимир Путинге телеграмма жиберип, 29-январда да анын Швейцариядагы жолугушуулары уланып жатканын билдирип, саммитке келбей калганы үчүн кечирим сурады. Он бир жылдын ичинде Назарбаев КМШнын бир да саммитинен буга чейин калган эмес.
"Казакстан демократиялык кыймылынын" саясий кеңешинин төрагасы Төлен Тохтасыновдун пикиринде, Назарбаевдин Швейцарияда "Казакгейт" маселесин чечүү менен алек болушу ыктымал:
- Расми түрдө Назарбаев Швейцариянын президенти, тышкы иштер министри жана башка жетекчилер менен жолукту. Бирок менин оюмча, ал Швейцарияда - 'Казакгейт' маселеси менен байланыштуу да жолугушууларды өткөрдү.
Акыркы жылдарда чет мамлекеттерге көп чыкпай калган Назарбаев Швейцариянын алдында башка да өлкөлөргө барганы жана ага каршы тергөө жүрүп жаткан Швейцариянын өзүнө да келгени, кээ бир эксперттердин пикиринде, Казакстандагы коррупция чатагы Назарбаев үчүн бир кыйла жеңилдегенинин белгиси.
