Кыргызстандын президенти Аскар Акаев Жогорку Кеңештин кош палатасынын депутаттары менен жалпы кыргыз элине кайрылуусунда радикализм эртеби, кечпи мамлекеттин коопсуздугуна кесепетин тийгизип, максатына жетүү үчүн күч колдонууга өтөөрүн төмөнкүчө эскертти:
-Көбүнчө алар мыйзамды тебелеп-тепсеген ар кандай «жибек» жана «роза» революциялар түрүндө болот. Мен Коопсуздук кеңеши Башкы прокуратура, Улуттук коопсуздук кызматы, министрликтер жана мекемелер менен бирдикте 2010-жылга чейин саясий жана диний экстремизмге каршы күрөшүүнүн комплекстүү планын иштеп чыгуу үчүн тапшырма бердим.
А.Акаев мында негизги көңүл социалдык мобилизациялоо, эркин экономикалык ишмердүүлүккө бурулуп, экстремизмдин социалдык базасын кыскартуу керек деген милдет койду.
Жогорку Кеңештин Эл өкүлдөр жыйынынын депутаты Каныбек Иманалиев президенттин мындай саясаты учурдун талабына ылайык деп, аны колдоо керектигин төмөнкүчө билдирди:
-Радикализмди үчкө бөлүп кароо керек. Анын биринчиси экономикадагы радикализм, анан саясаттагы жана диний радикализм.Орусиялык экономист Егор Гайдар беш миллионго чейинки эли бар мамлекет үчүн өнүгүүнүн экономикалык радикалдык жолунан башка жолу жок деп жатат. Буга кошулабыз. Ал эми саясий жана диний радикализмге келе турган болсок азыркы дүйнөлүк терроризмдин түбү айланып келип эле диний радикализмге барып такалат. А саясий радикализм коомдун туруктуу өнүгүшүнө чоң кедергисин тийгизет. Ошон үчүн президент көтөргөн маселе эң туура жана аны колдоо керек.
Ал эми Кыргызстан укук коргоо кыймылынын төрагасы Турсунбек Акун Кыргызстанда эч кандай радикализм жок, президенттин жогорудагыдай билдирүүсү, тескерисинче, анын пайда болушуна жол ачат деген ойдо:
- Кыргызстанда терроризм, диний фанатизм, экстермизм деген жок. Биз тынч, татынакай жашап жатабыз. Жардыруу кылган эч ким жок. Ал эми «Оберон» фирмасындагы жана башка жерлердеги жардырууну диний экстремисттер жардырган жок, аны бири-бири менен кармашкан мафиялык күчтөр жардырды. Эми Акаев экстремизм күчөп атат, өлкө араң турат, радикалдар акыры күч колдонуп, «роза» революциясына алып келет деп айтып жатат. Эгер президент ушинтип элди күнөөлөй берсе, акыры «роза» революциясы болот. Бул маселени Акаев өзү курчутуп жатат.
Эл өкүлдөр жыйынынын депутаты Искак Масалиев болсо бийлик өзүн-өзү курчутуп туруш үчүн душман ойлоп таап жатат жана бул шайлоолор алдында жергиликтүү бийликтерге берилген көрсөтмө болду деген пикирде:
- Бизде саясий, диний радикализм деген түшүнүк жок. Маселен, саясий радикализм деген эмне экендиги термин катары такталган эмес. Кыскача айтканда, бул жергиликтүү бийлик өкүлдөрүнө «ким бийликке каршы сүйлөсө, ушул шылтоо менен аны душман деп эсептеп, чара колдонгула» деп берилген белги болду. Аны жергиликтүү бийлик кандай колдонот? Бул чоң маселе. Алар чачын ал десе башын кошо алып келген учурлар болгондугу тарыхтан белгилүү. Азыр мына ушундай коркунуч пайда болду.
Ал эми депутат Каныбек Иманалиевдин баамында, радикализмди жоюу милдетин ишке ашыруу үчүн коомдо конструктивдүү диалог зарыл:
- Аны тап катары жое албайбыз. Ошон үчүн өкмөт эл арасында алдын-алуу, түшүндүрүү иштерин жүргүзүүсү зарыл. Өкмөт оппозициянын саясатына каршы, өзүнүн эл ишине турган,ынанымдуу түшүндүрүү иштерин жүргүзүүгө милдеттүү. Эгер өкмөт жакшы идеяны сунуш кыла албаса, анда аны радикалдык оппозиция сунуш кылат. Бул идеялардын күрөшү болуш керек. Бирөө менен тап катары күрөшүүнүн кереги жок, а конструктивдүү диалог гана керек.
-Көбүнчө алар мыйзамды тебелеп-тепсеген ар кандай «жибек» жана «роза» революциялар түрүндө болот. Мен Коопсуздук кеңеши Башкы прокуратура, Улуттук коопсуздук кызматы, министрликтер жана мекемелер менен бирдикте 2010-жылга чейин саясий жана диний экстремизмге каршы күрөшүүнүн комплекстүү планын иштеп чыгуу үчүн тапшырма бердим.
А.Акаев мында негизги көңүл социалдык мобилизациялоо, эркин экономикалык ишмердүүлүккө бурулуп, экстремизмдин социалдык базасын кыскартуу керек деген милдет койду.
Жогорку Кеңештин Эл өкүлдөр жыйынынын депутаты Каныбек Иманалиев президенттин мындай саясаты учурдун талабына ылайык деп, аны колдоо керектигин төмөнкүчө билдирди:
-Радикализмди үчкө бөлүп кароо керек. Анын биринчиси экономикадагы радикализм, анан саясаттагы жана диний радикализм.Орусиялык экономист Егор Гайдар беш миллионго чейинки эли бар мамлекет үчүн өнүгүүнүн экономикалык радикалдык жолунан башка жолу жок деп жатат. Буга кошулабыз. Ал эми саясий жана диний радикализмге келе турган болсок азыркы дүйнөлүк терроризмдин түбү айланып келип эле диний радикализмге барып такалат. А саясий радикализм коомдун туруктуу өнүгүшүнө чоң кедергисин тийгизет. Ошон үчүн президент көтөргөн маселе эң туура жана аны колдоо керек.
Ал эми Кыргызстан укук коргоо кыймылынын төрагасы Турсунбек Акун Кыргызстанда эч кандай радикализм жок, президенттин жогорудагыдай билдирүүсү, тескерисинче, анын пайда болушуна жол ачат деген ойдо:
- Кыргызстанда терроризм, диний фанатизм, экстермизм деген жок. Биз тынч, татынакай жашап жатабыз. Жардыруу кылган эч ким жок. Ал эми «Оберон» фирмасындагы жана башка жерлердеги жардырууну диний экстремисттер жардырган жок, аны бири-бири менен кармашкан мафиялык күчтөр жардырды. Эми Акаев экстремизм күчөп атат, өлкө араң турат, радикалдар акыры күч колдонуп, «роза» революциясына алып келет деп айтып жатат. Эгер президент ушинтип элди күнөөлөй берсе, акыры «роза» революциясы болот. Бул маселени Акаев өзү курчутуп жатат.
Эл өкүлдөр жыйынынын депутаты Искак Масалиев болсо бийлик өзүн-өзү курчутуп туруш үчүн душман ойлоп таап жатат жана бул шайлоолор алдында жергиликтүү бийликтерге берилген көрсөтмө болду деген пикирде:
- Бизде саясий, диний радикализм деген түшүнүк жок. Маселен, саясий радикализм деген эмне экендиги термин катары такталган эмес. Кыскача айтканда, бул жергиликтүү бийлик өкүлдөрүнө «ким бийликке каршы сүйлөсө, ушул шылтоо менен аны душман деп эсептеп, чара колдонгула» деп берилген белги болду. Аны жергиликтүү бийлик кандай колдонот? Бул чоң маселе. Алар чачын ал десе башын кошо алып келген учурлар болгондугу тарыхтан белгилүү. Азыр мына ушундай коркунуч пайда болду.
Ал эми депутат Каныбек Иманалиевдин баамында, радикализмди жоюу милдетин ишке ашыруу үчүн коомдо конструктивдүү диалог зарыл:
- Аны тап катары жое албайбыз. Ошон үчүн өкмөт эл арасында алдын-алуу, түшүндүрүү иштерин жүргүзүүсү зарыл. Өкмөт оппозициянын саясатына каршы, өзүнүн эл ишине турган,ынанымдуу түшүндүрүү иштерин жүргүзүүгө милдеттүү. Эгер өкмөт жакшы идеяны сунуш кыла албаса, анда аны радикалдык оппозиция сунуш кылат. Бул идеялардын күрөшү болуш керек. Бирөө менен тап катары күрөшүүнүн кереги жок, а конструктивдүү диалог гана керек.
