Амирбек Усманов, Прага Адам укугун коргоочу Хьюман Райтс Уоч уюмунун маалыматы боюнча, Өзбекстанда 6 миңден ашуун ишеним жана абийир туткуну бар. Алардын көбү “Хизбут-Тахрир” уюмунун мүчөсү же диний экстремист деп айыпталып соттолгон. Бейтарап байкоочулар менен укук коргоочулардын айтымында, динзарлар өкмөт көзөмөлүндөгү мечиттерден тыш жактарда диний ибадаттарды аткарышканы үчүн абакка салынган. Ыйман туткундарынын энелери жана зайыптары үй-бүлө камын жегенден тышкары, уул-күйөөлөрүн абактан бошотуу үчүн да жанын үрөп аракеттенүүгө мажбур.
Бүгүн (жекшембиде) Өзбекстанда парламенттин төмөнкү палатасына шайлоо өткөрүлдү. Шайлоонун жыйынтыгында төмөнкү палатанын 120 орунунун ээлери аныкталууга тийиш. Президент Каримов жекшемби күнү Европадагы коопсуздук жана кызматташтык уюмун жана өзбек оппозициясын сынга алып, Украинадагы сыяктуу окуяларга жол берилбестигин билдирди. Өзбек оппозициячыл лидерлери жана эл аралык коомчулук бул шайлоону адилет жана калыс өтпөйт деп мурда эле сынга алган, анткени шайлоого катышуу укугу өкмөтчүл беш партияга гана берилген.
Кубат Оторбаев, Прага Акыркы 13 жылда өзбек бийлиги ваххабиттер, Өзбекстандын ислам кыймылы жана “Хизб ут-Тахрир” менен күрөшүп келди. Эми ырасмий Ташкен өлкөдөгү “Таблих жамааты” деген жашыруун уюмдун мүчөлөрүн диний экстермизмге жана террорго катышы бар деп камакка ала баштады. Бирок талдоочулар бул уюм өзбек бийлигинин каарына негизсиз эле калып, куугунтукка алынып жатканын белгилешет.
Шайырбек Мукарамов, Прага .Оппозициялык маанайдагы Тажикстан демократиялык партиясынын лидери Мухаммадрузи Искандаров бейшемби күнү Москвада камакка алынды. Маалыматтарга караганда ал тажик бийликтеринин суроо-талабы менен кармалган. Тажикстандагы оппозициялык партиялар бул окуяны алдыдагы парламенттик жана президенттик шайлоолордун ирегесинде атайын жасалган саясий мүнөздөгү гана иш экенин айтышууда.
Шайырбек Мукарамов, Прага 26-декабрда Өзбекстанда парламенттик шайлоо өтөт. Өлкөнүн оңдоп-түзөөтүүлөр киргизилген шайлоо мыйзамына ылайык парламентик шайлоого катышкан талапкерлердин 30 пайызын аялдар түзүүгө тийиш.
Айымкыз, Ташкент Бүгүнкү күндө дүйнөнүн көпчүлүк мамлекеттеринде эң жогорку өлүм жазасына мораторий жарыяланган. Өзбекстан Борбордук Азиядагы өлүм жазасын колдонууну уланткан жана ага мораторий жарыялабаган бирден-бир мамлекет. Мамлекетте 8 эң оор кылмыштын түрүнө өлүм жазасы колдонулат.
Шайырбек Мукарамов, Прага шаары Жакында Нью-Йорктогу Колумбия университетинде өткөн конференцияда Борбор Азиядагы саясий кырдаал талкууланды. Жыйындын Казакстанга арналган бөлүгүндө казак оппозициясы Борбор Азиянын башка өлкөлөрүндөгү оппозициялык кыймылдарга караганда бир топ жандуу экени, ырасмий бийлик тарабынан басым-кысымга анча дуушар болбогону жана каржылык жактан көз каранды эместиги айтылды. Казакстандагы оппозициялык кыймылдын лидерлери негизинен “жаш бөрүлөр” деген атка конгон 40 жашка чейинки мурдагы чиновниктер менен ишкерлер экени, алардын көпчүлүгү президент Нурсултан Назарбаевдин канатынын астында өсүп, жетилгени тууралуу сөз болду. Казак оппозициясынын өкүлдөрү 2006-жылы боло турган президенттик шайлоодо жеңишке жетиш үчүн бир талапкердин астына биригүү аракеттери көрүлүп жатканын айтышты.
Казакстанда ушул жекшембиде президент Назарбаевдин партиясынын баш кеңсесинде эки жарылуу болгон эле. Полиция жардыруу ээнбаштардын колунан келди деп болжолдоп жатат.
Шайырбек Эркин уулу, Прага Өзбек атуулу Абдувахит Абдувахабовдун ишин караган Ташкен шаарына караштуу Сабыр Рахимов райондук соту аны «“Азаттык”, “Америка авазы” жана “Би-Би-Си” радиолорунун “диний экстремизмди жана жикчиликти үгүттөгөн берүүлөрүн үнтасмага жазуу менен эл арасына таратып, өлкөнүн конституциялык түзүлүшүнө коркунуч туудурган» деп айыптап, жети жылга эркинен ажыраткан өкүм чыгарды. Адам укугун коргоочулар менен айыпталуучунун жакындары сотто Абдувахитке тагылган айыптар далилденбегенин айтышууда.
Шайырбек Эркин уулу, Прага Жакында Бириккен Улуттар Уюмунун Башкы Ассамблеясы “Түркмөнстандагы адам укуктары боюнча кырдаал тууралуу” резолюция кабыл алды. Анда өлкөдө кандай гана саясий оппозиция болбосун бийликтин басым-кысымына тушугаары, мыйзамсыз камоолор жана улуттук азчылыктарды басмырлоо көп экени айтылат.
Нарын АЙЫП, Прага 19-ноябрда өзбек жана түркмөн президенттери Өзбекстандын Бухара шаарында жолугуп, эки мамлекет ортосундагы достук жана кызматташуу келишимине кол койду. Суу байлыктарын биргелешип пайдалануу, чек ара маселелерин жөнгө салуу ыкмалары да жолугшуу учурунда талкууга алынды. Анткен менен эки президент ортосундагы мамилелер дале татаал бойдон калууда. Алар буга чейин мындай деңгээлде жолукпагандыгына төрт жылга айланды.
Өзбекстандык журналист Руслан Шарипов былтыр түрмөгө кесилип, эларалык укук коргоочу уюмдардын кысымы астында коё берилип, жакында өлкөдөн чыгып кетүүгө уруксат алды. Ушу тапта АКШнын Калифорния штатында жашап жаткан журналист менен кабарчыбыз Брюс Паннье телефон акрылуу байланышып, бир нече суроо салды.
Дагы жүктөңүз
