Бишкек гуманитардык университетинин Үзгүлтүксүз жана дистанттык билим берүү институтунда бүгүн Үркүндүн 100 жылдыгына арналган "тегерек стол" талкуу болуп өттү. «1916-жылдагы көтөрүлүш. Тарых жана анын азыркы кыргыз коому үчүн мааниси» деген темада уюштурулган талкууга студенттер, окутуучулар жана окумуштуулар катышты.
Үркүндүн 100 жылдыгын белгилөө максатында былтыр 27-майда президент Алмазбек Атамбаевдин жарлыгы менен курамына тарыхчы окумуштуулар жана башка гуманитардык илимдердин өкүлдөрү кирген топ түзүлгөн. Анда "кыргыз калкынын тарыхындагы эң трагедиялуу окуяга тарыхый баа берүү" сунушталган.
1916-жылы Кыргызстандын эгемендиги үчүн улуттук-боштондук көтөрүлүш кандуу басылган соң орус падышачылыгынын жазалоочу кошуундарынын мыкаачылыгынан Нарын, Чүй жана Ысык-Көлдөгү кыргыздардын көпчүлүгү Кытай тарапка качууга аргасыз болгон. Айрым тарыхчылардын айтымында, бул кайгылуу окуялардан улам аймактагы кыргыздардын калк саны дээрлик 40% азайган.
Совет учурунда, өзгөчө 1950-80-жылдары, көтөрүлүш жана Үркүн тууралуу чыныгы маалыматты жашыруу саясаты жүргүзүлүп, бул окуяларга объективдүү баа берилген эмес. (RK)