Орус-беларус сүйлөшүлөрү дүйшөмбүдө да өттү. Орусияга Беларус чийки мунайды кайра жибере баштаганын Беларус да ырастады.
“Белнафтахим” ишканасынын расмий өкүлү Марина Касюченко: “Баары мурдагыдай эле: мунай келип атат, тариф боюнча сүйлөшүүлөр жүрүп атат. Орусия бул маселе боюнча өзүнчө, Беларус тарап өзүнчө ойлонот. Сүйлөшүүлөр бүткөнгө чейин күтө туруш керек”.
Орусия 2007-жылдан бери Беларуска чийки мунайды жеңилдетилген шартта жиберип келатат. Орусиядан алган чийки мунайды Беларус кайра иштетет да, Европадагы мамлекеттерге кымбат кылып сатат. Бирок бу келишимдин мөөнөтү 31-декабрда аяктады. Жаңысына кол коюла элек.
Жаңы жыл алдындагы сүйлөшүүлөрдө эки тарап мунайдын бажы төлөмдөрү боюнча бир пикирге келе албай коюшту. Буга чейин мунайдын ар бир тоннасы үчүн Минск 80 доллардан бажы төлөмүн төлөп келди. Бирок эми төлөгүсү келбей турганын айтып жатат. Бирок Орусия Беларуска ички колдонууга гана мунайды бажы төлөмү жок берүүгө макулдугун берип, калганына сөзсүз төлөм болуш керек дейт.
Москва да, Минск да жыл этегинде ушунун айынан жаңы “мунай чатагы” чыкпайт деп, ишендиргенге аракет кылышты.
Азыркы окуялардын мааниси Европа үчүн өзгөчө.
2007-жылы да ушундай талаш-тартыштардын айынан Советтер союзунун учурунда курулган “Дружба” мунай кууру иштебей калып, орус газы Германия менен Польшага жетпей калган.
Орусия “Дружба” кууру аркылуу күнүнө миллион баррелден ашуун мунайды чуркатат. Германия өзүнө керектүү мунайдын 15%ын дал ушу куурдан алат. Польшанын керектөөсү болсо андан да жогору – ал колдонгон мунайдын 75%зы “Дружбадан” агылып келет.
Беларус орустардан алган чийки мунайды кайра иштеткенден кийин, аны Европага дүйнөлүк баада сатат. Андан түшкөн миллиарддаган доллар киреше азыркы президент Александр Лукашенконун авторитардык режими үчүн опол-тоодой эле колдоо.
Бирок Кремл мындан ары беларустарга чийки мунайды мурдагыдай арзандатылган баада жибере бергенди токтоткусу келгенин билдирген. Буга зээни кейиген Лукашенко андай болсо, орустар мунайдын транзити үчүн Минскке 10 эсе көп акча беришсин деп айтты.
Адаттагысындай эле, Лукашенко азыркы окуяны “Кремл өзүнүн жаратылыш байлыгын саясий курал катары колдонуп жатат” деп, муну өзүнө карата басым катары сыпаттады.
Айрым эксперттер азыркы ыйкы-тыйкы акыйнек, бир чети, Александр Лукашенконун өзүнө да жагып атканын белгилешет. Анткени Беларуста келерки жылы президенттик шайлоо болот. Ага карата президент азыртадан камып жеп, орустар менен талаш-тартыштардан саясий упай топтогонго да дилгир дешет.
Кызыгы – жыл ушинтип орус-беларус талашы менен башталганы 1-январдан тарта Орусия, Беларус жана Казакстан бажы союзунун ишке кириши менен коштолууда.
“Белнафтахим” ишканасынын расмий өкүлү Марина Касюченко: “Баары мурдагыдай эле: мунай келип атат, тариф боюнча сүйлөшүүлөр жүрүп атат. Орусия бул маселе боюнча өзүнчө, Беларус тарап өзүнчө ойлонот. Сүйлөшүүлөр бүткөнгө чейин күтө туруш керек”.
Орусия 2007-жылдан бери Беларуска чийки мунайды жеңилдетилген шартта жиберип келатат. Орусиядан алган чийки мунайды Беларус кайра иштетет да, Европадагы мамлекеттерге кымбат кылып сатат. Бирок бу келишимдин мөөнөтү 31-декабрда аяктады. Жаңысына кол коюла элек.
Жаңы жыл алдындагы сүйлөшүүлөрдө эки тарап мунайдын бажы төлөмдөрү боюнча бир пикирге келе албай коюшту. Буга чейин мунайдын ар бир тоннасы үчүн Минск 80 доллардан бажы төлөмүн төлөп келди. Бирок эми төлөгүсү келбей турганын айтып жатат. Бирок Орусия Беларуска ички колдонууга гана мунайды бажы төлөмү жок берүүгө макулдугун берип, калганына сөзсүз төлөм болуш керек дейт.
Москва да, Минск да жыл этегинде ушунун айынан жаңы “мунай чатагы” чыкпайт деп, ишендиргенге аракет кылышты.
Азыркы окуялардын мааниси Европа үчүн өзгөчө.
2007-жылы да ушундай талаш-тартыштардын айынан Советтер союзунун учурунда курулган “Дружба” мунай кууру иштебей калып, орус газы Германия менен Польшага жетпей калган.
Орусия “Дружба” кууру аркылуу күнүнө миллион баррелден ашуун мунайды чуркатат. Германия өзүнө керектүү мунайдын 15%ын дал ушу куурдан алат. Польшанын керектөөсү болсо андан да жогору – ал колдонгон мунайдын 75%зы “Дружбадан” агылып келет.
Беларус орустардан алган чийки мунайды кайра иштеткенден кийин, аны Европага дүйнөлүк баада сатат. Андан түшкөн миллиарддаган доллар киреше азыркы президент Александр Лукашенконун авторитардык режими үчүн опол-тоодой эле колдоо.
Бирок Кремл мындан ары беларустарга чийки мунайды мурдагыдай арзандатылган баада жибере бергенди токтоткусу келгенин билдирген. Буга зээни кейиген Лукашенко андай болсо, орустар мунайдын транзити үчүн Минскке 10 эсе көп акча беришсин деп айтты.
Адаттагысындай эле, Лукашенко азыркы окуяны “Кремл өзүнүн жаратылыш байлыгын саясий курал катары колдонуп жатат” деп, муну өзүнө карата басым катары сыпаттады.
Айрым эксперттер азыркы ыйкы-тыйкы акыйнек, бир чети, Александр Лукашенконун өзүнө да жагып атканын белгилешет. Анткени Беларуста келерки жылы президенттик шайлоо болот. Ага карата президент азыртадан камып жеп, орустар менен талаш-тартыштардан саясий упай топтогонго да дилгир дешет.
Кызыгы – жыл ушинтип орус-беларус талашы менен башталганы 1-январдан тарта Орусия, Беларус жана Казакстан бажы союзунун ишке кириши менен коштолууда.
