- Саламатсызбы, Ороз Рустамович, эң алды, сиздерди кесиптик майрамыңыздар менен куттуктап кетели. Силердин тармак кирешелүү деп эсептелген менен мамлекеттик бюджетке салымы жагынан кризисте деп айтылып келет. Быйылкы жылдын үзүрү кандай болчудан?
- Куттуктооңузга чоң ырахмат! Азыркы күндө алкоголь тармагында аздыр-көптүр жылыштар бар, мамлекеттик бюджетке салык түшүрүү боюнча алгылыктуу иштер болуп жатат. Былтыркыга караганда алкоголь рыногунда продукцияларды сатууга көзөмөл катуу жүргүзүлүүдө. Мына он айдын жыйынтыгы боюнча 70 миллион сомдук продукция чыгарылды. 406 миң гекалитр спирт чыгарылды. Ал эми арак чыгарган ишканалар боюнча он айда бир миллион жети жүз кырк бир миң арак ичимдиктери чыгарылды. План боюнча ушунча каралган. Факт жүзүндө бир миллион бир жүз жыйырма сегиз миң чыгарылды. Товардык продукция 382 миллион сомду түздү. Вино 232 миң гекалитр чыгарылды, шампан 17 миң гл тегерегинде болду, пиво 974 миң гл чыкты.
- Демек, бюджетке салык түшүрүү жагынан жылыштар бар экен да?
- Жылыштар бар. Бирок, ушул жылы акциздик салыктын өлчөмү көтөрүлгөнү иштин илгерилешине тоскоол болуп жатат. Акциз саясаты, анын өлчөмдөрү туруктуу туруктуу болсо, ишканалар ишти алып кеткенге жакшы жагдай түзүлмөк. Ошондуктан, ишканалар жыл аяктай баштаганда эле күтө башташат, келерки жылга ставкалар кандай болот деп. Ушул кичине көйгөйлүү маселе болуп жатат. Ал эми сапаты жагынан карай турган болсок, ишканалардын баары рынок мамилелерин көнүп аябай түшүнүп калышты. Ичимдиктердин сапатын жакшы кылып чыгарганга аракет кылып жатышат. Рынокто атаандаштык саясаты сапаттын жогорулашына түрткү болууда.
- Кыргызстандын ичимдиктери экспортко чыгып жатабы?
- Биз экспортко чыгарсак да болот, бирок бул маселе ушул күнгө чейин жакшы чечилбей келатат. Биздин коңшу өлкөлөрдүн өздөрүнүн арак, спирт чыгарган ишканалары бар. Алардын бүгүнкү күндүн талабына жооп берген жабдуулары бар.
Бүгүн жалпысынан айыл чарба, тамак-аш жана кайра иштетүү тармагынын кызматкерлеринин кесиптик майрамы. Мен дагы учурдан пайдаланып, ушул ишканалардын жамааттарын кесиптик майрамы менен кызуу куттуктап кетейин. Ошолорго чың ден соолук иштерине ийгилик, бакыт-таалай каалайм.
Суроо салган Улан Эшматов
- Куттуктооңузга чоң ырахмат! Азыркы күндө алкоголь тармагында аздыр-көптүр жылыштар бар, мамлекеттик бюджетке салык түшүрүү боюнча алгылыктуу иштер болуп жатат. Былтыркыга караганда алкоголь рыногунда продукцияларды сатууга көзөмөл катуу жүргүзүлүүдө. Мына он айдын жыйынтыгы боюнча 70 миллион сомдук продукция чыгарылды. 406 миң гекалитр спирт чыгарылды. Ал эми арак чыгарган ишканалар боюнча он айда бир миллион жети жүз кырк бир миң арак ичимдиктери чыгарылды. План боюнча ушунча каралган. Факт жүзүндө бир миллион бир жүз жыйырма сегиз миң чыгарылды. Товардык продукция 382 миллион сомду түздү. Вино 232 миң гекалитр чыгарылды, шампан 17 миң гл тегерегинде болду, пиво 974 миң гл чыкты.
- Демек, бюджетке салык түшүрүү жагынан жылыштар бар экен да?
- Жылыштар бар. Бирок, ушул жылы акциздик салыктын өлчөмү көтөрүлгөнү иштин илгерилешине тоскоол болуп жатат. Акциз саясаты, анын өлчөмдөрү туруктуу туруктуу болсо, ишканалар ишти алып кеткенге жакшы жагдай түзүлмөк. Ошондуктан, ишканалар жыл аяктай баштаганда эле күтө башташат, келерки жылга ставкалар кандай болот деп. Ушул кичине көйгөйлүү маселе болуп жатат. Ал эми сапаты жагынан карай турган болсок, ишканалардын баары рынок мамилелерин көнүп аябай түшүнүп калышты. Ичимдиктердин сапатын жакшы кылып чыгарганга аракет кылып жатышат. Рынокто атаандаштык саясаты сапаттын жогорулашына түрткү болууда.
- Кыргызстандын ичимдиктери экспортко чыгып жатабы?
- Биз экспортко чыгарсак да болот, бирок бул маселе ушул күнгө чейин жакшы чечилбей келатат. Биздин коңшу өлкөлөрдүн өздөрүнүн арак, спирт чыгарган ишканалары бар. Алардын бүгүнкү күндүн талабына жооп берген жабдуулары бар.
Бүгүн жалпысынан айыл чарба, тамак-аш жана кайра иштетүү тармагынын кызматкерлеринин кесиптик майрамы. Мен дагы учурдан пайдаланып, ушул ишканалардын жамааттарын кесиптик майрамы менен кызуу куттуктап кетейин. Ошолорго чың ден соолук иштерине ийгилик, бакыт-таалай каалайм.
Суроо салган Улан Эшматов
