Өз сөзүндө президент Аскар Акаев өткөн жылды Кыргыз мамлекети үчүн XX кылымдын ичиндеги эң өзгөчө жана куттуу жыл катары баалады жана аны мамлекеттүүлүктүн 2200 жылдык мааракесинин өтүшү менен байланыштырды:
- 2003-жыл - мамлекетүүлүк жылыбыз эч качан тарых барагынан өчпөйт. Качан да болсо тарыхта алтын тамга менен жазылган боюнча калат, мен буга толук ишенем. Азыркы заман эле эмес, бүтүндөй XX кылымда дагы Бириккен Улуттар уюмунун атайын чечими менен мамлекеттүүлүк мааракесин белгилеген кайсы мамлекет бар, эстеп көрөлүчү. Маселен, менин эсимде андай фактылар жок.
Президент андан ары бул тарыхый жана саясий иш чараны ЮНЕСКОнун, Франция мамлекетинин колдоп жактагандыгын, Франциядагы 800 жылдык тарыхы бар Сорбонна университетиндеги конференцияда мамлекеттик ишмерлер, окумуштуулар Кыргызстандын мамлекеттик концепциясына өзгөчө кызыккандыгын баса белгиледи:
- Мамлекеттик коцепциялар биздин Франциянын жаштарды кылымдар бою тарбиялап келе жаткан мамлекеттик патриотизм, улуттук патриотизм салтына жакын экен. Биз акыркы он жылдарда унутуп бараттык эле, сиздер келип биздин эске салып кеттиңиздер деп, ушундай жакшы оюн айтышты. Мени узатып жатканда Франциянын президенти Жак Ширак мырза өзү Эл аралык протокол боюнча сарайынан чыгарып, коштошту. Бул сапар болсо Жак Ширак жаан жаап турганына карабай машинеге чейин алып келип отургузуду. "Жаан жаап турат, чыкпай эле койбойсузбу?" деп сурансам, ал киши айтты: "Жок, мен бир жарым миң жылдык тарыхы бар мамлекеттин президентимин, а сиз болсо 2200 жылдык тарыхы бар мамлекеттин президентисиз".
Мамлекет башчынын айтымында, Норвегия мамлекети мындан ары Кыргызстанды таяныч тирек тутуу менен Борбордук Азия, Чыгыш мамлекеттери менен катнаш жасайт. Дагы бир жаңылык - ЮНЕСКО Сулайман тоосун дүйнөдөгү өзгөчө камкордукка алынчу ардак тизмеге киргизип жатат. Ал эми 2004-жылдын башкы милдетин президент мындайча белгиледи:
- Быйылкы жылды топтолгон эмгекке буралы, социалдык мобилизацияга, элибиздин турмушун оңдоп, экономикабызды дагы мындан ары күчөтөлү деген максат менен ушул жылды социалдык мобилизациялоо, акыйкат башкаруу жылы деп жарыялайбыз. Акыйкат башкаруу деген сөз өзү бюрократияга каршы күрөшүү, коррупциянын жолун бөгөп коюу, башкаруу системасын эффективдүү жана натыйжалуу негизге коюу деген сөз.
Албетте, экономика өнөр-жайсыз өнүкпөйт. Ал эми өнөр-жайдын өнүгүүсү республикада өткөн жылдан башталгандыгын, тилекке каршы Ош шаарында гана бул багытта өсүш болбогондугун, ошондой эле акыркы жылдарда пайда болгон Кыргызстандагы терс көрүнүш катары той-топурлардын көбөйгөндүгүн белгиледи президент:
- Негизи жок эле той-топурлар аябай көбөйдү. Мен ошон үчүн быйылкы социалдык мобилизациялоо, акыйкат башкаруу жылында той-топурлардын баарына мораторий коёлу деп жатам.
Президент Аскар Акаев Оштогу жыйында да парламенттик, президенттик шайлоо деп азыртадан элдерди алаксытууга аракет кылгандарды колдобоону суранды:
- Шайлоого чейин бир жылдан ашык убакыт бар. Бирок эртелеп шайлоо өнөктүгүн баштагандар да болуп атат. Мен ошон үчүн бир мисал келтиргим келет: улуу Россияда деле сентябрь айынын ортосунан баштап декабрь айында тап-татынакай шайлоону бүтүрүп алышкан. Анан эмне үчүн ушул чакан Кыргызстанда биз бир жарым жыл мурда башташыбыз керек. Мен ошон үчүн ушундай шайлоо кампаниясы менен, шайлоо маселеси менен келгендердин бардыгын жолотпосоңуздар деп суранам сиздерден.
Айрым саясатчылар болсо бейшембидеги Жалалабадда президент А.Акаевди өлкөнү көп жылдар бою башкара берүүгө чакырган кишилердин иш-аракетин «Акаевди колдогон шайлоо өнөктүгүнүн башаты» катары кабылдоодо. А.Акаев 2005-жылы өз президенттик шайлоодо талапкердигин койбой турганын бир нече жолу айткан.
- 2003-жыл - мамлекетүүлүк жылыбыз эч качан тарых барагынан өчпөйт. Качан да болсо тарыхта алтын тамга менен жазылган боюнча калат, мен буга толук ишенем. Азыркы заман эле эмес, бүтүндөй XX кылымда дагы Бириккен Улуттар уюмунун атайын чечими менен мамлекеттүүлүк мааракесин белгилеген кайсы мамлекет бар, эстеп көрөлүчү. Маселен, менин эсимде андай фактылар жок.
Президент андан ары бул тарыхый жана саясий иш чараны ЮНЕСКОнун, Франция мамлекетинин колдоп жактагандыгын, Франциядагы 800 жылдык тарыхы бар Сорбонна университетиндеги конференцияда мамлекеттик ишмерлер, окумуштуулар Кыргызстандын мамлекеттик концепциясына өзгөчө кызыккандыгын баса белгиледи:
- Мамлекеттик коцепциялар биздин Франциянын жаштарды кылымдар бою тарбиялап келе жаткан мамлекеттик патриотизм, улуттук патриотизм салтына жакын экен. Биз акыркы он жылдарда унутуп бараттык эле, сиздер келип биздин эске салып кеттиңиздер деп, ушундай жакшы оюн айтышты. Мени узатып жатканда Франциянын президенти Жак Ширак мырза өзү Эл аралык протокол боюнча сарайынан чыгарып, коштошту. Бул сапар болсо Жак Ширак жаан жаап турганына карабай машинеге чейин алып келип отургузуду. "Жаан жаап турат, чыкпай эле койбойсузбу?" деп сурансам, ал киши айтты: "Жок, мен бир жарым миң жылдык тарыхы бар мамлекеттин президентимин, а сиз болсо 2200 жылдык тарыхы бар мамлекеттин президентисиз".
Мамлекет башчынын айтымында, Норвегия мамлекети мындан ары Кыргызстанды таяныч тирек тутуу менен Борбордук Азия, Чыгыш мамлекеттери менен катнаш жасайт. Дагы бир жаңылык - ЮНЕСКО Сулайман тоосун дүйнөдөгү өзгөчө камкордукка алынчу ардак тизмеге киргизип жатат. Ал эми 2004-жылдын башкы милдетин президент мындайча белгиледи:
- Быйылкы жылды топтолгон эмгекке буралы, социалдык мобилизацияга, элибиздин турмушун оңдоп, экономикабызды дагы мындан ары күчөтөлү деген максат менен ушул жылды социалдык мобилизациялоо, акыйкат башкаруу жылы деп жарыялайбыз. Акыйкат башкаруу деген сөз өзү бюрократияга каршы күрөшүү, коррупциянын жолун бөгөп коюу, башкаруу системасын эффективдүү жана натыйжалуу негизге коюу деген сөз.
Албетте, экономика өнөр-жайсыз өнүкпөйт. Ал эми өнөр-жайдын өнүгүүсү республикада өткөн жылдан башталгандыгын, тилекке каршы Ош шаарында гана бул багытта өсүш болбогондугун, ошондой эле акыркы жылдарда пайда болгон Кыргызстандагы терс көрүнүш катары той-топурлардын көбөйгөндүгүн белгиледи президент:
- Негизи жок эле той-топурлар аябай көбөйдү. Мен ошон үчүн быйылкы социалдык мобилизациялоо, акыйкат башкаруу жылында той-топурлардын баарына мораторий коёлу деп жатам.
Президент Аскар Акаев Оштогу жыйында да парламенттик, президенттик шайлоо деп азыртадан элдерди алаксытууга аракет кылгандарды колдобоону суранды:
- Шайлоого чейин бир жылдан ашык убакыт бар. Бирок эртелеп шайлоо өнөктүгүн баштагандар да болуп атат. Мен ошон үчүн бир мисал келтиргим келет: улуу Россияда деле сентябрь айынын ортосунан баштап декабрь айында тап-татынакай шайлоону бүтүрүп алышкан. Анан эмне үчүн ушул чакан Кыргызстанда биз бир жарым жыл мурда башташыбыз керек. Мен ошон үчүн ушундай шайлоо кампаниясы менен, шайлоо маселеси менен келгендердин бардыгын жолотпосоңуздар деп суранам сиздерден.
Айрым саясатчылар болсо бейшембидеги Жалалабадда президент А.Акаевди өлкөнү көп жылдар бою башкара берүүгө чакырган кишилердин иш-аракетин «Акаевди колдогон шайлоо өнөктүгүнүн башаты» катары кабылдоодо. А.Акаев 2005-жылы өз президенттик шайлоодо талапкердигин койбой турганын бир нече жолу айткан.
