Талас шаарында 1916-жылдагы Үркүндүн 100 жылдыгына арналган илимий конференция өттү. Аны Талас мамлекеттик университетинин тарых кафедрасы уюштурду.
Жыйынга Таластагы жергиликтүү бийлик өкүлдөрү, мугалимдер, студенттер менен катар Бишкектен жана Нарындан тарыхчы-илимпоздор катышып, бул окуянын себеби, кесепеттери, өлкөнүн жана элдин тарыхындагы орду тууралуу талкуу жүргүзүштү. Кечээ, 16-февралда өткөн бул конференциянын соңунда даректүү тасма көрсөтүлдү.
1916-жылы Кыргызстандын эгемендиги үчүн улуттук-боштондук көтөрүлүш кандуу басылган соң орус падышачылыгынын жазалоочу кошуундарынын мыкаачылыгынан улам Нарын, Чүй жана Ысык-Көлдөгү кыргыздардын көпчүлүгү Кытай тарапка качууга аргасыз болгон. Айрым тарыхчылардын айтымында, бул кайгылуу окуялардан улам аймактагы кыргыздардын калк саны дээрлик 40% азайган.
Былтыр жайында Барскоон айылында коомдук комиссия уюштурган элдик курултай 1916-жылкы Үркүндү "тукум курут" ("геноцид") саясатынан улам болду деп баалаган. Айрым изилдөөчүлөр бул окуяны "кыргын" деп баалоо керек, бирок аймакта тукум курут саясаты жүргөн дешке мүмкүн эмес деп санашат. (SS)
