Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
23-Апрель, 2024-жыл, шейшемби, Бишкек убактысы 19:57

Экономика

Казакстан.
Казакстан.

Казакстан менен Кытай чек арадагы Хоргос дарыясында суу сактагыч курууну пландаштырууда.

Шейшембиде Казакстандын Экология, геология жана жаратылыш ресурстар министрлиги Хоргос дарыясына суу сактагыч куруу долбоору эки өлкөнүн өкмөттүк деңгээлинде каралып жатканын кабарлады.

"Климаттык шарттын өзгөрүшү дыйкандардын актуалдуу көйгөйүнө айланды. Жергиликтүү адистер жана дыйкан чарбалардын жетекчилери бул көйгөйдү Хоргос дарыясына суу сактагыч куруу менен чечүүгө болорун белгилешти" деп жазылат мекеменин билдирүүсүндө.

Жаңы суу сактагыч Алматы облусунун Панфилов районундагы Баскунчан айылында курулат. Буга чейин 2013-жылы пайдаланууга берилген "Достук" гидротүйүнүнө келген суунун көлөмү азайып, ал жараксыз болуп калган. Серепчилер буга тоодогу мөңгүлөрдүн азайып баратканын себеп катары көрсөтүшкөн.

Адистер негизинен Хоргос дарыясындагы суунун таңкыстыгын жаңы суу сактагыч куруу менен чечкенге мүмкүнчүлүк бар экенин айтышат.

Нур-Султан шаары. 2015-жыл.
Нур-Султан шаары. 2015-жыл.

“Казсуу” мамлекеттик ишканасынын директору Алтай Элжасовдун билдиришинче, ишкана жергиликтүү аткаруу органдары менен биргеликте курулуштун сметалык документтерин иштеп чыгып, өкмөткө сунуштайт.

"Аталган объект транс чек ара аймагында жайгашкан. Ошол себептен маселе эки өлкөнүн өкмөттөрүнүн деңгээлинде каралып жатат. Бирок ага карабай, жергиликтүү аткаруу органдары объект салына турган жерди аныктап, сметалык документтерин жасап, Экология министрлигине тапшырат".

Былтыр ноябрда, Казакстан парламентинде суу коопсуздугу боюнча өкмөттүк отурумда өлкөнүн Экология, геология жана жаратылыш ресурстары министри Магзум Мирзагалиев, Кытай менен транс чек аралык дарыялар боюнча сүйлөшүүлөр "өтө жай жүрүп" жатканын айткан.

Долбоор ишке ашса сууну бөлүштүрүү, суунун сапатын көзөмөлдөө жана булгануунун алдын алуу сыяктуу маселелер казак-кытай мамилесине көлөкө түшүрөт дегендер да бар.

Балхаш көлүнө куюлган Иле дарыясынын оң куймасы, Хоргос дарыясы Казакстан менен Кытайдын чек арасынан башталат. Дарыянын узундугу 180 чакырымга жакын, анын 160 чакырымы казак-кытай чек арасынан агат.

Ал эми Казакстан Борбор Азия чөлкөмүндө суу ресурстары жетишпеген өлкөлөрдүн бири. Республикада суунун 65% айыл чарбасына колдонулат. Жер үстүндөгү агын суулардын жарымына жакыны (44,9 куб километр) Кыргызстан, Кытай, Орусия жана Өзбекстандын аймактарына туура келет.

Иллюстрациялык сүрөт.
Иллюстрациялык сүрөт.

Европарламент орус армиясы Украинага кирсе, Москвага санкцияларды күчөтөрүн билдирди.

SWIFT төлөмдөрүн өчүрүп, Орусиядан мунай менен газ сатып алууга эмбарго жарыялап, Евробиримдикке мүчө мамлекеттерге орусиялык олигархтар менен алардын үй-бүлө мүчөлөрүн киргизүүгө чектөө коюлат.

Бейшембиде Европарламент Орусия Украинанын аймагына куралдуу аскер күчтөрүн киргизсе, Москвага каршы катаал санкцияларды жарыялоону сунуштаган резолюциянын долбоорун жактырды.

Резолюцияда абактагы орус оппозициясынын лидери Алексей Навальныйдын укугунун бузулушуна, Орусиянын аскер күчтөрүнүн Украинанын чек арасына жакын жерлерге топтолушуна жана Чехия менен Орусиянын ортосундагы дипломатиялык жаңжалга байланыштуу чектөөлөр белгиленген.

Pезолюцияны Европарламенттин 569 депутаты колдоп, 67си каршы болду.

Документте орус армиясы Украинанын аймагына кирсе, Москвага катаал сакцияларды салуу тууралуу сунуштар жазылган.

"Эгерде мындан кийин Орусиянын аскер күчтөрү Украинанын аймагына басып кирсе, Евробиримдик эл аралык мыйзамды бузуунун кесепети өтө чоң болорун ачык айтышы керек. Алардын арасында Орусияны эл аралык SWIFT системасынан өчүрүү, Орусиядан мунай жана газ сатып алууга эмбарго киргизүү, орусиялык олигархтар менен алардын мүчөлөрүнүн Евробиримдиктин аймагына киришине тыюу салуу, алардын активдерин камакка алуу, "Түндүк агым 2" газ кууру долбоорун токтотуу, Навальныйды куугунтуктоого катышкан адамдарды "кара тизмеге" киргизүү, Евробиримдиктеги орус дипломаттарына Чехияга тилектештик максатында чектөө киргизүү жана коррупцияга байланышкан кылмыштарды жасагандар үчүн "Магнитский мыйзамынын" европалык аналогун түзүү сунуштары бар", - деп жазылат резолюцияда.

Европарламент. Страсбург шаары.
Европарламент. Страсбург шаары.

Ошондой эле Европарламент Орусияны Донбасстагы аскерлерин чыгарып кетүүгө жана аннексияланган Крымды Украинага кайтарып берүүгө, Керч кысыгы аркылуу Азов деңизинин портторуна ээн-эркин өтүүгө кепилдик берүүгө жана Минск келишимдеринин жоболорун аткарууга үндөдү.

Ал арада Орусияны SWIFT системасынан өчүрүү жана бул өлкөдөн газ менен мунай сатып алууну токтотуу сунуштары буга чейин да бир нече жолу айтылган. Европарламенттин депутаттары мындай чаралар Орусияны Украинага карата агрессивдүү пландарынан баш тартууга мажбурлайт деп билдиришкен.

Адатта резолюция сунуш берүү гана мүнөзүнө ээ. Европарламент январда Алексей Навальный камакка алынгандан кийин да "Түндүк агым 2" долбоорун токтотуу же орус олигархтарына каршы санкция киргизүү сыяктуу сунуштарды берген. Бирок Евробиримдик анда Орусиянын айрым күч түзүмдөрүнүн башчыларына гана санкция киргизген.

Бейшембидеги чечимде Еврошаркетке мүчө мамлекеттердин Орусиянын энергия ресурстарына болгон көз карандылыгын азайтуу талабы да айтылды. Мындан улам "Газпромдун" долбооруна ылайык, Балтика деңизинин түбү менен газды Орусиядан Германияга жеткирчү "Түндүк агым 2" газ куурун салууну тезинен токтотулушу керек экени каралган.

Ал ортодо орус президенти Владимир Путиндин киберкоопсуздук боюнча атайын өкүлү Андрей Крутских Брюсселдин резолюциясына Кремлдин «жообу даяр турганын» эскертти.

"Алар аракет кылып көрүшсүн. Ал эми технологиялык жана аскердик-саясий камсыздандыруу жаатында, бул тармактагы конкреттүү адистерден сураш керек. Бирок биздин "чопкутталган поезд" жолдо даяр турат. Албетте, биз тараптан күчтүү жана таасирдүү жооп болот", - деди Крутских.

Буга чейин Украинанын тышкы иштер министри Дмитрий Кулеба Батышты Орусияны эл аралык банк системасындагы SWIFT төлөмдөрүнөн ажыратуу мүмкүнчүлүгүн карап чыгууга чакырган.

Дмитрий Кулеба.
Дмитрий Кулеба.

SWIFT - глобалдык системасы дүйнөдөгү банктар ортосунда төлөмдөрдү жүргүзүүгө жана маалымат алмашууга мүмкүнчүлүк берет. Бул системага Орусия кошулганда 200дөй мамлекеттен 11 миңден ашуун каржы уюмдарына да жол ачылган.

Орусияны системадан ажыратуу маселеси Кремлге каршы санкцияларды күчөтүүнүн алкагында көтөрүлүп жатат.

Дагы жүктөңүз

XS
SM
MD
LG