Бул аптада Мыйзам чыгаруу жыйыны «Кыргыз Республикасынын Президентинин ишмердигинин кепилдиктери жөнүндөгү» мыйзамды талкуусуз кабыл алды. Мыйзам беш бөлүмдөн туруп, анда президенттин ишмердүүлүгүнө, аны камсыздоого, экс-президентке жана биринчи экс-президентке тиешелүү кепилдиктер аныкталган. Бул мыйзамга ылайык, президент кызматтан кеткен соң кол тийбестик укугуна, өмүр бою Коопсуздук Кеңешинин мүчөсү болууга жана башка бир катар укуктарга ээ болот.
Албетте, бул мыйзам оппозициянын катуу нааразылыгын жаратты. Бирок Аскар Акаевдин 2005-жылы кызматтан кетишин чындап тилегендер азыркы президентке коопсуздук кепилдиктери берилмейинче эч кандай майнап чыкпасын түшүнүп турушат. Кандай болгон күндө да, Мыйзам чыгаруу жыйынынын депутаты Өмүрбек Текебаев президенттин 2005-жылы кызматтан кетээрин акыркы жолугушуулардын учурунда мамлекет башчысы ага өзү айтканын «Азаттык» радиосундагы маегинде ачыктады. Ал өзү да президент А. Акаев бул убадасына тураарына ишенгенин жашырган жок.
- Кыргызстанда болуп жаткан окуяларга карата эл аралык уюмдардын көз карашы, экономикалык, социалдык, саясий абал «кийинки шайлоого бүгүнкү президент А. Акаев катышпайт» деген тыянакка толук негиз берет, - дейт Өмүрбек Текебаев.
Андыктан президент өзү да мындай «белектен» баш тартпастыгын айрым эксперттер айтышууда. Анткени анын кыйла салмактуу, анын үстүнө мыйзамга таянып иш жүргүзүүгө аракет кылган атаандаштары бар. Атап айтканда, кечээ Бишкектин тегерегиндеги дачаларды биринде, ачык асман алдында «Арнамыс» партиясынын III курултайы өттү. Курултайга 98 делегат катышып, партиянын 14 кишиден турган саясий кеңеши шайланды. Партиянын төрагалыгына Феликс Кулов, жаңы уставга ылайык анын эки орун басарлыгына - Эмил Алиев менен Виталий Бусель шайланышты. Муну менен азыр түрмөдө жаткан Феликс Кулов позициясын бекемдеп, дале болсо саясатка активдүү аралашып, бийлик үчүн күрөшө тургандыгын ачыкка чыгарды десек болот. Партиянын штаб башчысы Эмил Алиев да бийлик өкүлдөрү Феликс Куловго кооптонуу менен карай тургандыгын ырастады.
- Азыркы кезде Феликс Кулов болгондо, бүт оппозициянын баары анын тегерегине чогулуп, чогуу иштемек. Ошон үчүн бийлик аны түрмөгө камап, элдин арасына чыгарбай жатат, - деди Эмил Алиев.
Айтмакчы, оппозициялык маанайдагы журналисттер да өз укуктары үчүн күрөшүн колунан келген ыкмалар менен улантууда. Атап айтканда, сот чечимдеринин негизинде 12-июнда жабылган «Моя столица - новости» гезитинин эмгек жамааты «МСН» аттуу жаңы гезитти чыгарып, анын биринчи саны сатыкка түштү. Гезит «Моя столица» сыяктуу эле саясат жүргүзүп, 15 миң нуска менен аптасына эки ирет чыгып турат.
Бул аптада Чолпонатада III инвестициялык саммит болуп өттү. Анда кабыл алынган резолюцияга ылайык бир жылга эсептелген инвестициялык төртүнчү матрица бир айлык мөөнөттө иштелип чыга турган болду. III инвестициялык саммитке эл аралык финансы уюмдарынын Кыргызстандагы өкүлдөрү, инвесторлор жана кызматташ өлкөлөрдүн элчилери катышты.
Мындай аракеттер аздап болсо да өз жемишин берүүдө. Кийинки жылдары Кыргызстанга түз инвестициялардын көбүрөөк тартыла баштаганын тастыктаган расмий маалыматтар бар. Башкасын айтпаган күндө да, инвестицияларды тартуу боюнча вице-премьер-министр Жоомарт Оторбаевдин аракети саясат иликтөөчүлөрдүн баамына уруна баштаганы байкалат. Мисалы, жакында «Социнформбюро» социологиялык кызматы Кыргызстандагы саясатчылардын рейтингин аныктоо боюнча июнь айындагы иликтөөнүн жыйынтыгын жарыялады. Эксперттердин баасына ылайык, президент Аскар Акаев 40 саясатчыдан турган тизмени баштаса, экинчи орунга Жоомарт Оторбаев чыккан. Бул анын саясий салмагы кескин өсө баштаганынын алгачкы жышааны.
Бул күндөрү Адам укугун коргоо боюнча кыргыз комитетинин башкы донору болгон голландиялык «Хивос» уюму жалдаган «Price Waterhouse Coopers» компаниясынын өкүлдөрү комитетке акыркы жылдары бөлүнгөн каражаттардын канчалык максаттуу пайдаланылганын текшеришүүдө. Комитеттин өкүлү Гияз Токомбаев уюмдун акыркы бир жарым жылдагы финансылык отчеттору уурдалып кеткенин билдирди. Ушундан улам, уюмдун финансылык иштери аудиторлорду гана эмес, бийлик тарапты да, оппозициячыл күчтөрдү да ого бетер кызыктырууда. Комитет финансылык жагынан тазабы же жокпу? Таза болсо аны сынга алган комитеттин мурдагы мүчөлөрү элге эмне деп жооп беришет? Ал эми таза болбой чыкса аудиторлор ошону ачыкка чыгарууга батынышабы же «жабылуу аяк жабылуу бойдон калсын» деп эч нерсе болбогондой түр көрсөтүшөбү – азырынча белгисиз.
Албетте, бул мыйзам оппозициянын катуу нааразылыгын жаратты. Бирок Аскар Акаевдин 2005-жылы кызматтан кетишин чындап тилегендер азыркы президентке коопсуздук кепилдиктери берилмейинче эч кандай майнап чыкпасын түшүнүп турушат. Кандай болгон күндө да, Мыйзам чыгаруу жыйынынын депутаты Өмүрбек Текебаев президенттин 2005-жылы кызматтан кетээрин акыркы жолугушуулардын учурунда мамлекет башчысы ага өзү айтканын «Азаттык» радиосундагы маегинде ачыктады. Ал өзү да президент А. Акаев бул убадасына тураарына ишенгенин жашырган жок.
- Кыргызстанда болуп жаткан окуяларга карата эл аралык уюмдардын көз карашы, экономикалык, социалдык, саясий абал «кийинки шайлоого бүгүнкү президент А. Акаев катышпайт» деген тыянакка толук негиз берет, - дейт Өмүрбек Текебаев.
Андыктан президент өзү да мындай «белектен» баш тартпастыгын айрым эксперттер айтышууда. Анткени анын кыйла салмактуу, анын үстүнө мыйзамга таянып иш жүргүзүүгө аракет кылган атаандаштары бар. Атап айтканда, кечээ Бишкектин тегерегиндеги дачаларды биринде, ачык асман алдында «Арнамыс» партиясынын III курултайы өттү. Курултайга 98 делегат катышып, партиянын 14 кишиден турган саясий кеңеши шайланды. Партиянын төрагалыгына Феликс Кулов, жаңы уставга ылайык анын эки орун басарлыгына - Эмил Алиев менен Виталий Бусель шайланышты. Муну менен азыр түрмөдө жаткан Феликс Кулов позициясын бекемдеп, дале болсо саясатка активдүү аралашып, бийлик үчүн күрөшө тургандыгын ачыкка чыгарды десек болот. Партиянын штаб башчысы Эмил Алиев да бийлик өкүлдөрү Феликс Куловго кооптонуу менен карай тургандыгын ырастады.
- Азыркы кезде Феликс Кулов болгондо, бүт оппозициянын баары анын тегерегине чогулуп, чогуу иштемек. Ошон үчүн бийлик аны түрмөгө камап, элдин арасына чыгарбай жатат, - деди Эмил Алиев.
Айтмакчы, оппозициялык маанайдагы журналисттер да өз укуктары үчүн күрөшүн колунан келген ыкмалар менен улантууда. Атап айтканда, сот чечимдеринин негизинде 12-июнда жабылган «Моя столица - новости» гезитинин эмгек жамааты «МСН» аттуу жаңы гезитти чыгарып, анын биринчи саны сатыкка түштү. Гезит «Моя столица» сыяктуу эле саясат жүргүзүп, 15 миң нуска менен аптасына эки ирет чыгып турат.
Бул аптада Чолпонатада III инвестициялык саммит болуп өттү. Анда кабыл алынган резолюцияга ылайык бир жылга эсептелген инвестициялык төртүнчү матрица бир айлык мөөнөттө иштелип чыга турган болду. III инвестициялык саммитке эл аралык финансы уюмдарынын Кыргызстандагы өкүлдөрү, инвесторлор жана кызматташ өлкөлөрдүн элчилери катышты.
Мындай аракеттер аздап болсо да өз жемишин берүүдө. Кийинки жылдары Кыргызстанга түз инвестициялардын көбүрөөк тартыла баштаганын тастыктаган расмий маалыматтар бар. Башкасын айтпаган күндө да, инвестицияларды тартуу боюнча вице-премьер-министр Жоомарт Оторбаевдин аракети саясат иликтөөчүлөрдүн баамына уруна баштаганы байкалат. Мисалы, жакында «Социнформбюро» социологиялык кызматы Кыргызстандагы саясатчылардын рейтингин аныктоо боюнча июнь айындагы иликтөөнүн жыйынтыгын жарыялады. Эксперттердин баасына ылайык, президент Аскар Акаев 40 саясатчыдан турган тизмени баштаса, экинчи орунга Жоомарт Оторбаев чыккан. Бул анын саясий салмагы кескин өсө баштаганынын алгачкы жышааны.
Бул күндөрү Адам укугун коргоо боюнча кыргыз комитетинин башкы донору болгон голландиялык «Хивос» уюму жалдаган «Price Waterhouse Coopers» компаниясынын өкүлдөрү комитетке акыркы жылдары бөлүнгөн каражаттардын канчалык максаттуу пайдаланылганын текшеришүүдө. Комитеттин өкүлү Гияз Токомбаев уюмдун акыркы бир жарым жылдагы финансылык отчеттору уурдалып кеткенин билдирди. Ушундан улам, уюмдун финансылык иштери аудиторлорду гана эмес, бийлик тарапты да, оппозициячыл күчтөрдү да ого бетер кызыктырууда. Комитет финансылык жагынан тазабы же жокпу? Таза болсо аны сынга алган комитеттин мурдагы мүчөлөрү элге эмне деп жооп беришет? Ал эми таза болбой чыкса аудиторлор ошону ачыкка чыгарууга батынышабы же «жабылуу аяк жабылуу бойдон калсын» деп эч нерсе болбогондой түр көрсөтүшөбү – азырынча белгисиз.
