Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
28-Март, 2024-жыл, бейшемби, Бишкек убактысы 15:03

2003-ЖЫЛДАГЫ КЫРГЫЗСТАНДЫН ТЫШКЫ САЯСАТЫ


Өткөн жылда Кыргызстандын тышкы саясаты кайсы багытта өнүктү? Жаңы жылга кандай чечилбеген маселелер калды.

Кыргызстандын өткөн жылдагы тышкы саясаты Өзбекстан багытын кошпогондо, негизги өнөктөштөрү менен кызматташууну чыңдоо жолунда болду. Албетте, буга Кыргызстан АКШ, Орусия жана Кытай өңдүү улуу мамлекеттердин ар бирининин талабын канааттандыруу менен жетишти. Маселен, 2000-жылкы Кыргызстандагы парламенттик жана президенттик шайлоодогу мыйзам бузууларга байланыштуу АКШ менен салкындай түшкөн мамиле «Манас» аба майданын Вашингтон баштаган антитеррордук коалиция күчтөрүнө берүү менен калыбына келди.

Ал эми Орусиянын геосаясий таламдарын канааттандырып, 2003-жылы Кант аба майданын берип, Москва менен Бишкектин ымаласы артты.

Кытай менен мамиле Үзөңгүкууш боюнча келишимден кийин өзгөчө жанданып, кызматташтык жаңы деңгээлге көтөрүлдү дешет талдоочулар. Анын натыйжасында, акыркы кезде Кыргызстандын министрлери Кытайга байма-бай каттай башташты. Маселен, декабрь айында эле Кытайда биринчи вице-премьер-министр Курманбек Осмонов, министрлер Кубанычбек Жумалиев, Бакирдин Субанбеков, Эсен Топоев, Улуттук банктын башчысы Улан Сарбанов сапар менен болуп кайтышты.
Кыргызстандын Борбор Азиядагы саясаты болсо Казакстан менен «Биримдик тууралуу келишим» түзүү жана унаалардын тоскоолсуз өтүшүн камсыздаган макулдашууга жетишүү менен ийгиликке жетти.

Бирок Өзбекстан менен катаал мамиле сакталууда. Ал эми Тажикстан менен суу-энергетика, жол багытында кызматташтык боюнча макулдашууларга ушул жылдагы Николай Танаевдин Дүйшөмбүгө сапары учурунда жетишилди.

Кыргызстандын Тышкы иштер министри Аскар Айтматов өлкөнүн өткөн жылдагы тышкы саясатын ийгиликтүү деп атап, буларга токтолду:

- Бардык багыттар, бардык тармактар боюнча биз чоң ийгиликтерге жетиштик. Тышкы саясаттагы жыл ичиндеги эң маанилүү окуя - Казакстан менен «Биримдик тууралуу келишим» түзүүгө жетиштик. Бул - тарыхый окуя болуп калды.

Азыркы министрдин баасына мурунку Тышкы иштер министри Муратбек Иманалиев негизинен кошулуп, бирок Жапония менен мамиленин салкындашын, Өзбекстан менен мамиленин татаал бойдон калышын белгиледи:

- Жалпылап айтканда, кээ бир багыттарда ийгиликтер болду. АКШ, Орусия, Кытай менен жакшы иш жүрдү. Кээ бир багыттарда кемчиликтер болду, маселен, менин оюмча Жапония менен мамилени кичине бузуп алганыбыз туура эмес болду. Ал эми Өзбекстан менен мамиледе өзгөрүүлөр жок. Мурдагы кыйынчылыктар сакталып турат.

Ал эми Мыйзам чыгаруу жыйынынын Тышкы байланыштар комитетинин төрагасы Алишер Абдимомунов өлкөнүн тышкы саясатында стратегия жоктугун белгилеп, буларды айтты:

- Тышкы иштер боюнча мамлекеттик идеология, стратегиялык максат коюла элек. Бирок анча-мынча тактикалык иштер жасалып жатты. Алар бир-эки жылдык максаттарды көздөөдө. Ал эми акыркы кезде Казакстан менен болгон мамиле алдыга жылгандай болуп жатат.
  • 16x9 Image

    Айданбек Акмат уулу

    "Азаттыктын" Бишкектеги бюросунун кызматкери, журналист. Саясат, экономика темалары боюнча адис. Кыргыз Улуттук университетин аяктаган.

XS
SM
MD
LG