1956-жылдын күзүндө венгрлер советтик гегемонияга каршы чыгып, бир нече күн Будапештин көчөлөрүн көзөмөлдөп турууга жетишкен. Советтер Союзу шаарга армиясын киргизип, көтөрүлүш аёсуз басылган. Көтөрүлүш жеңилип калганына карабастан “темир көшөгөгө” зак кетирген окуя болуп калган. Бул сүрөт баянда 60 жыл мурунку окуя болгон жерлер менен шаардын азыркы көрүнүшү чагылдырылган. Андан бери далай мезгил өтүп, өлкөнүн саясий турмушу өзгөрсө дагы Будапештин көчөлөрү тарыхый элесин сактап турат.
Сүрөттү жылдыруу үчүн жебени тартып же эки жолу басыңыз
Башка тарабынан тартыңыз
Kossuth Lajos tér
Венгр парламентинин алдындагы танк. Студенттердин каршылык акциясы коммунисттик режимге каршы массалык көтөрүлүшкө айланып кеткен. Венгриянын коммунистери менен жашыруун полиция өтө ырайымсыздыгы менен айырмаланган.
Сүрөт 1956: TASS
Башка тарабынан тартыңыз
Kossuth Lajos tér
25-октябрда парламент имаратынын алдында жашыруун полициянын огуна учкан карапайым адамдар. Коссут Лайос аянты.
Сүрөт 1956: TASS
Башка тарабынан тартыңыз
Rakoczi Ut
Жалын каптаган талкаланган советтик согуштук транспорт. Венгрлер күйүүчү май толтурулган бөтөлкөлөрдү ыргытып, ок атып, советтик армияга каршылык көрсөтүшкөн. Күтүлбөгөн жерден таамай чабуул койгондор шаардын танка жүрө албаган кууш көчөлөрүнө кире качып жашырынган.
Сүрөт 1956: Fortepan
Башка тарабынан тартыңыз
Berzsenyi Daniel Utca
Венгр армиясы көтөрүлүшчүлөрдү колдоп, көптөрдү курал-жарак менен жабдыган.
Сүрөт 1956: Getty
Башка тарабынан тартыңыз
József körút
«Корвин» кинотеатрына чукул жердеги талкаланган советтик танк көтөрүлүшчүлөргө калканч болгон.
Сүрөт 1956: Fortepan
Башка тарабынан тартыңыз
János Pál pápa tér
Жашыруун полициянын кызматкери (солдо) атууга кетээрдин алдында, Коммунисттик партиянын Будапешт шаардык комитетинин имаратанын маңдайы. Көтөрүлүшчүлөр имаратты курчоого алгандан кийин жашыруун полициянын 23 офицерин атып салышкан жана айрымдары тепкиден көз жумган.
Сүрөт 1956: CTK/AP
Башка тарабынан тартыңыз
János Pál pápa tér
Компартиянын Будапешт шаардык комитетинин имаратынын алдында окко учкан жашыруун полициянын офицеринин көкүрөгүнө ташталган Сталиндин бюсту. Кийинчерээк окуянын күбөлөрүнүн бири «Ага чейин чогулган жек көрүү, ачуу акыры жарылды. Ага чейин биз жерде сойлогон курттай өзүбүздү алсыз сезчүбүз. Анан акыры биздин колубуздан да бир нерсе келди». Дүйнөлүк прессага чыккан адилеттикти орнотууга болгон элдин аракетин чагылдырган сүрөттөр көтөрүлүштүн беделине доо кетирген.
Сүрөт 1956: Shutterstock
Башка тарабынан тартыңыз
Ulloi Ut
Катуу кармаштарда көп адамдын каны төгүлгөн "Корвин" кинотеатрынын жанындагы жабыркаган имараттар. 3-ноябрда советтик армия Будапештке киргенде көтөрүлүш тыптыйпыл басылган. Көтөрүлүшкө чыккандар эл аралык коомчулук сунуштаган жардамга карабастан өмүрү тобокелде калган. Советтик армиянын «Куюн» деген жашыруун аталыштагы операциясынын жүрүшүндө эки жарым миңден ашуун венгр жарандары өлгөн.
Сүрөт 1956: Shutterstock
Башка тарабынан тартыңыз
József körút
Будапештеги жумушчулардын милициясынын жүрүшү. Венгриянын коммунисттик режими жумушчулардын милициясын өлкөгө көзөмөл жүргүзүү максатында түзгөн. Милициянын башкы милдети көтөрүлүштүн кайталанышына жол бербөө болгон. СССРдин көрсөтмөсү менен түзүлгөн режим 33 жыл өкүм сүргөндөн кийин гана Венгрия чыныгы эгемендикке жетишкен.
Photo 1957: AFP