22-сентябрь күнү Жогорку Кеңеш тарабынан өлкөдөгү акыркы убакта түзүлгөн кырдаалга байланыштуу ички иштер министринин биринчи-орун басары Шеркозу Мирзакаримовду кызматынан четтетүү тууралуу чечим чыгарылып, президентке тапшырылган. Бир жумадан кийин, 29-сентябрда Ош шаарындагы өзбек улуттук борбору бул чечимди Кыргызстандагы өзбек эли түшүнбөстүк менен кабыл алгандыгы жана министрдин-орун басарынын кызматтан четтетилүүсүн анын улутуна байланыштуу болду деп эсептеп жатышкандыгын кабарлап, президенттен бул чечимди ишке ашырбоону өтүнгөн кайрылуу таратты. Кайрылуу ээлеринин бири, аталган борбордун маалымат катчысы Халил Худойбердиевдин айтымында, парламентте кызматтан кетирүү тууралуу аты аталган кызматкерлердин ичинен жалгыз гана Мирзакаримовго карата мындай чечим чыгып калышы өзбек элин тынчсыздандырууда:
- Жогорку Кеңеш бул чечимди эч кандай комиссия түзбөй, Мирзакаримовдун ишин изилдебей, тизме менен добуш берүүгө салып туруп гана кабыл алып койду. Министрлердин орун басарларын кызматтан алуу жана коюу премьер-министрдин милдети болсо да, бул жерде чечимди Жогорку Кеңеш кабыл алып койду. Ошондуктан биз президенттен туура чечим кабыл алуусун өтүнөбүз жана үмүттөнөбүз.
Мындай кайрылуу коомчулукта түрдүү пикирлерди жаратууда. Айрым адамдар өз ишин жакшы аткара албаган жетекчилердин кызматтан алынуусун улуттук маселеге чейин көтөрүү туура эмес деген ойлорун билдирип жатышат. Жогорку Кеңештин депутаттары да бул маселе боюнча ача пикирде. Маселен, депутат Кадыржан Батыров өз улутташтарынын талабы маанилүү деген ойдо :
- Менин оюмча, ага дагы иштөөгө мүмкүнчүлүк беришибиз керек. Бул маселе боюнча мага Жалалабаддан да тынчсызданган кишилер кайрылып жатышат. Эгер Мирзакаримов кызматтан алынып калса, элдин нааразылыгы дагы күчөшү мүмкүн. Анткени Кыргызстанда миллиондон ашуун өзбек бар. Ал эми министликтерге өзбек улутунан бир да өкүлдүн талапкерлиги көрсөтүлгөн жок.
Жогорку Кенештин дагы бир депутаты Дооронбек Садырбаев өзбек улуттук борборунун кайрылуусун негизсиз деп эсептейт:
- Алар анчалык эле кысым болуп атат деп адилеттүүлүк каалашса, Жогорку Кеңеш УКК төрагасы Таштемир Айтбаевге да каршы добуш берген, аны эмне үчүн кошо коргобойт?! Бизде кудайга шүгүр, өзбек улутунан 7 депутат, 1 губернатор иштеп атат. Министрлерден кийинки департаменттерде да өзбек туугандардан кызматкерлер жетекчилик кылып жатышат. Ошол эле учурда 300 000 ден ашуун кыргыздар жашаган Өзбекстанда бир да кыргыз депутат жок. Ошондуктан, биз улуттук азчылыкпыз, биздин укугубуз тебеленип атат деп жок жерден от чыгара бербесин. Мамлекеттик кызматтарга көтөрбөй атат деген дооматтары да суу кечпейт.
Ушундай эле пикирди президенттин алдындагы адам укугун коргоо комитетинин жетекчиси Турсунбек Акун да билдирди. Анын айтымында, ишин жөндөй албаган кызматкердин кызматтан четтетилүүсү улуттук азчылыктын укугун чектөөгө жатпайт:
- Кызматтан улутуна, динине, билимине карабай, эгер жакшы иштей албай, кемчилик кетирсе, алынат. Өзбек туугандардын Мирзакаримовдун кызматтан алынсын деген чечим үчүн гана нааразылык кылып, кайрылуу тарата бергени жакшы жышаан эмес. Биз мындайга эч убакта жол бербешибиз керек.
- Жогорку Кеңеш бул чечимди эч кандай комиссия түзбөй, Мирзакаримовдун ишин изилдебей, тизме менен добуш берүүгө салып туруп гана кабыл алып койду. Министрлердин орун басарларын кызматтан алуу жана коюу премьер-министрдин милдети болсо да, бул жерде чечимди Жогорку Кеңеш кабыл алып койду. Ошондуктан биз президенттен туура чечим кабыл алуусун өтүнөбүз жана үмүттөнөбүз.
Мындай кайрылуу коомчулукта түрдүү пикирлерди жаратууда. Айрым адамдар өз ишин жакшы аткара албаган жетекчилердин кызматтан алынуусун улуттук маселеге чейин көтөрүү туура эмес деген ойлорун билдирип жатышат. Жогорку Кеңештин депутаттары да бул маселе боюнча ача пикирде. Маселен, депутат Кадыржан Батыров өз улутташтарынын талабы маанилүү деген ойдо :
- Менин оюмча, ага дагы иштөөгө мүмкүнчүлүк беришибиз керек. Бул маселе боюнча мага Жалалабаддан да тынчсызданган кишилер кайрылып жатышат. Эгер Мирзакаримов кызматтан алынып калса, элдин нааразылыгы дагы күчөшү мүмкүн. Анткени Кыргызстанда миллиондон ашуун өзбек бар. Ал эми министликтерге өзбек улутунан бир да өкүлдүн талапкерлиги көрсөтүлгөн жок.
Жогорку Кенештин дагы бир депутаты Дооронбек Садырбаев өзбек улуттук борборунун кайрылуусун негизсиз деп эсептейт:
- Алар анчалык эле кысым болуп атат деп адилеттүүлүк каалашса, Жогорку Кеңеш УКК төрагасы Таштемир Айтбаевге да каршы добуш берген, аны эмне үчүн кошо коргобойт?! Бизде кудайга шүгүр, өзбек улутунан 7 депутат, 1 губернатор иштеп атат. Министрлерден кийинки департаменттерде да өзбек туугандардан кызматкерлер жетекчилик кылып жатышат. Ошол эле учурда 300 000 ден ашуун кыргыздар жашаган Өзбекстанда бир да кыргыз депутат жок. Ошондуктан, биз улуттук азчылыкпыз, биздин укугубуз тебеленип атат деп жок жерден от чыгара бербесин. Мамлекеттик кызматтарга көтөрбөй атат деген дооматтары да суу кечпейт.
Ушундай эле пикирди президенттин алдындагы адам укугун коргоо комитетинин жетекчиси Турсунбек Акун да билдирди. Анын айтымында, ишин жөндөй албаган кызматкердин кызматтан четтетилүүсү улуттук азчылыктын укугун чектөөгө жатпайт:
- Кызматтан улутуна, динине, билимине карабай, эгер жакшы иштей албай, кемчилик кетирсе, алынат. Өзбек туугандардын Мирзакаримовдун кызматтан алынсын деген чечим үчүн гана нааразылык кылып, кайрылуу тарата бергени жакшы жышаан эмес. Биз мындайга эч убакта жол бербешибиз керек.
