Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
29-Март, 2024-жыл, жума, Бишкек убактысы 05:36

БЕЙӨКМӨТ УЮМДАР БШКга СУНУШТАРЫН ЖОЛДОШТУ


Азиза Турдуева, Бишкек «Демократия жана атуулдук коом үчүн» бейөкмөт уюмдар коалициясы Борбордук шайлоо комиссиясына парламенттик шайлоонун экинчи айлампасын өткөрүүдө эске алынышы тийиш деген айрым сунуштарын жолдоду. Коалиция 27-февралдагы парламенттик шайлоого көз карандысыз байкоо салуу менен бирге добуштарды эсептөө өнөктүгүн да жүргузгөн. Коалиция тарабынан жүргүзүлгөн байкоолорго ылайык, бир нече шайлоо округдарындагы шайлоонун жыйынтыктары кайрадан каралып чыгууга тийиш.

«Демократия жана атуулдук коом үчүн» бейөкмөт уюмдар коалициясы буга чейин 27-февралдагы парламенттик шайлоо бир катар себептерге байланыштуу ачык жана акыйкат өткөн жок деген билдирүү жасаган.

Шайлоодо орун алган негизги мыйзам бузуулар жөнүндө уюмдун жетекчиси Эдил Байсалов мындай дейт:

Биринчиден, добуштарды сатып алуу фактылары өтө көп болду. Экинчиден, көз карандысыз маалымат каражаттарынын ишине тоскоолдуктар жасалды. Үчүнчүдөн, шайлоочуларды шайлоо участкаларына ташып келүү фактылары көпчүлүк округдарда болду. Шайлоо округдарынын көпчүлүгүндө шайлоочулардын тизмелери туура эмес түзүлгөн.

Борбордук шайлоо комиссиясынын төрагасы Сулайман Иманбаев 28-февралда шайлоо мыйзам чегинде жана одоно мыйзам бузууларсыз өттү деп ырасмий жарыялаган:

- Кандай гана шайлоо болбосун, кайда гана болбосун бу бийлик үчүн күрөш болгондон кийин тиги же бул каталыктар, мыйзам бузуулар болбой койбойт. Мыйзам бузуулар тууралуу бизге жеткен маалыматтар боюнча республикада шайлоонун жалпы жыйынтыгына таасир эткендей деңгээлдеги бир дагы мыйзам бузууну таба алган жокпуз.

Коалиция шайлоого байкоо салуу менен бирге, шайлоо участкаларынан алынган протоколдордун негизинде добуштарды эсептөө өнөктүгүн да жүргүздү. Уюм жалпысынан Борбордук Шайлоо комиссиясы шайлоо боюнча жарыялаган жыйынтыктарды мыйзамдуу деп эсептейт.

Бирок, ошону менен бирге коалиция айрым шайлоо окуругдарында добуш берүүнүн жыйынтыктары бурмаланды деген бүтүмгө келди. Бишкек шаарындагы №3 Гагарин жана №4 Ахунбаев шайлоо округдары, Жалалабат облусундагы №24 Ноокен , № 28 Кызылтуу шайлоо округдары жана Талас облусундагы №54 Талас шайлоо округу белгиленди.

«Демократия жана атуулдук коом үчүн» коалициясынын пикиринде, аталган шайлоо округдарынын жыйынтыктары кайрадан каралып чыгууга тийиш. Анткени, бул шайлоо округдардагы добуш берүүнүн жыйынтыктарына мыйзам бузуулардын көптүгү олуттуу таасирин тийгизген.

Уюмдун байкоочуларынын маалыматтары боюнча, бул округдарда добуштарды сатып алуу, шайлоо күнү үгүт иштерин жүргүзүү, кайра-кайра добуш берүү сыяктуу мыйзам бузуулар орун алган. Мисалы, Коалициянын Бишкек шаары боюнча координатору Эльнура Сасыкеева Ахунбаев шайлоо округунда орун алган мыйзам бузууларга байланыштуу мындай дейт:

- Биз байкоо жүргүзгөн Ахунбаев шайлоо округунда шайлоо күну да үгүт иштери журүп жатты. Ал эми участкалык шайлоо комиссияларынын мүчөлөрү тарабынан протоколдорду толтуруу эрежелери одоно бузулуп жатты.

Бейөкмөт уюмдар коалициясы өзүнүн парламенттик шайлоодо жүргүзгөн байкоолоруна жана добуштарды эсептөөдөгү жыйынтыктарына ылайык, Борбордук шайлоо комиссиясына бир катар сунуштарын жолдоду. Алардын айрымдарына коалициянын жетекчиси Эдил Байсалов мындайча токтолду:

- Биринчиден, биз 27-февралдагы шайлоодо түшкөн жүздөгөн арыз, протоколдор иликтөөгө алынып, алардын айрымдары боюнча кылмыш иштери ачылышы керек. Экинчиден, массалык маалымат каражаттарынын, өзгөчө мамлекеттик маалымдоо каражаттарынын ишинин шайлоо өнөктүгү учурунда мыйзам чегинде иштеши көзөмөлгө алынууга тийиш. Ал эми 26-февралда КТР, КООРТ каналдарында оппозицияга байланыштуу бир жактуу материалдарды даярдаган адамдар жоопкерчиликке тартылышы керек , -деди Эдил Байсалов.

Бейөкмөт уюмдар коалициясы тарабынан ошондой эле баш бармакка белги койуу тартибин так аныктоо, шайлоо участкаларында протоколдордун мыйзам бузууларсыз түзүлүшүнө көзөмөлдү күчөтүү, депутаттыка талапкерлер тарабынан шайлоо фондуларынын пайдаланылышы боюнча ачык маалыматтарды жарыялоо, талапкерлердин отчеттору менен таанышууга маалымат каражаттары үчүн мүмкүнчүлүк түзүү сыяктуу сунуштар Борбордук шайлоо комиссиясына жолдонду.

28-февралда ЕККУнун байкоочулар миссиясы да кыргыз өкмөтүнө шайлоого байланыштуу бир катар сунуштарын айтып, көз карандысыз маалымат каражаттарынын ишине тоскоолдук көрсөтүүдөн, оппозициянын аракеттерин экстремисттик аракеттерге байланыштырган билдирүүлөрдү жасоодон жана башка мыйзам бузууларга баруудан карманууга чакырган.

«Демократия жана атуулдук коом үчүн» бейөкмөт уюмдар Коалициясы 13-мартта өтө турган парламенттик шайлоонун экинчи айлампасына да байкоо салып, өз алдынча добуштарды эсептөө ишин жүргүзөт.

XS
SM
MD
LG