Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
29-Март, 2024-жыл, жума, Бишкек убактысы 17:51

Б. Бөрүбашов: Оппозиция элди көтөрбөй, шайлоого камынганы оң


Оппозиция жаңы жылдын алдында жаңы күчкө биригип, бийликти кулатуу максатын жар салды.
Оппозиция жаңы жылдын алдында жаңы күчкө биригип, бийликти кулатуу максатын жар салды.

Кыргызстандагы саясий күрөштүн тажрыйбасы тууралуу “Азаттыкта” саясат таануучу, тарых илимдеринин кандидаты, профессор Бекбосун Бөрүбашов ой-пикир бөлүшөт.

- Өзүңүз билесиз приздент Бакиевдин бийлиги саясатка эмес, экономикага артыкчылык берээрин жылы бою айтып келди. Оппозиция болсо өткөн жыл саясий куугунтуктардын жылы болду деп баалап жатат. Кыргызстандагы саясий күрөштүн былтыркы тажрыйбасына байкоо жүргүзө алдыңызбы сиз?

-Эми аракет кылдык. Биринчиден, 2008-жылда бизде саясий туруктуулукка жетиштик деп айтсак болот. Анткени, эки жак тең - оппозиция да, бийлик дагы өзүнүн ресурстарын былтыркы жылдын башында толук пайдаланып бүтүштү. Ошон үчүн булар саясий тыныгуу кылып жаткансыйт. Бирок ошол эле убакта көп маселе чечилбей калды. Мен эки-үчөөнө токтоло кетейин.

Бизде мисалы экономикалык өсүш начар болду. Андан кийин айыл чарбасын өнүктүрүүнүн жакшы жолун таба албай жатабыз. Дагы бир маселе - мамлекеттик башкаруунун натыйлалуу формасын таба албай, аймактык административдик реформаны жүргүзө албай жатабыз да.

Айтып кете турган нерсе, бизде100дөн ашык саясий партиялар бар, алардын үчөө парламентте отурушат өзүлөрүнүн өкүлдөрү менен. Мына ушулар саясий күрөшкө, саясий ишке даяр эместигин толук көрсөтүп койду деп айтсак болот.

Кыргызстан үчүн эң чоң маселе корупция маселеси, корупцияны биз ооздуктай алган жокпуз. Мына ушундай кемчиликтер менен жылды аяктадык. Бирок ошол эле убакта эки жак тең, оппозиция да, мамлекеттик бийлик дагы күрөштүн жаңы формаларын таап, издеп ошого барганга аракет кылып жатышат. Аларды биз түшүнсөк болот. Анткени эки жактын тең социалдык кеңири баазасы жок.

- Быйыл эски жылдын этегинде, сиз деле маалымдар болсоңуз керек, мурдагы министр Исмаил Исаков, андан мурдараак дагы мурдагы министр, азыр оппозицияда жүргөн Аликбек Жекшенкуловго окшогон бир топ оппозициячыларга кылмыш иши козголгон экен. Жогорку Кеңеш жакында аскердик кызмат өтөө жөнүндөгү мыйзамда аскерлерге милицияга кол кабыш кылуу укугун берди. Андан тышкары экстремистик-террорчул көз караштагыларды аныктай турган экссперттик топ түзүүнү парламент өкмөткө тапшырган экен. Ушул өңдүү жагдайларды оппозиция тоталитардык бийликтин белгилери катары карап жатат . Сиз кандай дейсиз?

-Баягы расмий бийликке жакпаган адамдарды куугунтуктоо көнүмүшкө айланып калды да, бул чындыгында туура эмес. Исмаил Исаков Коргонуу министрлигинде көп реформаны өткөздү. Бул кишинин эмгеги чоң чынында.

Эми мындай карасак, мамлекеттик кызматта иштеп жүргөн чиновниктин артынан ар кандай мыйзам бузууну тапса болот. Анткени азыр ансыз иштегенге болбой калды, ошон үчүн менимче расмий бийлик бир аз ката кетирип жатат окшойт. Оппозициянын өкүлдөрүнө коркутуп-үркүтүү тактикасын колдонуп жатат, бул тескери көрүнүш.

Ал эми биринчи маселе боюнча: аскер кызматкерлери милицияга баягы ар кандай козголоңдордун убагында жардам бериши туура эмес. Чындыгында аскерлерге караганда, менин маалыматым боюнча Кыргызстанда милициянын саны көп. Ошон үчүн бизде аскер кызматын колдонуунун кажети деле жок болчу. Дүйнөлүк тажрыйбада мындай нерсе өтө сейрек кездешет, бул тескери көрүнүш деп айтсам болот.

- Азыр эми ушул оппозиция башкаруу системасын күч менен алмаштырабыз деп опуза кылгандай түрдө болуп жатат. Жазында массалык акциялар болушу мүмкүн, ушул маселенин реалдуулугу канчалык?

- 2009- жылы президенттик шайлоого жакындап калабыз, анткени бир жыл калат да. Экинчи жагынан, дүйнөлүк жана өзүбүздүн ички кризис өтө эле күчөп кетсе, анда оппозиция чыгышы мүмкүн.

Бирок азыр оппозиция өз алдынча чыга албайт. Анткени оппозиция социалдык базасын издеп жатат. Эгерде эл арасында нааразылык күчөп кетсе, ошол убакты оппозиция пайдаланып чыгып кетиши мүмкүн.

Ошон үчүн расмий бийлик буга жол бербеш үчүн эң биринчи социалдык-экономикалык маселерге көңүл буруш керек, бул негизги маселе. Экинчиден, жанагы саясий бийликти конституцияга каршы жол менен алыштын эч кандай кажети жок, анткени мына шайлоо жакындап келе жатат.

Эгерде саясий күчтөр өзүнүн тактикасын өзгөртүп жакшы иш алып барса, 2010-жылдагы президенттик шайлоону бузбай- жарбай, ак-так өткөзсөк элге керектүү адам шайланып калышы мүмкүн да. Азыр элди көтөрүштүн эч кандай кажети жок.

XS
SM
MD
LG