Бул “бардыгына тиешелүү” экенин айткан Назарбаев бийликтин бардык тепкичинде 25 жылдан бери бери креслосун кучактап отургандар мыйзамда көрсөтүлгөн мөөнөттө пенсияга кетип, жаштарга орун бошотушу керектигин эскертти. Өзү жыйырма беш жылдан бери мамлекетти үзгүлтүксүз башкарып келе жаткан Нурсултан Назарбаевдин мындай саясий билдирүүсү бир кыйла табышмактуу болду.
Экономикадан кадрдык көйгөйгө
Астанадагы өкмөттүн жыйыны башында өлкөнүн социалдык-экономикалык өнүгүүсүнүн 2015-жылдагы жыйынтыгына багытталган болчу. Он айдын жыйынтыгындагы өлкөдөгү инфляциянын деңгээли, төлөм балансынын 4 миллиард долларга жетишпестиги жана экспорт-импорттун кыскарышы сыяктуу экономикалык оор абал талкууланды. Мындай шартта чыгымдарды кыскартуу керек деген салттуу талкуудан кийин эле Назарбаев кадр саясатынын көйгөйлөрүн көтөрдү. Баарынан кызыгы, анын кызматын тапшырып бергиси келбегендерге карата айтылган адаттан тыш билдирүүсү болду.
Президент Нурсултан Назарбаев мамлекеттик башкарууда артынан кадр даярдоо салты унутта калып, креслону бошоткусу келбеген жетекчилер көбөйгөнүн айтты:
- Кез келген жетекчи кадрга өзүңдүн ордуңду баса турган адамды даярда деп милдет коюшу керек. Бул бардыгыбызга тиешелүү. Азыр эми алмаштырайын деп адам издесең таппайсың. Эч ким жок. Сурасаң “ордума коё турган эч ким жок, бардыгын өзүм жалгыз аткарып келгем, менден башкасы начар” деп жооп беришет. Эгерде иш жүрбөй жаткан болсо, жетекчинин өзүн алмаштыруу керек деп далай жолу айттым эле.
Бирок Назарбаев муну менен мамлекеттик бийликте иштеген кайсы жетекчи же ири аткаминер тууралуу кыйытып жатканын ачык айткан жок. Ошондой эле ал жакында “мамлекеттик кызмат тууралуу” мыйзамга вето коюп, аны кайра парламенттин кароосуна жөнөткөнүн билдирди. Президенттин айтымында, мыйзамдын жаңы долбооруна мамлекеттик кызматкерлер пенсия жашына жеткенде аларды эс алууга кетирүүнүн так аныктамасы киргизилүүгө тийиш.
Мансапкордукка байланган мамлекеттик кызмат
Президент маселе коюп, бирок аны чечүүнүн жолдорун билбегени аз келгенсип, көптөн бери кызмат ордун бошотпогон жетекчи-кадрлардын өздөрү көйгөй экенин мисал келтирди. Бул бардыгыбызга тиешелүү деген Нурсултан Назарбаев бийликте отургандан кийин аны бошотуп берүүнү дагы унутпоо керектигин эске салды:
- Жакшы билим алган жаш адистер бар. Бирок аларды эч кайда коюшпайт. Жыйырма беш жылдан бери бардыгын ары-бери көтөрүп жүрөбүз. Болду, бүттү. Ар биринин пенсияга чыга турган учуру бар. Мына ошол мыйзамдуу мөөнөттү так сактоо керек. Бул саясий кызматтагыларга дагы тиешелүү. Бүтүндөй Казакстан боюнча бийликтин ар бир тепкичинде качантан бери отургандарды мен жакшы билем.
Бул маселе тууралуу 1989-жылдан бери бийликте отурган 75 жаштагы Казакстандын алмашкыс президенти Нурсултан Назарбаевдин минтип сүйлөгөнү көптөргө табышмактуу сезилери бышык. Анткени анын саясий каршылаштары Назарбаев конституциялык мөөнөттү бир нече жолу бузуу менен улам-улам президенттикке шайланып келгенин сындаганы бар. Быйыл апрель айындагы кезексиз президенттик шайлоодо Нурсултан Назарбаев 97,7 пайыз добуш алып, жаңы мөөнөткө шайланган. Буга чейинки Казакстандагы бир дагы шайлоо Батыштын байкоочулары тарабынан демократиялык стандарттарга туура келет деп табыла элек.
