Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
20-Апрель, 2024-жыл, ишемби, Бишкек убактысы 01:07

ҮЧ ТАЛАПКЕР, БИР ЖЕҢИШКЕР


Өзбекстанда жекшемби күнү өткөрүлгөнү жаткан президенттик шайлоого кайрылышкан чет элдик басылмалар саясий жарышта ким жеңерине эмес, негизинен бул жолку өнөктүктүн мурдагыдан “өзгөчөлүү” жактарына көңүл буруп жатышат. Баяндамачылардын баамына бир топ кызыктуу жагдайлар урунган.

Британдык The Times, мисалы, бири кем жетимиш жаштагы Ислам Каримов жекшемби күнү жети жылга шайланганы жатканына көңүл буруп, мындан бир нече жыл мурда оңдоп-түзөтүлгөн өзбек конституциясы буга жол бербей турганын эске салат. Бирок бул пикирдин туура эместигин гезиттин кабарчысына өлкөнүн борбордук шайлоо комиссиясынын өкүлү: “Бизде мурда жети жылдык мөөнөт болгон эмес. Эгер мамлекет башчысы жекшемби күнү жеңип чыкса,анда бул анын экинчи мөөнөтү болот”, - деп түшүндүргөн.

Ушул эле басылма быйылкы шайлоо өнөктүгүнүн дагы бир өзгөчөлүгү катары Каримовго бу жолу үч атаандаш чыкканын көрсөтөт. 2000-жылы аны менен мандат талашка бир гана киши түшкөн эле. Бул фактыны чечмелеп, президент кеңсесиндеги саясий билермандар жабыла: “Каримовго теңтайлаштар көбөйүп жатканы Өзбекстанда демократиянын айныксыз өнүгүп баратканын көрсөтөт”, - деп айтышкан.

Deutsche Well эмдиги президент ким болору күн мурунтан белгилүү болгон соң Өзбекстанда шайлоо өткөрүүнүн кандай кажети барлыгына кызыгып,айрым эксперттерге кайрылган. Алардын бири бу шайлоонун чындап келгенде калк үчүн эч кандай мааниси жоктугун белгилеген. “Ташкенге баарыдан мурда Каримовдун бийликте калып жатканын жалпы дүйнөдө кабыл алынган эреже-салттарга ылайыкташтырып легитимдештирүү зарыл. Башкача айтканда, шайлоодо бир нече атаандаш болушу керекпи? Керек. Алар эл менен жолугушушу абзелби? Абзел.Болду! Бийликке ушул процедура гана керек. Калганы аларды караманча кызыктырбайт”, - деп айткан Deutsche Well кепке тарткан эксперт.

Прагада чыгуучу Transitions Online басылмасы бул жолу Каримовдун талапкерлигин мурдагыдай эл өзү же калк курултайлары эмес, либерал-демократтар партиясы көтөргөнүн, ага жараша президент да журт алдында “турмуштун бардык чөйрөлөрүн мындан да ыкчамдатып либералдаштырганга” сөз бергенин эске салат. Чындыгында болсо Каримов “темирдей бекем муштумуна, жаалы катуу режимине таянып, каратып туруп калктын көзүн будамайлаган” ыкмалар аркылуу кайра жеңип чыкканы жатат, деп жазат басылма.

Өзбекстандагы шайлоо темасына россиялык гезиттер да кайрылышууда. Алардын бириндеги макала “Үч талапкер, бир жеңишкер” деп аталат. Ташкендик көз карандысыз журналист Хамидолла Норбеков мамлекет башчысынан мандат талашканга батынган талапкерлерди тек гана бийликтин тапшырмасын аткарып жаткандар деп эсептейт. “Алар солдаттар сыяктуу айтылган командадан чыга алышпайт, -дейт Норбеков. - Каримовдун натуура иштерин айта алышпайт, кемчиликтерин сындай албайт. Өзбекстанды ушул абалга Каримов алып келгени тууралуу ооз ача алышпайт. Ошону үчүн алар: “Мен өзүм да Каримовго ишенем, силерди да Каримов үчүн добуш берүүгө чакырам!”-деп айтып жатышпайбы”.

“Азаттыктын” кабарчысына Жизак шаарынын тургуну Мамиржан: “Эл ичинде бир гана пикир - добуш бересиңби, бербейсиңби, ага карабай Каримов шайланып бүттү деген бүтүм кеңири жайылган, эгер дагы бир мөөнөткө калса турмуш оңолуп кетер деп ойлогон дегеле эч ким жок”, - деп билдирди.

XS
SM
MD
LG