Ажылардын канчасы кечигип атканын азыр так айтуу мүмкүн эмес. Бирок өкмөткө чейин бул маселеге тынчсызданып кайрылгандар кыйла эле арбын. Жалпыга маалымдоо каражаттарында да, кыргыз парламентинде да кечигип жаткан ажылар туурасында кызуу сөз болуп кирди. Анткен менен Дин иштери боюнча мамлекеттик агенттиктин деректири Каныбек Осмоналиев бул тынчсызданууларды сабырдуулуктун жоктугу катары гана баалайт:
- Ажылык - мусулмандын бир парызы болгондон кийин биз сабырдуулук маселесин унуткандай болуп турабыз. Ошон үчүн чуу көтөрчүлөр пайда боло баштагандай. Аба ырайынын кескин өзгөрүшүнө байланыштуу айрым учак каттамдары, айрыкча Йорданиянын Акаба шаары аркылуу келчүлөр кармалып атат. Бизге, депутаттарга, өкмөткө чейин кабатырлангандар чыгууда. Биз жөнөткөн 4500дөй ажынын баарысы келет, бир аз чыдап туралы.
Бир катар ажылардын таптакыр эле дайын-оту белгисиз болуп, жакындары аябай кабатырланып жаткандыгы да ырас. Каныбек Осмоналиевдин айтуусунда, алар – Кыргызстанга расмий түрдө келген 4500 квотанын негизинде ажыга кеткендер эмес. Алар – жылдагыдай эле бейтартиптик кылышып, автоунаа менен жашырыкча ажыга кеткендер. Алардын саны 300гө чамалаш, топтогон ажы башчылары менен да байланышууга болбой жатат. Кайсыл жерде келатышкандыгы да белгисиз. Андыктан мамлекеттик агенттик деректири мындай дейт:
- Ачык эле айтып коёлу, ошондой ажылыкты өз алдынча уюштуруп элди кыйнагандарды катуу бир тартипке чакырып коюуга мезгил жетти.
Өкмөттүн ажылыкты уюштуруу боюнча 2005-жылы кабыл алган токтомуна ылайык ажыга кыргызстандандыктар учак менен гана барууга милдеттүү.
Кыргызстандын Сауд Арабстандагы толук ыйгарым укуктуу элчиси Жусупбек Шариповдун белгилөөсүндө, быйыл Кыргызстандан барган зыяратчылардын негизги үч кемчилиги бар. Туура эмес виза менен келгендер болуптур, ажылык ибадаттарга киргизилбей, демек, ажы болбой кайра кеткендер жана учактар менен да кыйла проблемалар болуптур.
Элчи Жусупбек Шарипов Йорданиянын Акаба шаары аркылуу Кыргызстанга учмакчы болушкан ажылардын узакка кармалуусуна токтолуп, буларды айтты:
- Кыргызстанга жеткирүү боюнча кайсы бир авиакомпания менен сүйлөшүлгөн экен. Бирок конфликт чыгып кетип, учактарын бербей коюшуптур. Анан башка авиакомпания менен келишим түзүп, кеткени жатышат. Биздин ажы башчылардын, ажылыкты уюштуруу штабынын да күнөөсү бар. Алар авиакомпания менен кайтаар күнүн белгилебей, алдынала тактабай коюшуптур. Баары тең эми Кыргызстанга келишет. Бирок ажылардын чөнтөктөрүндө акчалары жок аябай кыйналышыптыр.
Ажылардын жаңы жылга чейин келип калышын алардын үй-бүлөлөрү, жакындары абдан каалап-тилеп тургандыгы айтпаса да түшүнүктүү. Ал эми мындай кечигүүлөр – негизгиси эле, ажыларды Кыргызстандан түз Саударабстанга, Саударабстандан түз Кыргызстанга учуруу өкмөттүн колунан келбей жаткандыгынан улам жаралууда деген пикирлер айтылып жатат.
Кыргызстандык ажылардын кыйласы өз убагында кайтып келе албай, кечигип жатышат. Таптакыр эле кабарсыз болуп жаткандары да бар.
