Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
5-Май, 2024-жыл, жекшемби, Бишкек убактысы 08:21

УУЛУУ ЗАТ ЦЕЗИЙ-137нин ЧУУСУ УЛАНУУДА


Франциянын “Le Figaro” гезити Атомдук энергетика боюнча эл аралык агенттик, Кыргызстандын бийлигинен Иранга бараткан поездден эмне үчүн радиоактивдүү Цезий-137 заты табылганын, кандай себептер менен бул окуя тууралуу бийликтер 10 күндөн кийин гана айтып чыгышканын сурап, түшүндүрүү талап кылышканын жазып чыккан. Ага ылайык, МАГАТЭнин өкүлдөрү бул жүктүн Иранга баратканы кооптондуруп жатканын билдиришкен. Кыргыз бийлиги бул окуя тууралуу азырынча бир жыйынтык чыгаруу али эрте экендигин айтып жатышат.

Жаңы жылдын алдында Өзбекстандын чегарачылары токтотуп, бир вагондон өтө көп радиоактивдүү нурдануу чыгып жатканын аныкташкан соң артка жиберишкен поезд кайрадан Кыргызстанга келип, анда табылган Цезий-137 деген аталыштагы уулуу затты Өзгөчө кырдаалдар министрлиги коопсуз жерге көмүүгө аргасыз болгон. Батыштын маалымат каражаттары, Атомдук энергетика боюнча эл аралык агенттиги бул заттын Иранга баратканына тынчсызданып жатканын, Кыргызстанга таандык жүктөн кандайча кыйраткыч күчкө ээ уулуу зат чыкканына кызыгарын, бул боюнча кыргыз бийлигинен түшүндүрмө талап кылганын жазып чыгышты. Ошентсе да азырынча кыргыз тарап бул окуянын чоо-жайын ачыкка чыгара элек. Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитети дагы бул окуя тууралуу кандайдыр бир мааламат берүүдөн баш тартууда. Өзгөчө кырдаалдар министри Камчыбек Ташиевдин айтымында, бул ишти тиешелүү органдар иликтеп жатышат, ал эми Өзгөчө кырдаалдар министри кооптуу затты жоготуу үчүн бардык чараларды көрдү. Ошондой эле ал “Бул маалыматты эл эмне себептен 10 күндөн кийин гана билди?",- деген суроого мындайча жооп берди:

- Биз эч кандай маалыматты жашырган жокпуз. Эгер жашыра турган болсок биз аны атайын буйрук менен аны колго албайт элек. Биздин ар бир кабыл алган чечимибиз ачык жана каалаган адам маалымат ала алат. Бул жерде жаңы жылдын алдынан тарта 10-январга чейин эс алуулар болуп, ошол маалда ММКлар да эс алып, маалыматты ала албай калышты. Бирөө муну бекитип, көрсөтмө берген жери жок.

Бир катар серепчилер Орто Азия чөлкөмүндө ар кандай кооптуу заттар бар экендигин, айрым террорчу уюмдар да ушул аймактан орун-очок алышканын, андыктан коопсуздук чаралары күчөтүлүшү керектигин айтып келатышат. Ал эми кыйла талаш-тартышты жараткан Цезий-137 затын Иран сатып алууга аракет кылган болуусу мүмкүн же террорчу уюмдардын аракети болушу ыктымал деген да варианттар айтылып, азыркы тапта бул уулуу заттын кандайча Кыргызстандан чыккан жүктөрдүн арасына түшүп калганы чоң суроо тууруруп жатат. Коопсуздук кеңешинин мурдагы катчысы Мирослав Ниязовдун пикиринде, Кыргызстанда бардык нерсе сатылып кетүүсү мүмкүн болгондуктан мамлекеттик коопсуздук жагы начар болуп турат:

- 1960-жылга чейин бизде уран өндүрүлгөн да. Ал өндүрүлгөндө ушул сыяктуу заттар болгонбу, чыкканбы мага белгисиз. Эми анда байытылган уран өндүрүлүп, алар Орусияга кетчү да. Ал эми коопсуздук жагын алсак, азыр бизде бийликте иштегендер деле бардыгын сатып жибере тургандай маанай болуп турганда, ал жагы начар болуп турат. Ушул жагын алганда мындай заттын бизде чыгып жатканы чочулатат. Бул коопсуздук органдарынын жакшы иштебей аткандыгын көрсөтүп турат.

XS
SM
MD
LG