Түркмөнстандын мамлекеттик маалымат каражаттары жекшеби күнкү шайлоо “демократияны чыңдоо багытындагы жаңы кадам” болуп калды деп, шайлоочуларга “кеңири тандоо укугу” берилди деп айтып чыгышты. Борбордук шайлоо комиссиясы шайлоого укуктуу жарандардын 94 проценти өз эркин билдиришкенин маалымдады. 2004-жылы болсо алардын саны 76,88 процентти түзгөн.
КМШ байкоочулар тобунун жетекчиси Сергей Лебедев шайлоо эркин жана калыс өткөнүн ырастады:
-Шайлоонун бардык жол жоболору шайлоо жөнүндөгү жергиликтүү мыйзамдарга жана эларалык нормаларга дал келди.
Арийне айрым добуш берүүчүлөрдүн “Азаттыктын” түркмөн кызматына айтып бергендери бул ойдон абдан эле айырмаланат. Аларды уксаң, шайлоочулардын көбү талапкерлер тууралуу дээрлик кабардар кылынган эмес деген пикир пайда болот.
- Бир орус аял түркмөн тилинде түшүнбөйм деп шайлоо комиссиясынын мүчөсүн кандидаттар жөнүндө сурадыле, алар көп ойлонбой, кимге кааласаң ошого добушуңду бер жооп беришти, - дейт “Азаттыктын” Ашгабаддагы кабарчысынын суроосуна жооп берген шайлоочулардын бири.
Мындай окуялар башка участкаларда да орун алган көрүнөт:
- Мен талапкерлер тууралу эч нерсе билбейм. Шайлоо участкасына барсам, талапкерлердин же сүрөттөрү же өмүр баяндары жок экен, - дейт дагы бир шайлоочу.
Айрым учурларда шайлоочулар талапкерлер жөнүндө терс пикирде экенин айтышкан:
- Кандидаттын аты Оразгелди. Ал паракор адам. Ал шаар администрациясында иштейт. Анын кеңсесине баргамын. Андай кишини парламентке жолотпош керек.
Ал эми мамлекеттик канал өнөктүк мыкты уюштурулган деп бийликтердин иш-аракеттерин кубаттаган добуш берүүчүлөрдү көргөзүүдө:
- Түркмөнстандын ар бир жараны, мугалимдер, студенттер шайлоого жигердүү катышып, өздөрү тандаган талапкерлерге добуш беришти. Мен кандидаттын программасы менен таанышып чыгып, шайлоого келгем.
Дагы бир аял бардык талпакерлер, мамлекеттик чиновниктердей эле кызматка байлык топтоо үчүн умтулушууда деген көз карашта:
- Добуш берүүгө милдеттүүбүз. Ошон үчүн шайлоого катыштык. Бардык талапкерлер паракорлукка баткан. Кайсы жакка барба, мектептерде, ооруканаларда, жадакалса бала бакчаларда бардыгы колуңду карап күтүп турушат. Бир чиновник тоюп бүткөндөн кийин, кызматынан алынат да анын ордуна алкымы чоң дагы бириси дайындалат.
Бул шайлоого алгачкы ирет чет өлкөлүк байкоочулар көз салышты. Бирок ЕККУнун байкоочулары адаттагыдан айырмаланып, добуш берүүнүн жүрүшүн баалаган расмий отчет жасашпайт.
Шайлоонун жыйынтыктары болжолу менен 10 күндөн кийин жарыяланмакчы. Бирок Түркмөнстанда аны чыдамсыздык менен күткөн адамдар жокко эсе. Өлкө парламенти толугу менен президентке баш ийет жана мамлекет башчынын каалоолорун мыйзамга айландыруу үчүн иштегенсийт.
