Акыйкат башкаруу боюнча улуттук кеңештин кезектеги отуруму жыл ичинде аткарыла турган иш-чаралардын тизмесин мүчөлөрдүн сунуш-пикирлерин эске алуу менен кабыл алды. Талкуунун жүрүшүндө айрымдар жылдык планды кабыл алаардан мурда Улуттук кеңештин стратегиясын кабыл алуу керектигин белгилешти. Премьер-министр Николай Танаев болсо Улуттук кеңеш башкаруу системасын реформалоо стратегиясынын жетегинде иш алып барат деген ойдо:
- Мына ушунун өзү стратегия. «Стратегия жок» деп сиз кайсыны айтып атасыз? Биз реформалоонун стратегиясын иштеп чыгып, мартта аны сунушташыбыз керек, андан аркыга калтырууга мүмкүн эмес. Анткени, ачык айтып коёюн, стратегия Эларалык валюта кору менен биздин ортобузда түзүлгөн меморандумда белгиленген тышкы карыздарды жоюу шарттарын ылайыктоочу компоненттердин бири.
Башкаруу системасын реформалоо стратегиясы улуттук кеңеш жыл ичинде аткарчу иш чаралардын эң негизгиси. Ал Өнүгүүнүн комплекстүү негиздери жана Жакырчылыктан чыгуу боюнча улуттук стратегиянын алкагында даярдалышы керек. Николай Танаев отурумда улуттук кеңештин мүчөлөрүн аталган документти даярдоого активдүү катышууга чакырды.
Мүчөлөр кеңештин катчылыгына он күн ичинде өз сунуштарын бериши керек. Анын негизинде март айына чейин стратегия иштелип бүтүп, калктын талкуусуна коюлмакчы. Март айынын үчүнчү он күндүгүндө стартегияны улуттук кеңеш кабыл алып, президентке сунушташы күтүлүүдө.
Улуттук кеңеш быйыл аткара турган иштердин курамына коррупциялык мыйзам бузууларды иликтөө, мамлекеттик кызматчылардын кирешелерин каттоону өркүндөтүү, «көмүскө» экономиканын жагдайын териштирүү, мамлекеттик органдардан административдик, укуктук маалыматтарды алуу мүмкүнчүлүгүн кеңейтүү өңдүү маселелер бар. 15 пункт менен белгиленген багыттарды ишке ашыруу тиешелүү тармактарга жана кеңештин мүчөлөрүнө жүктөлдү. Кеңештин айрым мүчөлөрү мындай милдеттер менен макул эмес. Маселен, Корпоративдик технологиялар борборунун жетекчиси Төлөндү Тойчубаев мындай ойдо:
- Биздин милдетибиз – тигил же бул иш-чарага жооп берүү эмес, өз пикирибизди айтуу. Бул жерде мындай болуп калып атат, маселен, биз, ишкерлердин же коомчулуктун өкүлдөрү, кандайдыр бир ыңгайда бюрократ болуп калып атабыз. Тизмеге бизди кошуу жөнсүз болуп калат.
Мындай пикирге Николай Танаев, Улуттук коопсуздук кызматынын башчысы Калык Иманкулов жана Жалалабад облусунун губернатору Жусупбек Шарипов макул болушкан жок.
- Бул такыр туура эмес, - деди Жусупбек Шарипов, - Кыргызстанда жашаган ар бир атуул жоопкер болушу керек. Менин ишим жок деген принцип туура эмес. Ошон үчүн бул жакка коомдун бардык өкүлдөрү тартылып атпайбы.
Билим берүү тармагында иштеп жаткан Көзөмөлдөөчү кеңештердин тажрыйбасын жайылтуу кызуу талкууну жаратты. Маселен, президенттин алдындагы Башкаруу академиясынын ректору Аскар Кутанов бул демилгеге өтө кылдат мамиле жасап, азырынча колдобой коё турууну сунуштады. Демилгени колдогон Бишкек шаардык кеңешинин депутаты Гүлмира Маматкеримованын пикирине караганда, айрыкча мектептерде түзүлгөн мындай кеңештер көмүскө пайда табуунун булагына айланып жатат. Аны мыйзамдын күчү менен тизгиндөөгө мүмкүн болбой калды.
Талкуу учурунда Бишкек шаарындагы айрым мектептин директорлору Көзөмөлдөөчү кеңешке жамынып, анын аркасы менен 40 миң сомго чейин айлык акы алып жатышкандыгы белгиленди. Мындай теңсиздикти чектөө үчүн «Көзөмөлдөөчү кеңештер жөнүндө» мыйзамдын аткарылышына байкоо жүргүзүш керек деген бүтүм чыкты. Отурумда Аскар Кутановдун сунушу көпчүлүк тарабынан колдоо тапкан жок.
- Мына ушунун өзү стратегия. «Стратегия жок» деп сиз кайсыны айтып атасыз? Биз реформалоонун стратегиясын иштеп чыгып, мартта аны сунушташыбыз керек, андан аркыга калтырууга мүмкүн эмес. Анткени, ачык айтып коёюн, стратегия Эларалык валюта кору менен биздин ортобузда түзүлгөн меморандумда белгиленген тышкы карыздарды жоюу шарттарын ылайыктоочу компоненттердин бири.
Башкаруу системасын реформалоо стратегиясы улуттук кеңеш жыл ичинде аткарчу иш чаралардын эң негизгиси. Ал Өнүгүүнүн комплекстүү негиздери жана Жакырчылыктан чыгуу боюнча улуттук стратегиянын алкагында даярдалышы керек. Николай Танаев отурумда улуттук кеңештин мүчөлөрүн аталган документти даярдоого активдүү катышууга чакырды.
Мүчөлөр кеңештин катчылыгына он күн ичинде өз сунуштарын бериши керек. Анын негизинде март айына чейин стратегия иштелип бүтүп, калктын талкуусуна коюлмакчы. Март айынын үчүнчү он күндүгүндө стартегияны улуттук кеңеш кабыл алып, президентке сунушташы күтүлүүдө.
Улуттук кеңеш быйыл аткара турган иштердин курамына коррупциялык мыйзам бузууларды иликтөө, мамлекеттик кызматчылардын кирешелерин каттоону өркүндөтүү, «көмүскө» экономиканын жагдайын териштирүү, мамлекеттик органдардан административдик, укуктук маалыматтарды алуу мүмкүнчүлүгүн кеңейтүү өңдүү маселелер бар. 15 пункт менен белгиленген багыттарды ишке ашыруу тиешелүү тармактарга жана кеңештин мүчөлөрүнө жүктөлдү. Кеңештин айрым мүчөлөрү мындай милдеттер менен макул эмес. Маселен, Корпоративдик технологиялар борборунун жетекчиси Төлөндү Тойчубаев мындай ойдо:
- Биздин милдетибиз – тигил же бул иш-чарага жооп берүү эмес, өз пикирибизди айтуу. Бул жерде мындай болуп калып атат, маселен, биз, ишкерлердин же коомчулуктун өкүлдөрү, кандайдыр бир ыңгайда бюрократ болуп калып атабыз. Тизмеге бизди кошуу жөнсүз болуп калат.
Мындай пикирге Николай Танаев, Улуттук коопсуздук кызматынын башчысы Калык Иманкулов жана Жалалабад облусунун губернатору Жусупбек Шарипов макул болушкан жок.
- Бул такыр туура эмес, - деди Жусупбек Шарипов, - Кыргызстанда жашаган ар бир атуул жоопкер болушу керек. Менин ишим жок деген принцип туура эмес. Ошон үчүн бул жакка коомдун бардык өкүлдөрү тартылып атпайбы.
Билим берүү тармагында иштеп жаткан Көзөмөлдөөчү кеңештердин тажрыйбасын жайылтуу кызуу талкууну жаратты. Маселен, президенттин алдындагы Башкаруу академиясынын ректору Аскар Кутанов бул демилгеге өтө кылдат мамиле жасап, азырынча колдобой коё турууну сунуштады. Демилгени колдогон Бишкек шаардык кеңешинин депутаты Гүлмира Маматкеримованын пикирине караганда, айрыкча мектептерде түзүлгөн мындай кеңештер көмүскө пайда табуунун булагына айланып жатат. Аны мыйзамдын күчү менен тизгиндөөгө мүмкүн болбой калды.
Талкуу учурунда Бишкек шаарындагы айрым мектептин директорлору Көзөмөлдөөчү кеңешке жамынып, анын аркасы менен 40 миң сомго чейин айлык акы алып жатышкандыгы белгиленди. Мындай теңсиздикти чектөө үчүн «Көзөмөлдөөчү кеңештер жөнүндө» мыйзамдын аткарылышына байкоо жүргүзүш керек деген бүтүм чыкты. Отурумда Аскар Кутановдун сунушу көпчүлүк тарабынан колдоо тапкан жок.
