Алтынбек, алып баруучу:
- Бүгүнкү күндө Кыргызстандык жаштардын улуттук дөөлөттөргө жана каада-салттарга болгон мамилеси кандай деп ойлойсуздар деп келекчек муунга кайрылдык.
Урмат:
- Учурда каада-салт, үрп-адаттарды сактап жүргөн жаштар жок. Алардын көпчүлүгү батыштын агымына ооп кетти.
Зыйнат:
- Мен Урматтын пикирине кошулбайм. Анткени, бардык эле жаштар кыргыздын салт-санаасына бир беткей каршы чыгат деп айткандан алысмын. Мисалы, түштүк жергесинен келген жаштар кыргыздын каада-салттарына оң көз карашта деп ойлойм.
Жыргал:
- Бардык эле жаштар кыргыздын салт-санаасын сактабайт деп айтууга негиз жок. Кыргыздын каада-салттары менен келечегине күйгөн жаштар биздин арабыздан чыгат.
Алтынбек, алып баруучу:
- Кыргыздын салтында сөйкө салуу деген жөрөлгө бар эмеспи. Бүгүнкү күндө бул жөрөлгөнүн орду кандай деп ойлойсуздар?
Аттокуров Эрмек:
- Сөйкө салуу азыр да уланууда. Бирок мен буга караманча каршымын. Себеби, бири-бири менен жашай тургандар бул - түгөйлөр. Ата-эне алар менен ар дайым жашабайт. Ошондуктан жаш түгөйлөрдүн каалоосу менен болсо жакшы. Эгерде алардын каалоосу эсепке алынбай, ата-энелердин гана чечими менен сөйкө салуу жөрөлгөсү ишке ашса анда жаш түгөйлөрдүн ортосундагы мамиле бузулат.
Жылдыз:
- Мен бул пикирге толугу менен кошулбайм. Анткени, өз баласына жакшылык каалаган ата-эне эч качан жаман адам менен мамиле түзгүсү келбейт.
Алтынбек, алып баруучу:
- Мисалы, сизге айрым бейтааныш жигиттердин ата-энеси келип сөйкө салабыз деп калышса, эмне деп жооп берет элеңиз?
Жылдыз:
-Мен анда сөзсүз каршы чыкмакмын. Анткени мен ал адамдарды билбейм, алардын ата-энесин тааныбайм.
Айжан, алып баруучу:
- Мен бул суроону кыздарга бергим келип турат. Сиздер айтсаңыздар, ала качуу салтына кандай карайсыздар?
Нурзат:
- Ала качуу салтына каршымын. Себеби, биринчиден, бул ала качкан адамдын касиетинин төмөндүгүн көрсөтүп турат. Экинчиден, ал адамдын өзүнүн турмушуна ишеними жоктугун көрсөтүп турат деп айтаар элем.
Урмат:
- Негизи ала качуу салты мурдатан эле бар. Мен буга каршы эмесмин.
Алтынбек, алып баруучу:
- Ала качуу учурунда көбүнчө жигиттер зыян тартабы же кыздарбы?
Жылдыз:
- Албетте, кыздар көбүрөөк зыян тартат. Себеби, Конституция кабыл алынган заманда жашап жатып, кыздын ар-намысын тебелеп туруп, аны ала качып үйлөнүү бул жырткычтыктын жеткен чеги деп айтаар элем.
Жыргал:
- Жырткычтыктын жеткен чеги деп айтууга негиз жок. Анткени бул эки адамдын тагдырына байланыштуу. Эгерде эки адамдын тагдыры бири-бирине дал келишсе, алар бактылуу жашап кетишет. Эгерде тил табыша албай калышса анда бактысыз болуп калышат.
Айжан, алып баруучу:
- Силердин оюңарча, калың берүү салтынын кереги барбы?
Урмат:
- Менимче, калың берүүнүн кереги жок. Ошол калыңга бериле турган нерсени ата-энелер кеңешип туруп эки жашка берсе жакшы болмок. Анткени алар өздөрү каалаган нерсесин сатып алмак.
Жылдыз:
- Эмнеге кереги жок? «Калыңсыз кыз каадасыз кыз» деген бар да.
Алтынбек, алып баруучу:
- Эми кеп соңунда жыйынтык сөзүңүздөрдү айтсаныздар?
Зыйнат:
- Өзүндүн улуттук каада-салттарың менен үрп-адаттарыңды билбей туруп, жалпы адамзаттык идеяларды ырдап чыгуу менимче, кыйын.
Жыргал:
- Ата-бабаң басып өткөн жолду билбей туруп, эч убакта алдыга кадам таштай албайсың. Ошондой эле унутулуп бараткан салттарды, унутулуп бараткан элдик оозеки чыгармаларды алып чыгып, элибизге жеткирмейинче, келечегибиз жакшы жолго коюлбайт.
- Бүгүнкү күндө Кыргызстандык жаштардын улуттук дөөлөттөргө жана каада-салттарга болгон мамилеси кандай деп ойлойсуздар деп келекчек муунга кайрылдык.
Урмат:
- Учурда каада-салт, үрп-адаттарды сактап жүргөн жаштар жок. Алардын көпчүлүгү батыштын агымына ооп кетти.
Зыйнат:
- Мен Урматтын пикирине кошулбайм. Анткени, бардык эле жаштар кыргыздын салт-санаасына бир беткей каршы чыгат деп айткандан алысмын. Мисалы, түштүк жергесинен келген жаштар кыргыздын каада-салттарына оң көз карашта деп ойлойм.
Жыргал:
- Бардык эле жаштар кыргыздын салт-санаасын сактабайт деп айтууга негиз жок. Кыргыздын каада-салттары менен келечегине күйгөн жаштар биздин арабыздан чыгат.
Алтынбек, алып баруучу:
- Кыргыздын салтында сөйкө салуу деген жөрөлгө бар эмеспи. Бүгүнкү күндө бул жөрөлгөнүн орду кандай деп ойлойсуздар?
Аттокуров Эрмек:
- Сөйкө салуу азыр да уланууда. Бирок мен буга караманча каршымын. Себеби, бири-бири менен жашай тургандар бул - түгөйлөр. Ата-эне алар менен ар дайым жашабайт. Ошондуктан жаш түгөйлөрдүн каалоосу менен болсо жакшы. Эгерде алардын каалоосу эсепке алынбай, ата-энелердин гана чечими менен сөйкө салуу жөрөлгөсү ишке ашса анда жаш түгөйлөрдүн ортосундагы мамиле бузулат.
Жылдыз:
- Мен бул пикирге толугу менен кошулбайм. Анткени, өз баласына жакшылык каалаган ата-эне эч качан жаман адам менен мамиле түзгүсү келбейт.
Алтынбек, алып баруучу:
- Мисалы, сизге айрым бейтааныш жигиттердин ата-энеси келип сөйкө салабыз деп калышса, эмне деп жооп берет элеңиз?
Жылдыз:
-Мен анда сөзсүз каршы чыкмакмын. Анткени мен ал адамдарды билбейм, алардын ата-энесин тааныбайм.
Айжан, алып баруучу:
- Мен бул суроону кыздарга бергим келип турат. Сиздер айтсаңыздар, ала качуу салтына кандай карайсыздар?
Нурзат:
- Ала качуу салтына каршымын. Себеби, биринчиден, бул ала качкан адамдын касиетинин төмөндүгүн көрсөтүп турат. Экинчиден, ал адамдын өзүнүн турмушуна ишеними жоктугун көрсөтүп турат деп айтаар элем.
Урмат:
- Негизи ала качуу салты мурдатан эле бар. Мен буга каршы эмесмин.
Алтынбек, алып баруучу:
- Ала качуу учурунда көбүнчө жигиттер зыян тартабы же кыздарбы?
Жылдыз:
- Албетте, кыздар көбүрөөк зыян тартат. Себеби, Конституция кабыл алынган заманда жашап жатып, кыздын ар-намысын тебелеп туруп, аны ала качып үйлөнүү бул жырткычтыктын жеткен чеги деп айтаар элем.
Жыргал:
- Жырткычтыктын жеткен чеги деп айтууга негиз жок. Анткени бул эки адамдын тагдырына байланыштуу. Эгерде эки адамдын тагдыры бири-бирине дал келишсе, алар бактылуу жашап кетишет. Эгерде тил табыша албай калышса анда бактысыз болуп калышат.
Айжан, алып баруучу:
- Силердин оюңарча, калың берүү салтынын кереги барбы?
Урмат:
- Менимче, калың берүүнүн кереги жок. Ошол калыңга бериле турган нерсени ата-энелер кеңешип туруп эки жашка берсе жакшы болмок. Анткени алар өздөрү каалаган нерсесин сатып алмак.
Жылдыз:
- Эмнеге кереги жок? «Калыңсыз кыз каадасыз кыз» деген бар да.
Алтынбек, алып баруучу:
- Эми кеп соңунда жыйынтык сөзүңүздөрдү айтсаныздар?
Зыйнат:
- Өзүндүн улуттук каада-салттарың менен үрп-адаттарыңды билбей туруп, жалпы адамзаттык идеяларды ырдап чыгуу менимче, кыйын.
Жыргал:
- Ата-бабаң басып өткөн жолду билбей туруп, эч убакта алдыга кадам таштай албайсың. Ошондой эле унутулуп бараткан салттарды, унутулуп бараткан элдик оозеки чыгармаларды алып чыгып, элибизге жеткирмейинче, келечегибиз жакшы жолго коюлбайт.
