Хьюман Райтс Уоч уюмунун маалымдашынча, Закир Алматов башындагы бийлик өкүлдөрү Германияда 2002-жылы кабыл алынган мыйзамдын негизинде соттолуш керек. Мыйзам чет элдик ырасмий адамдарды, кылмышты кайда жерде жасабасын, жоопко тартууга мүмкүндүк берет. Эл аралык уюмдун юристи Вольфганг Калек немец бийликтери тергөөнү баштай бериши зарыл деп санайт:
- Германия далилдерди, өзгөчө, Анжияндагы кыргынды көргөн качкындардын жана акыркы жылдары Өзбекстандагы салтка айланган кыйноолор жөнүндө маанилүү изилдөөлөрдү жүргүзгөн ырасмий адамдардын көрсөтмөлөрүн топтоодон башташы шарт. Андан соң германиялыктар сот Германияда же башка жакта болушун чечет.
Калектин айтымында, удаа эле эл аралык соттун өкүмү чыгышы жана Алматовдун өзү Германияга сотко келиши зарурат.
Анжияндагы калабадан кийин Закир Алматов башындагы 12 адамдын Евробиримдикке келүүсүнө тыйуу салынган. Алматовго санкция жарыялангандан бир нече күн илгери Германияга келип, дарыланууга уруксат берилген.
Хьюман Райтс Уочтун Евробримдик боюнча директору Лотт Лайхт айымдын билдиришинче, Закир Алматовдун кыйноолорго түздөн түз катыштыгы бар экенин тастыктаган далилдер “толтура”:
–Биз Өзбекстанда кийинки жылдары кыйноону баштан кечирген жана айоосуз кыйноого алынган адамдардан, ошондой эле өкмөттүк адамдар менен кездешүүдө алардын сөздөрүнүн негизинде чогулткан далилдер, бийликтер кыйноолорду токтотуу үчүн жигердүү чара көрүшпөгөнүн күбөлөйт. Бизде эл аралык байкоочулар, анын ичинде Улуттар Уюмунун атайын докладчысы топтогон да далилдер бар.
Улуттар Уюмунун Өзбекстандагы кыйноолорду изилдеген тобунун башчысы Манфред Новак 16-декабарда Германияны Закир Алматовго каршы кылмыш ишин ачууга чакырды. Топтун мурдакы башчысы Тео Ван Бовен 2001-жылы Өзбекстандын абак жайларын инспекция кылгандан кийин, түрмөлөрдөгү адамдарды кыйноолор “адатка айланган көрүнүш” деген тыянкакка келген.
Адам укугу боюнча Хельсинки федерациясынын жетекчиси Арон Родес абалды жакшыртуу үчүн эл аралык коомчулук ырасмий Ташкентке кысым жасашы абзел деп эсептейт:
-Европа өкмөттөрү бар мүмкүнчүлүктөрдү колдонолу деп табышса, алар Алматов мырзага каршы кылмыш ишин козгошу жөн. Бул ишти Хельсинки федерациясы колдойт.
Эл аралык мунапыс уюму Алматов уруп-кыйноолор үчүн Германияда сот жообуна тартылган чет өлкөлүк “биринчи ырасмий адам болуп калышы ыктымал” деген үмүттө.
- Германия далилдерди, өзгөчө, Анжияндагы кыргынды көргөн качкындардын жана акыркы жылдары Өзбекстандагы салтка айланган кыйноолор жөнүндө маанилүү изилдөөлөрдү жүргүзгөн ырасмий адамдардын көрсөтмөлөрүн топтоодон башташы шарт. Андан соң германиялыктар сот Германияда же башка жакта болушун чечет.
Калектин айтымында, удаа эле эл аралык соттун өкүмү чыгышы жана Алматовдун өзү Германияга сотко келиши зарурат.
Анжияндагы калабадан кийин Закир Алматов башындагы 12 адамдын Евробиримдикке келүүсүнө тыйуу салынган. Алматовго санкция жарыялангандан бир нече күн илгери Германияга келип, дарыланууга уруксат берилген.
Хьюман Райтс Уочтун Евробримдик боюнча директору Лотт Лайхт айымдын билдиришинче, Закир Алматовдун кыйноолорго түздөн түз катыштыгы бар экенин тастыктаган далилдер “толтура”:
–Биз Өзбекстанда кийинки жылдары кыйноону баштан кечирген жана айоосуз кыйноого алынган адамдардан, ошондой эле өкмөттүк адамдар менен кездешүүдө алардын сөздөрүнүн негизинде чогулткан далилдер, бийликтер кыйноолорду токтотуу үчүн жигердүү чара көрүшпөгөнүн күбөлөйт. Бизде эл аралык байкоочулар, анын ичинде Улуттар Уюмунун атайын докладчысы топтогон да далилдер бар.
Улуттар Уюмунун Өзбекстандагы кыйноолорду изилдеген тобунун башчысы Манфред Новак 16-декабарда Германияны Закир Алматовго каршы кылмыш ишин ачууга чакырды. Топтун мурдакы башчысы Тео Ван Бовен 2001-жылы Өзбекстандын абак жайларын инспекция кылгандан кийин, түрмөлөрдөгү адамдарды кыйноолор “адатка айланган көрүнүш” деген тыянкакка келген.
Адам укугу боюнча Хельсинки федерациясынын жетекчиси Арон Родес абалды жакшыртуу үчүн эл аралык коомчулук ырасмий Ташкентке кысым жасашы абзел деп эсептейт:
-Европа өкмөттөрү бар мүмкүнчүлүктөрдү колдонолу деп табышса, алар Алматов мырзага каршы кылмыш ишин козгошу жөн. Бул ишти Хельсинки федерациясы колдойт.
Эл аралык мунапыс уюму Алматов уруп-кыйноолор үчүн Германияда сот жообуна тартылган чет өлкөлүк “биринчи ырасмий адам болуп калышы ыктымал” деген үмүттө.
