Балдары түрмөлөрдө каза тапкан, же уруп-сабоого туш болгон өзбекстандык энелердин кыймылы былтыр Юстиция министрлигине документтерин тапшырганда, министрлик мындай аталыштагы жаңы уюмду каттоого алуудан баш тарткан болчу. Кийинчерээк кыймылдын уюштуруучулары эми «Жеке адамга карата кылмыштарга каршы энелер уюму» деген жаңы аталыш алдында документтерин кайра сунуш кылганда, Өзбекстандын Юстиция министрлиги эки айча маалкатып туруп, алардын арызын эч жоопсуз артка кайтарган.
Өлүм жазасына жана кыйноолорго каршы энелер уюму - Өзбекстанда каттоого алынбай, мыйзамсыз иштөөгө аргасыз болгон жападан жалгыз коомдук уюшма эмес. Башка да ондогон бейөкмөт уюмдар каттоодон өтпөй калган, ал эми адам укуктарын коргоого адистешкен эки кыймыл - Өзбекстандын көз карандысыз адам укуктары уюму жана "Эзгулик" аттуу коомдук бирикме – юстиция министрлиги тарабынан каттоо баракчасын алганы менен, ишмердигине тыюу салынып, жетекчилери бийликтегилер тарабынан куугунтукталып келатат.
Өткөн жума күнкүгө эбактан бери даярдалып келаткан өлүм жазасына каршы конференцияга бир күн калганда, өзбек президентинин алдындагы Адам укуктары боюнча улуттук борбордун өкүлү барып, бул жыйынга тыюу салынганын жарыялады. Ага байланыштуу конференциянын башкы демилгечиси - Өлүм жазасына жана кыйноолорго каршы энелер кыймылынын жетекчиси Тамара Чикунова "Азаттыкка" буларды билдирди.
- Мамлекет тарабынан мындай учурларда бизге айтылчу демейдеги жооп – мен башкарган уюм расмий каттоодон өтпөгөндүгү. Биздин уюм - иш жүзүндө жоктой.
Тамара Чикунова өлүм жазасына каршы конференция өтмөкчү болгон Ташкендеги мейманкананын жетекчиси да ага жолугуп, өкмөт бул жыйынга уруксат берилбегендиктен, аны катуу эскерткенин кабарлаганын айтат.
Балдары түрмөлөрдө каза таап, же кордук көргөн Өзбекстандык энелер демилгечиси болгон жыйын ошентип, өтпөй калды. Конференцияны уюштурууга колдоо көрсөткөн Европадагы коопсуздук жана кызматташтык уюму, Британиянын Өзбекстандагы элчилиги жана эл аралык Freedom House уюму үчүн Ташкендин бул чечими күтүүсүз кадам болуп калды. Ал жыйынга катышыш үчүн Ташкенге чет элдик беш конок учуп барып калышкан экен. Алардын бири, "Америкадагы киши колдуу болуп өлгөндөрдүн үй-бүлөлөрү өз ара аракеттенүү үчүн" аттуу кыймылдын аткаруучу директору Ренни Кашинг буларга токтолду.
- Балким, өзбек өкмөтү өлкөдө колдонулуп келаткан өлүм жазасы талкууга алынышынан кооптонгондур. Өлүмгө тартуу, кантсе да, адам укуктарына байланыштуу эч бир эл аралык мыйзамдарга жооп бербейт.
Ага катышпай калган дагы бир уюм - Нью-Йоркто жайгашкан Human Rights Watch уюму өзбек өкмөтү мындай чечими менен адам укуктарын сыйлабастыгын дагы бир ирет далилдегенин билдирди.
Ташкенде болбой калган жыйынга байланыштуу укук коргоо уюмдары Өзбекстан менен кызматташкан чет мамлекеттер менен эл аралык уюмдарга кайрылуу жолдогону жатышат. Андай мекемелердин бири – Европалык реконструкциялоо жана өнүктүрүү банкы - Өзбекстанга көрсөтүлчү жардамын бир жылга кийинкиге жылдырып, расмий Ташкенден бул убакыт ичинде бейөкмөт уюмдарды каттоого алып, алардын эркин ишмердигине бардык шарттарды түзүүнү талап кылган.
Өлүм жазасына жана кыйноолорго каршы энелер уюму - Өзбекстанда каттоого алынбай, мыйзамсыз иштөөгө аргасыз болгон жападан жалгыз коомдук уюшма эмес. Башка да ондогон бейөкмөт уюмдар каттоодон өтпөй калган, ал эми адам укуктарын коргоого адистешкен эки кыймыл - Өзбекстандын көз карандысыз адам укуктары уюму жана "Эзгулик" аттуу коомдук бирикме – юстиция министрлиги тарабынан каттоо баракчасын алганы менен, ишмердигине тыюу салынып, жетекчилери бийликтегилер тарабынан куугунтукталып келатат.
Өткөн жума күнкүгө эбактан бери даярдалып келаткан өлүм жазасына каршы конференцияга бир күн калганда, өзбек президентинин алдындагы Адам укуктары боюнча улуттук борбордун өкүлү барып, бул жыйынга тыюу салынганын жарыялады. Ага байланыштуу конференциянын башкы демилгечиси - Өлүм жазасына жана кыйноолорго каршы энелер кыймылынын жетекчиси Тамара Чикунова "Азаттыкка" буларды билдирди.
- Мамлекет тарабынан мындай учурларда бизге айтылчу демейдеги жооп – мен башкарган уюм расмий каттоодон өтпөгөндүгү. Биздин уюм - иш жүзүндө жоктой.
Тамара Чикунова өлүм жазасына каршы конференция өтмөкчү болгон Ташкендеги мейманкананын жетекчиси да ага жолугуп, өкмөт бул жыйынга уруксат берилбегендиктен, аны катуу эскерткенин кабарлаганын айтат.
Балдары түрмөлөрдө каза таап, же кордук көргөн Өзбекстандык энелер демилгечиси болгон жыйын ошентип, өтпөй калды. Конференцияны уюштурууга колдоо көрсөткөн Европадагы коопсуздук жана кызматташтык уюму, Британиянын Өзбекстандагы элчилиги жана эл аралык Freedom House уюму үчүн Ташкендин бул чечими күтүүсүз кадам болуп калды. Ал жыйынга катышыш үчүн Ташкенге чет элдик беш конок учуп барып калышкан экен. Алардын бири, "Америкадагы киши колдуу болуп өлгөндөрдүн үй-бүлөлөрү өз ара аракеттенүү үчүн" аттуу кыймылдын аткаруучу директору Ренни Кашинг буларга токтолду.
- Балким, өзбек өкмөтү өлкөдө колдонулуп келаткан өлүм жазасы талкууга алынышынан кооптонгондур. Өлүмгө тартуу, кантсе да, адам укуктарына байланыштуу эч бир эл аралык мыйзамдарга жооп бербейт.
Ага катышпай калган дагы бир уюм - Нью-Йоркто жайгашкан Human Rights Watch уюму өзбек өкмөтү мындай чечими менен адам укуктарын сыйлабастыгын дагы бир ирет далилдегенин билдирди.
Ташкенде болбой калган жыйынга байланыштуу укук коргоо уюмдары Өзбекстан менен кызматташкан чет мамлекеттер менен эл аралык уюмдарга кайрылуу жолдогону жатышат. Андай мекемелердин бири – Европалык реконструкциялоо жана өнүктүрүү банкы - Өзбекстанга көрсөтүлчү жардамын бир жылга кийинкиге жылдырып, расмий Ташкенден бул убакыт ичинде бейөкмөт уюмдарды каттоого алып, алардын эркин ишмердигине бардык шарттарды түзүүнү талап кылган.
