Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
29-Март, 2024-жыл, жума, Бишкек убактысы 19:13

КЫРГЫЗСТАНДА РАЙОНДУК ЖАНА ОБЛУСТТУК КЕҢЕШТЕРГЕ ШАЙЛОО БОЛБОЙТ


Азиза Турдуева, Бишкек Өткөн аптада Жогорку Кеңештин Мыйзам чыгаруу жыйыны тарабынан «Жергиликтүү өз алдынча башкаруу жана жергиликтүү мамлекеттик администрация жөнүндөгү» мыйзамга толуктоолор менен өзгөртүүлөрдү киргизүү жөнүндөгү мыйзам кабыл алынды. Ага ылайык, өлкөдө райондук жана облустук кеңештер айылдык кеңештерге шайланган депутаттардын өкүлдөрүнөн түзүлөт. Мындай мыйзамдын кабыл алынышы саясатчылардын арасында ар кандай пикирлерди жаратты.

Кыргызстанда соңку жылдары административдик реформанын алкагында райондук же облустук деңгээлдеги башкарууну, ошондой эле райондук, шаардык, облустук кеңештердин бир деңгээлин кыскартуу боюнча маселе көтөрүлүүдө. Кыргыз парламентинин Мыйзам чыгаруу жыйыны кабыл алган «Жергиликтүү өз алдынча башкаруу жана жергиликтүү мамлекеттик администрация жөнүндөгү» мыйзамга толуктоолор менен өзгөртүүлөрдү киргизүү жөнүндөгү мыйзам өкмөт тарабынан иштелип чыккан. Ага ылайык, мындан ары райондук жана облустук кеңештерге атайын шайлоо болбойт. Өлкөдөгү 40 райондук кеңешке айылдык кеңештердин депуттары өздөрүнүн өкүлдөрүн шайлашат. Ал эми алардын ичинен 7 облустук кеңеш шайланат. Мындай кадамдын зарылдыгы жөнүндө Кыргызстандагы жергиликтүү жамааттар Ассоциациясынын төрагасы Курманбек Дыйканбаев:

Бир четинен, райондук, облустук кеңештердин ишинин сапаты абдан төмөндөп кетти. Алар райондук, облустук администрациялардын ишине көзөмөл жүргүзө албай, сессияларын формалдуу өткөрүп, пландарды формалдуу кабыл алып, бюджетти да формалдуу беките башташты. Эми айылдык кеңештердин депутаттары активдүүрөөк иштешет деп эсептейбиз. Анан эмдиги жылы мисалы, райондор же облустар жоюулуп калса да, райондук же облустук кеңештер проблемасы жок жоюулат .

Ал эми айрым пикирлерге караганда, Кыргызстанда райондук жана облустук кеңештерге мурдагыдай эле шайлоо өткөрүүнү абзел эле. Анткени, административдик реформа ырааты менен жүргүзүлүшү керек. Бул тууралуу Жогорку Кеңештин депутаты Өмүрбек Текебаев мындай дейт:


Кыргызстанда жергиликтүү өз алдынча башкаруу менен мамлекеттик башкаруу системасын жакшы түшүнбөгөн көп реформаторлор бар. Мына жакында райондук жана облустук деңгээлдеги кеңештерди жоюу парламенттик шайлоо алдындагы шашылыш жана ойлонулбаган кадам болду. Жалпы мамлекеттик системасын реформалоо ырааттуу жүргузүүлүгө тийиш. Бүткүл дүйнөдө, өзгөчө жергиликтүү өз алдынча башкаруу өнүккөн Европа өлкөлөрүндө региондук кеңештер бар. Алар мамлекеттик бийликтин ишин ошол региондордо көзөмөлдөйт, мыйзамдардын аткарылышын көзөмөлдөйт. Тилекке каршы, бизде азырынча андай система түзүлө элек. Райондук жана облустук кеңештердин жоюлушу ошондой эле өлкөдөгү саясий партиялардын райондук жана облустук деңгээлдеги активдүүлүгүн да төмөндөтөт .

Райондук жана облустук кеңештерди айылдык кеңештерге шайланган депутаттардын өкүлдөрүнөн түзүү мамлекеттик бюджеттен шайлоого, аталган кеңештерге сарпталган чыгымдарды да кыскартмакчы. Буга байланыштуу Конституциялык соттун судьясы Марат Кайыпов мындай пикирин ортого салды:

Райондук жана облустук кеңештерге шайлоону жоюу кеч жасалды. Бирок, кеч болсо да, Кыргызстандын келечеги үчүн жакшы мыйзам. Эми жергиликтүү кеңештердин депутаттары өзүнүн ишине жоопкерчилик менен мамиле кылат. Мындан кийин, элибиз айылдык депутаттарды гана багат. Мурдагыдай эл бир нече жолу шайлоого барып, убара болбойт .

Мындан ары Кыргызстанда административдие реформанын алкагында облустардын же райондордун жоюулушу күтүлүүдө.

XS
SM
MD
LG