Америкага союздаш эки өлкөнүн мындай эки ачакей аракеттеринин себептерин эксперттер Филиппин менен Болгариянын географиялык, саясий өзгөчөлүктөрүнөн да издеп жатышат. Кантсе да, Филиппин – калкынын басымдуу бөлүгү христиандар болгону менен, Индонезия, Малайзия өңдүү мусулман өлкөлөргө коңшулаш, Түштүк-Чыгыш Азия чөлкөмүндө жайгашкан эмеспи. Анын үстүнө Филиппиндин өзүндө да экстремисттик топтор, террорчул уюшмалар өлкөдөгү кырдаалга улам чагым салып, коркунуч жаратып келатканы маалым. Ушул жагдайга Женевадагы коопсуздук саясаты боюнча институттун өкүлү Жулиан Френч да басым жасайт:
- Албетте, филиппиндер – коопсуздук, бейпилдик маселелери бир топ баш оору жараткан опуртал чөлкөмдө жашашат. Коңшулаш мусулман өлкөлөрү да ички-тышкы саясатка таасир этпей койбойт. Ага кошумча, филиппин коомчулугунун бир бөлүгү саясий жактан такшала электигин айтса болот.
Болгарияны алсак, ал - НАТОго мүчө, Европа Биримдигине кошулууга үмүт артып жаткан мамлекет. Софиядагы изилдөө борборунун директору Иван Крастев эки болгар Иракта барымтага алынганда, бардык саясий кыймылдар бир ооздон барымтачылардын талабына баш ийбөөгө үндөп чыгышканын белгилейт:
- Болгариянын саясий чөйрөсүндө бир да адам бул барымта окуясынан улам аскерлерди алып кетмек тургай, дегеле Иракка карата саясатты өзгөртүүнү сунуш кылганга да батынбады. Өкмөттүн Иракка аскерлерди жөнөтүү чечимин убагында катуу сындаган социалисттик партия баш болуп, баары барымтачылардын айтканына каршы чыгышты.
Филиппин өкмөтү да өз чечимин коомчулуктун катуу кысымы алдында кабыл алды. 46 жаштагы, сегиз баланын атасы Анжело де ла Круз барымтага алынгандан тартып, жергиликтүү калктын бардык катмарлары туткунду бошотууга үндөп жатышты. Ошондуктан, ушул шейшембиде анын азаттыкка чыкканын Филиппиндин президенти Глория Арройо бөтөнчө толкундана жарыялады:
- Бүткүл улутубузду узак убайга салган Анжело де ла Круз бошотулганын билдиргениме абдан бактылуумун, - деди президент Арройо.
Ошентип, Филиппин өкмөтү Ирактагы барымтачылардын талабына көнүп, ал жактагы 51 аскеринин бирин калтырбай чыгарып кеткендиктен, де ла Круз туткундан бошотулду. Ал эми Иракта 500гө жакын аскери кызмат өтөп жаткан болгар өкмөтү башкесерлердин талабын четке каккандыктан, барымтага алынган Болгариялык Георгий Лазов өткөн жумада өлтүрүлдү, дагы бир айдоочу Ивайло Кеповдун тагдыры беймаалым бойдон.
Ушу тапта Болгария Иракта адамдарды уурдап кетип, барымтага алгандарга каршы эл аралык деңгээлде катаал чаралар кабыл алууну сунуш кылып жатат. Иракта улам бир өлкөнүн жарандары туткундалып, алардын башы үчүн жаңы талаптар коюлуп жаткан чакта, Софиянын бул сунушу кеңири колдоо табаары табигый иш.
- Албетте, филиппиндер – коопсуздук, бейпилдик маселелери бир топ баш оору жараткан опуртал чөлкөмдө жашашат. Коңшулаш мусулман өлкөлөрү да ички-тышкы саясатка таасир этпей койбойт. Ага кошумча, филиппин коомчулугунун бир бөлүгү саясий жактан такшала электигин айтса болот.
Болгарияны алсак, ал - НАТОго мүчө, Европа Биримдигине кошулууга үмүт артып жаткан мамлекет. Софиядагы изилдөө борборунун директору Иван Крастев эки болгар Иракта барымтага алынганда, бардык саясий кыймылдар бир ооздон барымтачылардын талабына баш ийбөөгө үндөп чыгышканын белгилейт:
- Болгариянын саясий чөйрөсүндө бир да адам бул барымта окуясынан улам аскерлерди алып кетмек тургай, дегеле Иракка карата саясатты өзгөртүүнү сунуш кылганга да батынбады. Өкмөттүн Иракка аскерлерди жөнөтүү чечимин убагында катуу сындаган социалисттик партия баш болуп, баары барымтачылардын айтканына каршы чыгышты.
Филиппин өкмөтү да өз чечимин коомчулуктун катуу кысымы алдында кабыл алды. 46 жаштагы, сегиз баланын атасы Анжело де ла Круз барымтага алынгандан тартып, жергиликтүү калктын бардык катмарлары туткунду бошотууга үндөп жатышты. Ошондуктан, ушул шейшембиде анын азаттыкка чыкканын Филиппиндин президенти Глория Арройо бөтөнчө толкундана жарыялады:
- Бүткүл улутубузду узак убайга салган Анжело де ла Круз бошотулганын билдиргениме абдан бактылуумун, - деди президент Арройо.
Ошентип, Филиппин өкмөтү Ирактагы барымтачылардын талабына көнүп, ал жактагы 51 аскеринин бирин калтырбай чыгарып кеткендиктен, де ла Круз туткундан бошотулду. Ал эми Иракта 500гө жакын аскери кызмат өтөп жаткан болгар өкмөтү башкесерлердин талабын четке каккандыктан, барымтага алынган Болгариялык Георгий Лазов өткөн жумада өлтүрүлдү, дагы бир айдоочу Ивайло Кеповдун тагдыры беймаалым бойдон.
Ушу тапта Болгария Иракта адамдарды уурдап кетип, барымтага алгандарга каршы эл аралык деңгээлде катаал чаралар кабыл алууну сунуш кылып жатат. Иракта улам бир өлкөнүн жарандары туткундалып, алардын башы үчүн жаңы талаптар коюлуп жаткан чакта, Софиянын бул сунушу кеңири колдоо табаары табигый иш.
