“Бээжин - 10” жыйынынын өзү эмне? Бул конференция алгачкы ирет 1995-жылы Пекинде болуп өткөн жана дүйнөдөгү аялдардын көйгөйлөрүн талкуулап, чечүү жолдорун табууну өз алдына максат кылып койгон. Дүйнөнүн 95 мамлекетинен келген өкүлдөр дүйнө жүзүндөгү аялдардын ал-акыбалы, алардын коомдогу орду, кыскасы, 12 багыт боюнча проблемаларын козгошкон жана бул маселелерди ар бир мамлекет өзүнүн өкмөттүк программасына киргизип, аны чечүүнүн жолдорун көрсөтүүсү керек. Ошондой эле, өкмөттөр аялдардын укуктары менен мүмкүнчүлүктөрүн эркектердики менен теңдештирүү боюнча иштерди жүргүзүүсү зарыл.
Акыркы жылдары кээ бир мамлекеттер тарабынан мындай конференциянын өткөрүлүшүнө каршы пикирлер да айтылып жүрөт. Алардын пикиринче, аялдардын проблемаларын үйрөнүп, өз алдынча көтөрүп чыгуу үчүн конференциянын өткөрүлүшү шарт эмес.
Маалыматтар боюнча, жакында Кыргызстандагы аялдардын мамлекеттик эмес уюмунун өкүлдөрү тарабынан Бишкек шаарында форум өткөрүлгөн. Аталган жыйындын өкүлдөрү Пекин конференциясынын жоюлушунун алдын алуу боюнча дүйнө аялдарына кайрылышкан жана жыйынга Борбордук Азиянын башка өлкөлөрүнөн барган өкүлдөр да өз проблемаларын ортого салышкан.
Өзбекстандагы өкмөттүк эмес “Иқбол” жаштар борборунун жетекчиси Нигора Гаппарова Бишкекте болуп өткөн аялдардын бейөкмөттүк уюмдарынын форумунда аялдардын чечүүчү органдарда иштөөсү керектиги, шайлоолорго жигердүү катышуусу тууралуу жана башка маселелерин ортого салгандыгын айтат.
Нигора Гаппарованын айтымында, Өзбекстанда аялдарды лидер даражасына көтөрүүдө көп тоскоолдуктар кездешет:
- Биз каалайбызбы, жокпу, бизде шайлоолордо белсемдүүлүк көрсөтүп, өз талапкердигин коймокчу болгон аялдарга кандайдыр бир анкета толтуртат. Мында биринчиден, бул аял үй-бүлөлүүбү же жокпу, балдары барбы деген суроо берилет. Турмушка чыга элек же ажырашкан аялдар мындайда сөзсүз көзгө көрүнгүс тоскоолдукка учурайт жана өзүнөн өзү четтетилип калат.
Маектешибиз Кыргызстан менен Казакстан мамлекеттеринде да экономика маселесинде, жерге ээлик кылууда жана жеке мүлккө ээ болууда, кредит алууда аялдар өтө көп түйшүккө кабылып жатканын белгилейт.
Байкоочулар Тажикстанда көп аялдуулук, кыздарды эрте турмушка узатуу проблемалары байкалса, Түркмөнстанда өз алдынча, эркин пикирге ээ болгон аялдарга ар түрдүү кысымдардын көрсөтүлүп жатканын айтышат. Келээрки май айында Ташкентте жана андан соң дүйнөнүн 95 мамлекетинин өкүлдөрүнүн катышуусу менен өтө турган “Бээжин - 10” конференциясында аялдарга байланыштуу ушул сыяктуу проблемалар талкууга алынмакчы.
Акыркы жылдары кээ бир мамлекеттер тарабынан мындай конференциянын өткөрүлүшүнө каршы пикирлер да айтылып жүрөт. Алардын пикиринче, аялдардын проблемаларын үйрөнүп, өз алдынча көтөрүп чыгуу үчүн конференциянын өткөрүлүшү шарт эмес.
Маалыматтар боюнча, жакында Кыргызстандагы аялдардын мамлекеттик эмес уюмунун өкүлдөрү тарабынан Бишкек шаарында форум өткөрүлгөн. Аталган жыйындын өкүлдөрү Пекин конференциясынын жоюлушунун алдын алуу боюнча дүйнө аялдарына кайрылышкан жана жыйынга Борбордук Азиянын башка өлкөлөрүнөн барган өкүлдөр да өз проблемаларын ортого салышкан.
Өзбекстандагы өкмөттүк эмес “Иқбол” жаштар борборунун жетекчиси Нигора Гаппарова Бишкекте болуп өткөн аялдардын бейөкмөттүк уюмдарынын форумунда аялдардын чечүүчү органдарда иштөөсү керектиги, шайлоолорго жигердүү катышуусу тууралуу жана башка маселелерин ортого салгандыгын айтат.
Нигора Гаппарованын айтымында, Өзбекстанда аялдарды лидер даражасына көтөрүүдө көп тоскоолдуктар кездешет:
- Биз каалайбызбы, жокпу, бизде шайлоолордо белсемдүүлүк көрсөтүп, өз талапкердигин коймокчу болгон аялдарга кандайдыр бир анкета толтуртат. Мында биринчиден, бул аял үй-бүлөлүүбү же жокпу, балдары барбы деген суроо берилет. Турмушка чыга элек же ажырашкан аялдар мындайда сөзсүз көзгө көрүнгүс тоскоолдукка учурайт жана өзүнөн өзү четтетилип калат.
Маектешибиз Кыргызстан менен Казакстан мамлекеттеринде да экономика маселесинде, жерге ээлик кылууда жана жеке мүлккө ээ болууда, кредит алууда аялдар өтө көп түйшүккө кабылып жатканын белгилейт.
Байкоочулар Тажикстанда көп аялдуулук, кыздарды эрте турмушка узатуу проблемалары байкалса, Түркмөнстанда өз алдынча, эркин пикирге ээ болгон аялдарга ар түрдүү кысымдардын көрсөтүлүп жатканын айтышат. Келээрки май айында Ташкентте жана андан соң дүйнөнүн 95 мамлекетинин өкүлдөрүнүн катышуусу менен өтө турган “Бээжин - 10” конференциясында аялдарга байланыштуу ушул сыяктуу проблемалар талкууга алынмакчы.