Ысык-Көл районундагы “Кессеңир” булуңунда Гүлмира Шаршеева аттуу дыйкан алма- өрүк, шабдаалы сатып, алардын көчөттөрүн да өстүрөт. Шабдаалысынын эле бир жылды түшүмү 20 тоннага жеткен. Бирок аларды сатуу да, сактоо да азырынча көйгөй боюнча турат.
Биз барган убакта Гүлмира Шаршееванын жолдошу Конокаалы багбан шабдаалы багынын түбүн жумшартып атыптыр. Келгенибизди көрүп кетменин баласына берип, тосуп алды. Багбан бул бактарды 20 жыл мурда тиккенин айтып, алманын түрлөрүнө токтолду:
- Бул эми Талгарка, Крипсон, Превосход деген алмалар. Жакшы, даамдуу алмалар. 30 жылдан ашык мөмө берет . Бир гана жакшы караш керек да, убагында бутап, жумшартып.
Бул жерде бийиктиги эки метрден ашпаган “карликовый” деген алма багы бар экен, анын артыкчылыгы - бою кыска болгондуктан мөмөсүн жыйноо оңой экен. Бирок бир гектар таштак жерди насыя албай өздөштүрүү түйшүктүү болгонун Гүлмира Шаршеева төмөнкүчө сыпаттады:
-15 сантиметрден кийин эле кум-таш. Көлдөгу жакшы жерлерге эгин айдалып, таш жерлер эле калган, колубуз менен терип өздөштүргөнбүз. Кайын эле болгон.
Гүлмира өстүргөнүн сата албай калабыз деп бушайман болуп атканын да жашырган жок:
- Биздин 1 жылдык түшум 20 тоннага жетти. Мурда казактар менен орустар муздаткычы бар чоң машиналары менен алып кетчү. Эми алардан дайын жок, кантип сатабыз билбейм. Башка элдерде деле ушул санаа.
Гүлмира Шаршееванын кооптонгону Казакстан менен Орусиядагы өнөктөштөрү эмгиче кабарлашпаганы. Анткени жылда бул маалда эс алууга келгенде келишим түзүүнү убадалашчу. Непаадам, элдин алма өрүгү убагында өтпөй калса аны сактоо да мүмкүн эмес, анткени Гүлмиранын мамлекеттик сарай ачуу сунушун жергиликтүү бийликке айтып келаткан менен чечилбей атыптыр.
Ысык-Көл облустук айыл чарба башкармасынын өкүлү Ж.Байсейитов элдин өндүргөн продукцияларын алып кетүү боюнча 25- мартта Алма-Ата шаарына барганы жатышканын билдирди:
- Ал жерден келишим түзөбүз, балким чек арага жакын жерге атайын базар да ачылышы мүмкүн. Анткени быйыл Түп-Кеген жолу оңдолуп атпайбы. Буюрса эл кыйналбайт.
Быйыл көлдүк дыйкандар көп чыгаша болуп, айдаган буудайларын мамлекет сатып алабыз деп албай койгондон кийин, эми алма-өрүгүн сатууну да азыртан караштыра баштады. Анткени облустун айыл чарба башкармасынын айткандарына көпчүлүк ынанбай атат. Ошентип бул үй-бүлө алмадан чыгаша болсо, киреше табуунун дагы бир жолуна ыктап атат. Учурда шабдаалы алмалардын көчөттөрүн да өздөштүрүүнү күчөтүп атат. Анын кандай жол менен өсүп чыкканын багбан Конокаалы чечмелеп берди:
- Бул көчөттөр алма, алмурут, шабадаалынан жапайы уругунан эле өсүп чыкты. Жапайылар тез уруктанат, сабын кесип отургузуудан көчөт болбойт. 4 жылда араң жарым метр болот.
Багбандын айтымында, алмурут, шабдаалы жана алманын уругун күзүндө гана себүү керек. Бирок акыркы эки жылда жер кыртышы кургап кеткендиктен, көчөттөр да жакшы бой ала албай атыптыр.
Биз барган убакта Гүлмира Шаршееванын жолдошу Конокаалы багбан шабдаалы багынын түбүн жумшартып атыптыр. Келгенибизди көрүп кетменин баласына берип, тосуп алды. Багбан бул бактарды 20 жыл мурда тиккенин айтып, алманын түрлөрүнө токтолду:
- Бул эми Талгарка, Крипсон, Превосход деген алмалар. Жакшы, даамдуу алмалар. 30 жылдан ашык мөмө берет . Бир гана жакшы караш керек да, убагында бутап, жумшартып.
Бул жерде бийиктиги эки метрден ашпаган “карликовый” деген алма багы бар экен, анын артыкчылыгы - бою кыска болгондуктан мөмөсүн жыйноо оңой экен. Бирок бир гектар таштак жерди насыя албай өздөштүрүү түйшүктүү болгонун Гүлмира Шаршеева төмөнкүчө сыпаттады:
-15 сантиметрден кийин эле кум-таш. Көлдөгу жакшы жерлерге эгин айдалып, таш жерлер эле калган, колубуз менен терип өздөштүргөнбүз. Кайын эле болгон.
Гүлмира өстүргөнүн сата албай калабыз деп бушайман болуп атканын да жашырган жок:
- Биздин 1 жылдык түшум 20 тоннага жетти. Мурда казактар менен орустар муздаткычы бар чоң машиналары менен алып кетчү. Эми алардан дайын жок, кантип сатабыз билбейм. Башка элдерде деле ушул санаа.
Гүлмира Шаршееванын кооптонгону Казакстан менен Орусиядагы өнөктөштөрү эмгиче кабарлашпаганы. Анткени жылда бул маалда эс алууга келгенде келишим түзүүнү убадалашчу. Непаадам, элдин алма өрүгү убагында өтпөй калса аны сактоо да мүмкүн эмес, анткени Гүлмиранын мамлекеттик сарай ачуу сунушун жергиликтүү бийликке айтып келаткан менен чечилбей атыптыр.
Ысык-Көл облустук айыл чарба башкармасынын өкүлү Ж.Байсейитов элдин өндүргөн продукцияларын алып кетүү боюнча 25- мартта Алма-Ата шаарына барганы жатышканын билдирди:
- Ал жерден келишим түзөбүз, балким чек арага жакын жерге атайын базар да ачылышы мүмкүн. Анткени быйыл Түп-Кеген жолу оңдолуп атпайбы. Буюрса эл кыйналбайт.
Быйыл көлдүк дыйкандар көп чыгаша болуп, айдаган буудайларын мамлекет сатып алабыз деп албай койгондон кийин, эми алма-өрүгүн сатууну да азыртан караштыра баштады. Анткени облустун айыл чарба башкармасынын айткандарына көпчүлүк ынанбай атат. Ошентип бул үй-бүлө алмадан чыгаша болсо, киреше табуунун дагы бир жолуна ыктап атат. Учурда шабдаалы алмалардын көчөттөрүн да өздөштүрүүнү күчөтүп атат. Анын кандай жол менен өсүп чыкканын багбан Конокаалы чечмелеп берди:
- Бул көчөттөр алма, алмурут, шабадаалынан жапайы уругунан эле өсүп чыкты. Жапайылар тез уруктанат, сабын кесип отургузуудан көчөт болбойт. 4 жылда араң жарым метр болот.
Багбандын айтымында, алмурут, шабдаалы жана алманын уругун күзүндө гана себүү керек. Бирок акыркы эки жылда жер кыртышы кургап кеткендиктен, көчөттөр да жакшы бой ала албай атыптыр.
