Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
19-Апрель, 2024-жыл, жума, Бишкек убактысы 22:33

Борбор Азия

Өзбекстандын Ички иштер министрлигинин жана Жаза аткаруу кызматынын өкүлдөрү үй камакта отургандар менен жолугууда. 29-апрель, 2020.
Өзбекстандын Ички иштер министрлигинин жана Жаза аткаруу кызматынын өкүлдөрү үй камакта отургандар менен жолугууда. 29-апрель, 2020.

Пандемия учурунда Өзбекстанда мал уурдоо күчөдү. Бийлик элге акысыз азык-түлүк таратуу үчүн ишкерлерди кайрымдуулук кылууга мажбурлай баштады. Ошол эле учурда ташкенттик мугалимдер социалдык тармактарда бийликти мактоо өнөктүгүнө тартылып жатат.

Башка өлкөлөр сыяктуу эле чектөөлөр киргенден бери Өзбекстанда да үй-бүлөлүк зомбулук, туугандар, жакындар ортосунда чыр-чатак жана уурулук күч алды. Бул тууралуу Ички иштер министрлигинин жыйынында сөз болгонунун "Азаттыктын" өзбек кызматынын ишенимдүү булагы кабарлады.

– Апрель айында уурулук кылмыштары өзгөчө күч алды. Анткени карантинде адамдар акчасыз, кирешесиз калды. Мал, тамак-ашты уурдап атышат. Уурулук айрыкча Кашка-Дарыя облусунда көп катталган. Буга чейин өкмөттүн чечими менен жатак абагында жаза өтөп жаткандар иштин жоктугуна байланыштуу үй камагына чыгарылган. Чынында алар азыр жумушсуз, акчасыз жатат. Кылмыштуулук ошолордун эсебинен өсүп жатат.

Ал арада өзбек бийлиги ишкерлерди кайрымдуулукка мажбурлап жатканы белгилүү болду. Мисалы бухаралык ишкер шаар бийлигинин басымынан улам кайрымдуулук кылууга аргасыз болгонун билдирди.

- Алар мага келип, "эгер сен бизге жардам берсең, биз сага насыя алганга жардам беребиз" дешти. Андан баш тартсам менде маселе жаралып калышы ыктымал экенин эскертишти. Бир да ишкер дүкөнү жабылып калышын каалабайт. Ошондуктан биз жардам уюштурууга аргасыз болуп атабыз. Мисалы мен жардам таратуу борборуна 20 кап ун, 5 кап күрүч, 5 кап шекер алып барып бердим. Кечээ алар дагы келишиптир. Мен деле алым жетип турса жардам бергим келет. Бирок азыр бизге деле кыйын болуп атат да.

Бийликтин кысымынан улам кайрымдуулук кылууга аргасыз болгон ишкерлер, жардамдын көбү борбордун тургундарына кетип, аймактагылдар акча калганына капа.

Ушуга окшогон наразылыктан улам президенттик администрация Мирзиёевдин интернеттеги рейтингин көтөрүүнүн жаңы ыкмасына өттү. Мисалы "Азаттыктын" өзбек кызматына райондук билим берүү башкармалары президентти мактоо боюнча мектеп директорлоруна жиберген тапшырмасынын сүрөт көчүрмөсү келип түштү.

Алардын бири Алмазар райондук билим берүү башкармалыгынын башчысы Жакшыгүл Шадиева директорлорго минтип жазган.

- Урматтуу директорлор, президентибиздин вирусту ооздуктоо боюнча аракеттери тууралуу элге жакшы маалыматтарды тара тууга жардам беришиңиздерди суранам.

"Азаттыкка" мугалимдерден келген окшош каттар
"Азаттыкка" мугалимдерден келген окшош каттар

Каттарда президентти "биздин камкор журт башы" деген сыяктуу даңазалаган сөздөр бар.

Муну улай "президентибиздин аракеттерин мактаган пикирди бул даректерге жазып, ал пикирибизди сүрөткө тартып, отчет катары бул дарекке жиберебиз" деген кошумча көрсөтмөлөр келген.

Өзбекстан буга окшогон жалданма сүрөөнчүлөрдү - троллдорду шайлоодо колдонуп келген. Кыргызстанда ОБОН деген ат менен белгилүү түшүнүктүн да түбү Өзбекстандан чыккан.

Тажикстан - Дүйшөмбү, Тажикстандын Тышкы иштер министрлиги, 1-август, 2014-жыл
Тажикстан - Дүйшөмбү, Тажикстандын Тышкы иштер министрлиги, 1-август, 2014-жыл

Казакстанда сегиз жыл мурда тартылган “Патруль” аттуу сериал тажикстандыктарды экинчи жолу ачуулантты. Өлкөнүн Тышкы иштер министрлиги Казакстанга нааразылык нотасын жиберди. 

Казакстанда тартылган “Патруль” аттуу сериал тажикстандык интернет колдонуучулар арасында кызуу талкууланып жаткан чагы.

Фильмде Серик жана Берик аттуу эки башкы каарман капыстан алдынан чыккан бети-башы кир, жүдөө адамды кармап алышат. Кармалган адам же орусча, же казакча билбейт.

Кинодогу полиция кызматкерлери Серик менен Берик аны эмгек мигранты деп ойлоп, полиция бөлүмүнө алып келишет. Дубал сырдатып, машина жуудурушат. Тасманын соңунда гана Тажикстандын элчисин кармап алганын билишет.

"Кузовду гана жууйсуң. Үстүн, капталын бүт жуугун. Түшүндүңбү? Тажикче мыкты сүйлөп калыпмынбы? Оңой тил турбайбы".

Бирок кинодогу каарман тажикче эмес, өзбекче сүйлөйт. Сериалдын дал ушул бөлүгүнө тажикстандык интернет колдонуучулар теригип жаткан чагы. Алар сериал тарткандар ушул кадр менен тажик элин ачыктан ачык шылдыңга алды деп жатышат.

"Сериалдын каарманы өзбекче сүйлөп жатат. Алар болсо “кайсы бир тажик” деп атышат. Силер өзүңөрдү ким деп ойлойсуңар? Кыйын болуп кеттик дейсиңерби? Мен тажикстандык мигрантмын. Орусияга кел, мекендештериң Москвада кантип иштеп жатканын көр. Мен аларды күн сайын көрөм", - деди тажикстандык блогер Юсуф Жураев.​

Бул талашка Тажикстандын Тышкы иштер министрлиги да аралашып, Казакстанга нааразылык нотасын жолдоду.

"Сериалды тарткан В.А.С. продакшн продюсердик борборуна жана сериалга буюртма ТОО көз карандысыз телеканалына карата улуттар аралык кастык жаратуу фактысы боюнча тез арада казак мыйзамдары менен укуктук баа берилишин талап кылабыз".

Чоң чырга тамызгы болгон бул сериал эфирге 2012-жылы чыккан. Ошондо эле нааразылык жаратып, сериалдын авторлору чуулуу эпизодду дароо өчүрүп, тажикстандыктардан кечирим сурашкан эле.

Бирок арадан сегиз жыл өтүп кеткенден кийин кайра эле ошол маселенин көтөрүлүп жатышын сериалдын жаратуучулары карантинден көрүп жатышат.

"Балдар адаштырып алган экен. Бул жерде өзгөчө эч нерсе деле жок. Тажикстан нааразылыгын билдиргенден кийин эле сериалдын ошол бөлүгүн өчүрүп, архивден алып таштаганбыз. Кечирим сураганбыз. Бул тема сегиз жылдан кийин эмне үчүн көтөрүлүп жатат? Себеби, карантин окшойт", - дешти тасманын жаратуучулары.

Казакстандын Тышкы иштер министрлиги тажикстандык кесиптештеринин нааразылык нотасына азырынча жооп бере элек.

Эскертүү!

«Азаттыктын» материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: кайсы бир саясий партияга, топко үгүттөгөн, же каралаган, бир нече жолу кайталап жиберилген, адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлер жарыяланбайт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер сайтка чыкпайт. Модератор пикирлерди жарыялоо же андан баш тартуу укугун өзүнө калтырат.​

Дагы жүктөңүз

XS
SM
MD
LG