Ымыркайдын майып төрөлүшү- ата-эне үчүн азап, бактысыздык. Мамлекет үчүн да өксүү иш. Балдардын майып болуп төрөлүшүнө социалдык-экономикалык шарт, жакырчылык, экологиянын бузулганы себеп болууда. Көпчүлүк аялдар оор шарттарда иштеп-жашап жатышат. Болочок энелер жакшы тамактанбай, түйүлдүккө эң зарыл азыктар жетишпейт.
Күнүмдүк жетишпестиктен, кейип-кепчүүдөн жана башка себептерден чыңалган аялдын ички абалы да түйүлдүккө таасир берип турат. Көпчүлүк аялдар, айрыкча жаш келиндер өз учурунда каттого турушпайт, медициналык кароодон өтүшпөйт. Эгерде аялдар өз убагында текшерилип турушса, айрыкча, учурда тез тарап жаткан инфекциянын түйүлдүккө өтүшүнүн алдын алууга болор эле. Анда майып төрөлүп жаткан ымыркайлардын көбү сак-саламат төрөлмөк.
Бул маселе боюнча Балдардын республикалык клиникалык ооруканасынын тубаса майып балдарды дарылоо бөлүмүнүн башчысы Нурмухаммед Бабажанов мындай дейт:
- Тубаса майыптыкка алып келип жаткан себептерге токтолсок, биринчиден, гипоксия - бул эненин организминде кислороддун жетишпестиги, эненин организминин алсыздыгы, азкандуулук, кан басымдын жогорулугу же төмөндүгү, талгактын оор формасы. Экинчиден, түйүлдүктө инфекциянын болушу. Бул көрүнүш учурда республикада күчөп баратат. Мунун себеби - ата-энелердин медициналык кароодон өтүшпөгөндүгү, энелердин текшерилбегендиги. Үчүнчүдөн, баланын төрөт учурунда жаракат алышынан келип чыккан майыптык. Мындай учурда көбүнчө дарыгерлерди күнөөлөшөт. Бул туура эмес. Көп аялдардын организми начар, алсыз. Аялдар өздөрү толготууга, төрөгөнгө даяр эмес болушат. Төртүнчүдөн, ара төрөлүү да көп учурда майыптыкка алып келет.
Майып балдарды дарылоодо ымыркайдын майыптыгын эрте аныктап, дарылоону эртелетип, 1-2 жашынан кечиктирбей баштоо зарыл. Бишкектеги балдар ооруканасына алыскы райондордон келүү кыйын болуп, оору да убагында аныкталбай, дарылоо да кыйла кечигип башталат. Андыктан республиканын аймактарында реабилитациялык борборлорду ачуу өтө зарыл. Дарыгер Нурмухаммед Бабажанов бул маселе тууралуу кебин мындайча улады:
- Бүгүнкү күндөгү чоң көйгөй - ооруканаларда майып балдарга койкалардын жетишпестиги. Талас, Баткен, Нарын облустарында реабилитациялык бөлүмдөрдүн жоктугу. Мына ушул маселелерди чечүү - майып балдарды дарылап, айыктыруудагы башкы иш.
Күнүмдүк жетишпестиктен, кейип-кепчүүдөн жана башка себептерден чыңалган аялдын ички абалы да түйүлдүккө таасир берип турат. Көпчүлүк аялдар, айрыкча жаш келиндер өз учурунда каттого турушпайт, медициналык кароодон өтүшпөйт. Эгерде аялдар өз убагында текшерилип турушса, айрыкча, учурда тез тарап жаткан инфекциянын түйүлдүккө өтүшүнүн алдын алууга болор эле. Анда майып төрөлүп жаткан ымыркайлардын көбү сак-саламат төрөлмөк.
Бул маселе боюнча Балдардын республикалык клиникалык ооруканасынын тубаса майып балдарды дарылоо бөлүмүнүн башчысы Нурмухаммед Бабажанов мындай дейт:
- Тубаса майыптыкка алып келип жаткан себептерге токтолсок, биринчиден, гипоксия - бул эненин организминде кислороддун жетишпестиги, эненин организминин алсыздыгы, азкандуулук, кан басымдын жогорулугу же төмөндүгү, талгактын оор формасы. Экинчиден, түйүлдүктө инфекциянын болушу. Бул көрүнүш учурда республикада күчөп баратат. Мунун себеби - ата-энелердин медициналык кароодон өтүшпөгөндүгү, энелердин текшерилбегендиги. Үчүнчүдөн, баланын төрөт учурунда жаракат алышынан келип чыккан майыптык. Мындай учурда көбүнчө дарыгерлерди күнөөлөшөт. Бул туура эмес. Көп аялдардын организми начар, алсыз. Аялдар өздөрү толготууга, төрөгөнгө даяр эмес болушат. Төртүнчүдөн, ара төрөлүү да көп учурда майыптыкка алып келет.
Майып балдарды дарылоодо ымыркайдын майыптыгын эрте аныктап, дарылоону эртелетип, 1-2 жашынан кечиктирбей баштоо зарыл. Бишкектеги балдар ооруканасына алыскы райондордон келүү кыйын болуп, оору да убагында аныкталбай, дарылоо да кыйла кечигип башталат. Андыктан республиканын аймактарында реабилитациялык борборлорду ачуу өтө зарыл. Дарыгер Нурмухаммед Бабажанов бул маселе тууралуу кебин мындайча улады:
- Бүгүнкү күндөгү чоң көйгөй - ооруканаларда майып балдарга койкалардын жетишпестиги. Талас, Баткен, Нарын облустарында реабилитациялык бөлүмдөрдүн жоктугу. Мына ушул маселелерди чечүү - майып балдарды дарылап, айыктыруудагы башкы иш.
