Банк кызматынан пайдаланган кардарлардын ысымдары, ага байланышкан маалыматтар жашыруун сыр деп эсептелинет. Башка өлкөлөрдөгүдөй эле Өзбекстанда да банк сырларын атайын кызматтардан бөлөк тараптарга берүүгө тыюу салынган.
“Бирок, банк сырларын ачуу Өзбекстанда кадимки эле адатка айланып баратат окшойт”-деп боолголойт Фергана Ру сайты. Аталган сайт “Вестерн Юнион” кызматы өлкөнүн коопсуздук кызматы менен алака түзгөндөн бери, бул банктын кызматынан пайдаланып жаткан кардарлар жөнөтүлгөн акчаларды өз маалында ала албай жатканын маалымдайт.
“Азаттык” радиосу бул жагдайдын чоо-жайын тактоо максатында “Вестерн Юнион” кызматынын Өзбекстандагы өнөктөшү “Камкорбанктын” Анжыяндагы бөлүмдөрүнүн бирине телефон чалганда, бөлүмдөгү өз атын атабаган өкүлү айтылып жаткан сөздөрдүн эч негизи жок экендигин билдирди.
Банк өкүлү : “ Жок. Андай болушу мүмкүн эмес. Адамдар келет, өздөрүнө жиберилген акчаларды алып кетет. Болгону, акыркы убакта акча жөнөткөндөрдүн саны көбөйө баштагандыктан, адамдар кезекке туруп калып жатышат. А бирок, коопсуздук кызматтары банктын бул багыттагы ишмердигин текшерүүгө акылуу”, –дейт банктын өкүлү.
Чет өлкөдөн банк аркылуу акча алып жаткандардын абалы туурасында маек куруп, буга чейин Өзбекстандагы адам укуктарын коргоо уюмунун өкүлдөрүнүн бири Умида Ниязова “Азаттыкка” ушул өңүттөгү кырдаалга өзү да туш болгонун төмөнкүдөй баяндаган болчу:
Умида Ниязова :"Ушул жылдын башында “Вестерн Юнион” банкы аркылуу акча алганым үчүн салык инспекциясына чакыртышты. Ал акча үчүн декларация толтуруп, анан салык төлөшүм керектигин айтышты. Мындан тышкары ал жерде мен сыяктуу бир нече укук коргоочулардын, журналисттердин ысымдары жазылган тизмени да көрдүм. “Бул тизмедеги маалыматтар кимден, кантип алынды?-деп сурасам, аердегилер “жогору жактан жиберилди”деп айтышты,- деп айткан эле укук коргоочу Умида Ниязова мындан мурда Азаттык радиосуна.
Өзбекстандын Коопсуздук кызматынын Анжыян облусундагы бөлүмүндө иштеген, өз ысмын ачык атагысы коопсуздук кызматкер Фергана ру сайтындагы жарыяланган маалыматтарды төгүндөдү:
“Биз мындай иштер менен шугулданбайбыз. Бул маалыматты сиздерге ким берсе да далили жок маалыматтар. Эгер ошончолук эле ишенбөөчүлүк болсо, чет өлкөдө туруп алып биздин өлкөдөгү ар кандай диний уюмдарды акча менен камсыздап турган шектүү байланыштар текшерилиши мүмкүн. Мына Англияда жүрүшпөйбү, өлкөбүздү сатып, өзүнчө төңкөрүш кылууну каалаган жүзү жок адамдар. Бу жакта иштин баарын жайлап коюп, эми чет өлкөдө туруп алышып ар кандай банктар аркылуу акча жөнөтүп жатышат”- деди коопсуздук кызматынын өкүлү.
Ал эми коңшу Кыргызстанда чет өлкөдөн акча которуу сыяктуу иш чаралар базар экономикасынын шартында жашаган Батыш өлкөлөрүндөгүдөй эле ээн-эркин жүргүзүлүүдө. Маселен сиз Орусиядан же Европадан “Вестерн Юнион” сыяктуу фирмалар аркылуу акча которсоңуз, 20 мүнөттөн жарым саатка чейинки кыска аралыкта тиешелүү кардар жиберген акчаны Кыргызстандагы акча алмаштыруу жайынан же банктан ала аласыз. Кыргызстандагы кардарлар коншу Өзбекстандагыдай кысымга жана тоскоолго кезиккен, кодуланган учурлар буга чейин болгон эмес.
“Бирок, банк сырларын ачуу Өзбекстанда кадимки эле адатка айланып баратат окшойт”-деп боолголойт Фергана Ру сайты. Аталган сайт “Вестерн Юнион” кызматы өлкөнүн коопсуздук кызматы менен алака түзгөндөн бери, бул банктын кызматынан пайдаланып жаткан кардарлар жөнөтүлгөн акчаларды өз маалында ала албай жатканын маалымдайт.
“Азаттык” радиосу бул жагдайдын чоо-жайын тактоо максатында “Вестерн Юнион” кызматынын Өзбекстандагы өнөктөшү “Камкорбанктын” Анжыяндагы бөлүмдөрүнүн бирине телефон чалганда, бөлүмдөгү өз атын атабаган өкүлү айтылып жаткан сөздөрдүн эч негизи жок экендигин билдирди.
Банк өкүлү : “ Жок. Андай болушу мүмкүн эмес. Адамдар келет, өздөрүнө жиберилген акчаларды алып кетет. Болгону, акыркы убакта акча жөнөткөндөрдүн саны көбөйө баштагандыктан, адамдар кезекке туруп калып жатышат. А бирок, коопсуздук кызматтары банктын бул багыттагы ишмердигин текшерүүгө акылуу”, –дейт банктын өкүлү.
Чет өлкөдөн банк аркылуу акча алып жаткандардын абалы туурасында маек куруп, буга чейин Өзбекстандагы адам укуктарын коргоо уюмунун өкүлдөрүнүн бири Умида Ниязова “Азаттыкка” ушул өңүттөгү кырдаалга өзү да туш болгонун төмөнкүдөй баяндаган болчу:
Умида Ниязова :"Ушул жылдын башында “Вестерн Юнион” банкы аркылуу акча алганым үчүн салык инспекциясына чакыртышты. Ал акча үчүн декларация толтуруп, анан салык төлөшүм керектигин айтышты. Мындан тышкары ал жерде мен сыяктуу бир нече укук коргоочулардын, журналисттердин ысымдары жазылган тизмени да көрдүм. “Бул тизмедеги маалыматтар кимден, кантип алынды?-деп сурасам, аердегилер “жогору жактан жиберилди”деп айтышты,- деп айткан эле укук коргоочу Умида Ниязова мындан мурда Азаттык радиосуна.
Өзбекстандын Коопсуздук кызматынын Анжыян облусундагы бөлүмүндө иштеген, өз ысмын ачык атагысы коопсуздук кызматкер Фергана ру сайтындагы жарыяланган маалыматтарды төгүндөдү:
“Биз мындай иштер менен шугулданбайбыз. Бул маалыматты сиздерге ким берсе да далили жок маалыматтар. Эгер ошончолук эле ишенбөөчүлүк болсо, чет өлкөдө туруп алып биздин өлкөдөгү ар кандай диний уюмдарды акча менен камсыздап турган шектүү байланыштар текшерилиши мүмкүн. Мына Англияда жүрүшпөйбү, өлкөбүздү сатып, өзүнчө төңкөрүш кылууну каалаган жүзү жок адамдар. Бу жакта иштин баарын жайлап коюп, эми чет өлкөдө туруп алышып ар кандай банктар аркылуу акча жөнөтүп жатышат”- деди коопсуздук кызматынын өкүлү.
Ал эми коңшу Кыргызстанда чет өлкөдөн акча которуу сыяктуу иш чаралар базар экономикасынын шартында жашаган Батыш өлкөлөрүндөгүдөй эле ээн-эркин жүргүзүлүүдө. Маселен сиз Орусиядан же Европадан “Вестерн Юнион” сыяктуу фирмалар аркылуу акча которсоңуз, 20 мүнөттөн жарым саатка чейинки кыска аралыкта тиешелүү кардар жиберген акчаны Кыргызстандагы акча алмаштыруу жайынан же банктан ала аласыз. Кыргызстандагы кардарлар коншу Өзбекстандагыдай кысымга жана тоскоолго кезиккен, кодуланган учурлар буга чейин болгон эмес.
