Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
28-Март, 2024-жыл, бейшемби, Бишкек убактысы 16:58

“ООЗУ КҮЙГӨН” ОРУСИЯ ЖАНА КРЕМЛГЕ ЫКТАГАН КЫРГЫЗСТАН


Айданбек Акмат уулу, Бишкеk Кыргызстандагы шайлоолор Батыш менен Орусиянын бул чөлкөмдөгү кызыкчылыктарын, карама-каршылыктарын дагы бир ирет ачыкка чыгарды. Кыргыз бийлиги бул ирет колдоону бир гана Москвадан алаарын туюп, Кремлге ого бетер ыктоодо. Бирок, Москва Украина жана Абхазиядан кийин КМШ аймагында бир аз башкачараак аракеттене баштады.

Кыргызстан совет доорунда бир гана Москвадан толук көз каранды болсо, эгемендүүлүк алгандан бери ага экинчи жактан - Батыштан көз карандылык кошулду дешет байкоочулар. Батыштын каржылык, гуманитардык жардамдары аркылуу өлкөнүн финансылык системасы кармалып турат.

Соңку мезгилде Кыргызстандын Москвадан көз карандылыгы күчөдү. Бул биринчи кезекте, жүз миңдеген кыргыз эмгек мигранттарынын Орусияда жан багып жүрүшү менен шартталды. Мына ушул себептерге байланыштуу Кыргызстандын ырасмий бийлиги эки тарапка кылчактаган саясат жүргүзүүдө.

Кыргызстанда атуулдук коомдун активисттери Батышты демократиянын, мыйзамдуулуктун символу катары кабылдаса, Москваны тескерисинче, коррупцияланган режимдин бирден-бир таянычы катары кабылдоодо.

“Акыйкат жана прогресс” партиясынын лидерлеринин бири Ишенбай Абдуразаков Батыштын максаты тууралуу мындай пикирин билдирди:

- Батыш Борбордук Азияда демократиялык жаңы өзгөрүштөр болушун каалайт. Алар ушундай өзгөрүү болуп кетсе деген каалоосун ачык эле көрсөтүшүүдө. Тескерисинче, Москва мына ушундай каалоону көрсөткөн же билдирген жери жок.

Орусиянын өзүндө демократия жана адам укуктарын камсыздоодо маселелер арбын деген “Агым” гезитинин башкы редакторунун орун басары Мамат Сабыров буларга токтолду:

- Орусиянын бизден айырмасы кайсы?! Биз сыяктуу эле да. Баарыбыз советтик системанын продуктысыбыз. Демократия, укуктук мамлекет курууда алардын бизден айырмасы деле жок.

Анын айтымында, мына ошондуктан Орусия бизге үлгү боло албай турат. Ал эми Орусияда мына ушундай маселелер бардыгын ырастаган көз карандысыз журналист Султан Жумагулов орус бийлиги авторитаризм менен ооруп атат деген ойдо:

- Орусиянын өзү авторитаризм менен аксап атпайбы. Анын өзүндө демократиялык жараяндар токтоп калбадыбы. Өздөрү авторитаризм менен ооруп жаткандан кийин, демек, ал КМШнын башка өлкөлөрүндөгү авторитардык режимдер менен коюн-колтук алышып турат. Маселен, Путин үчүн Кыргызстанда азыркы бийликтин сакталып турганы керек.

Султан Жумагуловдун пикиринде, Украина жана Абхазиядагы шайлоодон кийин орус саясатында өзгөрүү байкалды:

- Кыргыз оппозициясынын лидерлерин жогорку деңгээлде, анын ичинде Кремлде кабыл алынышы Орусиянын реалдуулук менен эсептеше баштаганынан кабар берет. Украинадан алар оозун күйгүзүп алышты да.

XS
SM
MD
LG