Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
14-Сентябрь, 2024-жыл, ишемби, Бишкек убактысы 06:33

РУСЛАН ШАРИПОВ: "КЕЛЕЧЕКТЕ ДА ӨЗБЕКСТАНДАГЫ СӨЗ ЭРКИНДИГИ ҮЧҮН КҮРӨШӨМ"


Өзбекстандык журналист Руслан Шарипов былтыр түрмөгө кесилип, эларалык укук коргоочу уюмдардын кысымы астында коё берилип, жакында өлкөдөн чыгып кетүүгө уруксат алды. Ушу тапта АКШнын Калифорния штатында жашап жаткан журналист менен кабарчыбыз Брюс Паннье телефон акрылуу байланышып, бир нече суроо салды.

26 жаштагы Шариповго "жашы жетелек эркек бала менен жыныстык катнашта болду" деген айып тагылып, былтыр 5,5 жылга түрмөгө кесилген. Көп өтпөй өкүм 3 жылга чейин кыскартылган.

Быйыл Руслан "Гезиттердин дүйнөлүк ассоциациясы" ыйгарган “Алтын калем” сыйлыгына арзыган.

“Хьюман Райтс Уоч”, Журналисттерди коргоо комитети өңдүү абройлуу эларалык уюмдардын пикиринде, Шарипов Өзбекстанда тыюу салынган бачабаздыгы үчүн эмес, өзбек президенти Ислам Каримов башында турган бийликти сындагандыгы үчүн куугунтукталып келди.

-2001-жылдан тарта мен Россиянын ПРИМА агентигинин Өзбекстандагы кабарчысы болуп иштедим. Агенттик адам укуктары жана маалымат каражаттары жөнүндө көп жазчу. Менин макалаларымда негизинен милиция органдарынын мыйзам бузуулары, жогорку жетекчилик арасындагы паракорлук көп чагылдырылчу.

Шариповтун макалалары Интернеттеги ар кайсы сайттарда көбөйгөн сайын, ага жана калемдештерине карата кысым да күчөй баштаган.

Журналисттин айтымында, анын үйү 24 саат бою кайтарылчу. Белгисиз бирөөлөрдөн таяк жеп, ооруканага жеткирилген учур да болгон.

-2003-жылдын 26-майында мени кармап кетишти. Андан бир жума мурун кезектеги жолу коркутушуп, "Өзбекстандан кетпесең же жумушуңан ажырайсың же дагы бир балекетке кабыласың" деп эскертишкен. Айткандай эле 26-майда Ташкендин чак борборунда кармап кетишти. Тергөө жана соттун маалында мени коркуткан кишилер ички иштер министрлигинин терроризмге каршы күрөшүү бөлүмүнүн кызматкерлери экенин билдим.

Анын адвокаты экстремисттик иш-аракеттерге аралашуу деген күнөө тагыш үчүн негиз жок экенин далилдей алды. Анда Шариповго жашы жете элек балдар менен бачабаздык же гомосексуалдык катнаш түздү деген жаңы айып тагылды.

Ал түрмөдө кыйноолорго туш болгонун эларалык уюмдар кабарлашкан эле. Шарипов бул маалыматтар чындыкка дал келет дейт:

-Противогаз кийгизип туруп, кебез же башка бир нерсени күйгүзүшчү. Ансыз да противогаз менен дем ала албайсың. Тегеренген бир темир жабдык менен да кыйнашты. Ал бат жылган сайын, ток уруп турчу. Анан да башыма целлофан мүшөк кийгизип коюшчу. Эмне кылгандарын айтсам, үрөйүңөр учат.

Күнөөсүн мойнуна алдыра албаган органдар соттун алдында тактикасын өзгөртүштү:

-Мени тумчуктуруп коёбуз же ВИЧ инфекциясын жугуздурабыз деп коркута башташты, дем кыстырган ар кандай ийне сайышты. 8-августта мен күнөөмдү моюнга алууга аргасыз болдум.

Быйыл жайында анын өкүмү өзгөртүлүп, калган мөөнөтү эки жылдык коомдук иштер менен алмаштырылган.

Бирок көп узабай Шариповго Өзбекстандан чыгып кетүүгө уруксат берилип, ал Казакстан аркылуу Москвага барып, ал жерден АКШга жол тартат. Октябрдын этегинде журналист Кошмо Штаттарынан башпаана алып, азыр Калифорнияда турат.

Келечекте да Өзбекстандагы адам укуктарын коргоп, сөз эркиндиги үчүн күрөшөм дейт Руслан Шарипов.

XS
SM
MD
LG