Ирандын түштүк-чыгышындагы Бам шаарында болгон жер титирөөдөн тирүү калгандарды издеш үчүн алгачкы чет элдик куткаруучулар келе башташты. Азырынча ырасталган маалыматтарга караганда, жер титирөөдөн 20 миңден ашуун адам өлкөн. Бирок болжолдуу маалыматтар боюнча зилзаладан ажал тапкандардын саны алда канча көп болушу мүмкүн. Жарадарлар андан бетер көп.
Ишембиде Бамга алгачкылардан болуп атайын үйрөтүлгөн иттерин ээрчитип, швейцариялык жана германиялык куткаруучулардын командалары келишти. АКШнын президенти Жорж Буш расмий Вашингтон жабыр тарткан шаарга жардам берүүгө даяр экенин билдирди. Башка мамлекеттер, анын ичинде Улуу Британия, Германия жана Орусия жардам убада кылып, айрымдары Бамга куткаруучулардын командаларын жиберишти. Орусиялык куткаруучулардын бири бул багытта өз өлкөсүнүн аракеттерин санап өттү.
- Бул жакка бизден 77 куткаруучу жана эки чоң транспорт каражаты келди. Азыр орто эсеп менен 70 куткаруучу түшкөн дагы бир учак келген атат. Бардыгы болуп 174 адам иштейт, көчмө оорукана уюштурулат, 4 командага бөлүнүп иштейбиз, куткаруучу иттерди пайдаланабыз. Негизгиси жабыркаган адамдарды табыш керек, - дейт орусиялык куткаруучу.
Жергиликтүү куткаруучулар урандылардын алдында калгандарды казып алып, тирүү калгандарын табуунун аракетинде. Буга чейин бир күн ичинде алар 200дөй кишини тирүү куткарып калышкан. Бирок алар эми мындан ары көбүнесе өлүктөр чыгаарын айтып атышат. Анткени капыстан түшкөн катуу сууктан улам урандылардын алдында калгандардын көбү тоңуп калды болуш керек. Каза болгондордун көбү жерге берилди. Көрүстөндөр шаардын чегинен ашып, Эл аралык кызыл жарым ай уюму жугуштуу оорулардан чочулап, адамдарга “мээлей менен беткап кийгиле” деп эскертип атат.
Шаардагы эки оорукана кыйрап калгандыктан, көчмө ооруканаларга жарадарлар толуп кетти. Бамдын аба майданында уюштурулган көчмө ооруканадан жарадарлар башка шаарларга жөнөтүлүүдө. Жергиликтүү журналисттин айтымында, алар да жарадарларга толуп баратат.
- Жабыркагандар абдан көп болду, аларга дарыгер-студенттер, куткаруучулар, Кызыл жарым ай уюмунун өкүлдөрү – баары жардам берип атышат. Кырсык ушунчалык катуу болгондуктан, моргдордун баары толуп кетти, - дейт жергиликтүү журналист.
Болжол менен 90 миңдей киши жашаган Бам шаары 2 миң жылдык тарыхы бар сепили менен кошо кыйрады. Бул жердеги имараттардын көбү эски кирпичтен курулгандыктан, жер титирөөгө туруштук бере алган эмес. Эл аралык кызыл жарым ай уюму үй-жайсыз калган он миңдеген адамдар үчүн 12 млн. доллар чогултуп берүүгө чакырып, эл аралык коомчулукка кайрылды. Бул акчага жууркан-төшөк, таза суу, дары-дармек жана отун сатып алынышы керек.
Ишембиде Бамга алгачкылардан болуп атайын үйрөтүлгөн иттерин ээрчитип, швейцариялык жана германиялык куткаруучулардын командалары келишти. АКШнын президенти Жорж Буш расмий Вашингтон жабыр тарткан шаарга жардам берүүгө даяр экенин билдирди. Башка мамлекеттер, анын ичинде Улуу Британия, Германия жана Орусия жардам убада кылып, айрымдары Бамга куткаруучулардын командаларын жиберишти. Орусиялык куткаруучулардын бири бул багытта өз өлкөсүнүн аракеттерин санап өттү.
- Бул жакка бизден 77 куткаруучу жана эки чоң транспорт каражаты келди. Азыр орто эсеп менен 70 куткаруучу түшкөн дагы бир учак келген атат. Бардыгы болуп 174 адам иштейт, көчмө оорукана уюштурулат, 4 командага бөлүнүп иштейбиз, куткаруучу иттерди пайдаланабыз. Негизгиси жабыркаган адамдарды табыш керек, - дейт орусиялык куткаруучу.
Жергиликтүү куткаруучулар урандылардын алдында калгандарды казып алып, тирүү калгандарын табуунун аракетинде. Буга чейин бир күн ичинде алар 200дөй кишини тирүү куткарып калышкан. Бирок алар эми мындан ары көбүнесе өлүктөр чыгаарын айтып атышат. Анткени капыстан түшкөн катуу сууктан улам урандылардын алдында калгандардын көбү тоңуп калды болуш керек. Каза болгондордун көбү жерге берилди. Көрүстөндөр шаардын чегинен ашып, Эл аралык кызыл жарым ай уюму жугуштуу оорулардан чочулап, адамдарга “мээлей менен беткап кийгиле” деп эскертип атат.
Шаардагы эки оорукана кыйрап калгандыктан, көчмө ооруканаларга жарадарлар толуп кетти. Бамдын аба майданында уюштурулган көчмө ооруканадан жарадарлар башка шаарларга жөнөтүлүүдө. Жергиликтүү журналисттин айтымында, алар да жарадарларга толуп баратат.
- Жабыркагандар абдан көп болду, аларга дарыгер-студенттер, куткаруучулар, Кызыл жарым ай уюмунун өкүлдөрү – баары жардам берип атышат. Кырсык ушунчалык катуу болгондуктан, моргдордун баары толуп кетти, - дейт жергиликтүү журналист.
Болжол менен 90 миңдей киши жашаган Бам шаары 2 миң жылдык тарыхы бар сепили менен кошо кыйрады. Бул жердеги имараттардын көбү эски кирпичтен курулгандыктан, жер титирөөгө туруштук бере алган эмес. Эл аралык кызыл жарым ай уюму үй-жайсыз калган он миңдеген адамдар үчүн 12 млн. доллар чогултуп берүүгө чакырып, эл аралык коомчулукка кайрылды. Бул акчага жууркан-төшөк, таза суу, дары-дармек жана отун сатып алынышы керек.
