«Кыргыз Туусу»
«Апрель элдик революциясы Шералынын чокоюндай эскертип турсун» деген макаласы менен жүзүн ачты. Анда өкмөт үйүндө Апрель ыңкылабынын бир жылдыгына даярдык көрүүгө арналган жыйында козголгон маселелер баяндалган. Отурумда 7-апрель революциясын салтанаттуу, шаңдуу эмес, ар бир жаранды ойлонто турган кырдаалда өткөрүү бүтүмү айтылган.
Базарда күндөн-күнгө азык-түлүк кымбаттоодо. Эл керектөөчү азыктарга тартыштык болбойбу?-деген суроо ар адамды ойлондурат. Дыйкандар өндүргөн азык-түлүктөрдү сатуу, базардагы атаандаштык, кымбатчылыктын себептери тууралуу өлкөнүн азык-түлүк корпорациясынын жетекчиси Дүйшөнали Мамасалиев жооп берген.
Аялдар Конгрессинин президенти Замира Акбагышеванын демилгеси менен Кыргызстандагы чет мамлекеттердин элчилеринин жоон тобу кыргызча ыр окуп, ырдап, мамлекеттик тилге урмат көрсөткөнүн жазды. Ушул жагдайда Кыргызстан мамлекеттик тилди өнүктүрүү жагынан кыйла артта калганын мамлекеттик тил боюнча Улуттук комиссиянын төрагасы Рыскелди Момбеков моюнга алганын журналист Жыпара Исабаева жазды.
«Эркин Тоо»
Тарыхты ыр менен жазган Кыргыз эл акыны Шайлообек Дүйшеевдин 60 жылдык мааракеси, учурда нан кымбаттаганын, туризмге тоскоол болгондор, апрель ыңкылабы, зергерчилик өнөр тууралуу ар кыл макалаларга орун берди.
Экономика илимдеринин доктору Кубанычбек Идинов чет өлкөлөрдөн келген инвестициялар, гранттар, кредиттер коррупцияга айланып кетишин, баш-аягы жок болуп, «сол чөнтөккө» түшүп, экономикалык жактан аксап жаткандыктын себептерин талдоого алган. «Кыргызстанда кен байлык, ресурстар арбын. Ошол ресурстарды ким бийликке келсе, алдатып, өздөрү кошулуп сатып кете берсе экологияны да бузат. Жерди дагы бузабыз, же көргөн пайдабыз жок» -деп улуттук кызыкчылыкты жогору коюу керектигин К. Идинов эскертет.
«Кылмыштуулукту жоюуга кудуретибиз жетет» -деген вице-премьер министр Шамиль Атахановдун интервьюсун басты. Анда ал уюшкан кылмыштуу топ Бакиевдин бийлиги учурунда күчөгөнүн, айрым генералдар менен кылмыштуу топ лидерлери бир үстөлдө чайлашып, бир муштумдай бирге иштеп калганы ачык айтылган. "Мамлекетибизде чындыкты, адилеттикти, тартипти тез арада орнотуу оңой иш эмес. Бирок азыркы бийликтин уюшкан кылмыштуу топторго каршы күрөштү күчөтүүгө саясый эрки жетти", - деген Атаханов.
«Алиби»
Журналист Папан Дүйшөнбаев «Роза Отунбаева тарыхый мүмкүнчүлүктөрүн толук пайлана алабы?» деп суроо коюп, жооп издеген. Мамлекет башчысы коррупцияга, уюшкан кылмыштуулукка каршы ачык күрөштү баштаганы, элдин духун ойготуп, «Манас» мурасына кайрылганы белгиленип, административдик аймактык реформаны ишке ашырса чоң милдетти чечип кетээр эле, -деп жазат автор.
«Бейнелерге сүртүмдөр» деген рубрикасында «Дат баскан «темир генерал» деп Феликс Куловдун ишмердүүлүгү талдоого алынган. Ал учурунда Аскар Акаевдин жанын койбой жүрүп, өкмөттөн темир-тесектерди жана башка чийки заттарды экспорттоого, бир катар стратегиялык материалдарды импорттоого укук алып, темир «королуна» айланган. Бирок Ф.Кулов чабал саясатчы экени, кыйын учурларда жоопкерчиликтен качып, ыңгайлуу кырдаалда популярдуу боло калганы, кекчилдиги, "темир генералдын" жумшарып, «жыгач генералга» айланганы, кыргызча жакшы билбегени, бирок куулугу, митаамдыгы талдоого алынган. Ошентсе да генералдык наамын эмгеги менен алганы эске салынат.
«Багы ачылбай калган мураскор» деп экс-ажо Аскар Акаевдин учурунда сот тармагын мыкчып турган Курманбек Осмоновдун бейнесин ачууга да аракет кылышкан. Биринчи ажонун Москвадан айтканына караганда, ал К.Осмонов менен Н.Касиевди мураскорлор катары карап жүргөн экен. Акаевдин ага чындап ыкласы түшүп, колдоп жүргөнү чындык»-деп жазат «Алиби».
«Фабула»
Журналист Баратбай Аракеевдин «Саясатта такшалып бүттүк, эми кара курсакты канттик?» деген макаласын басты. Анда кайсы гана бийликти кетирүү аракетинин башкы себеби, кара курсактын айынан келип чыгып жатканы, учурда эл курсагы тойбой, кайра кымбатчылык каптаганы, карапайым калк өлбөстүн күнүн эптеп көрүп калганы чучукка жете айтылган.
«Азыркы өкмөттүн курамына бакиевчилер да, иштин көзүн билбегендер кирип алганы, дале үч партия бийликти бөлүштүрө албай ыркырашканы айтылып, «өкмөттү Алмазбек Атамбаев өзү түзгөндө Жунусов, Ташбаев, Шакиев, Шадиев сыяктуу бакиевчилерди жакын жолотмок эмес. Анткени алар Бакиевге берилип калган, аны көңүлдөрүнөн чыгара алышпайт. Жаңы бийликке жан дилинен кызмат кылбайт»- деп күйүп бышат Аракеев.
Гезит азыркы өкмөттүн айрым мүчөлөрү журналисттерди «тартипке салуу жобосун» иштеп чыгууга, басма сөзгө чүлүк салууга аракет кыла баштаганын жаман жөрөлгө катары сыпаттап, коңгуроо какты. Бул аракеттер демократияны муунтууга барабар экени, сөз эркиндиги коркунучка кабылганы турганын, айрым журналисттер кээде аша чаап, калыстыктан тайган учурлар болгонун журналист Эртабылды Аттокуров жазды.
«Күн желеси»
Колунан көөрү төгүлгөн, кыргызды дүйнөгө таанытууга тилек кылган, 5-классында эле көргөзмөгө катышкан саймачы Асылбек кызы Ширин тууралуу макалага орун берди.
«Жумушум аябай оор. Анткени бүт иш кол эмгеги менен жасалат.Кол эмгеги чет өлкөлөрдө гана жогору бааланат. Улуттук кийимдерге сайма менен жаңы үлгү, стиль иштеп чыгам. Саймачылардын коомун, уюмун түзсөм деген тилегим бар»- деген Бишкек гуманитардык университеттин чыгыш таануу бөлүмүнун студенти Асылбек кызы Ширин.
«Бабалар мурасы» деп боз үйдүн ички жасалгасы: жел боо, кереге чалгыч, кереге көктөө, үзүк тууралуу кенен маалымат берилди.
«Обон»
Бул гезитке берген маегинде вице-премьр министр Ибрагим Жунусов студент кезинде далай мугалимдердин машиналарын жууганын, бир жыл бою Кара-Суу шаарынын көчөлөрүн шыпырганын, мушташа кетип окуудан чыгып калганын, чыгармачылыгына жары Чынара дем бергенин, ушактарга терикпестигин, бирок ал чыйралтаарын, напсиси ток адам бай болоорун, ашыкча дөөлөттүн кереги жоктугун кеңири айтып берген.
«Көкүрөк таза болуш керек. Көкүрөгүң кир болсо, ишиң илгери жүрбөйт» -дейт Ибрагим Жунусов.
«Апрель элдик революциясы Шералынын чокоюндай эскертип турсун» деген макаласы менен жүзүн ачты. Анда өкмөт үйүндө Апрель ыңкылабынын бир жылдыгына даярдык көрүүгө арналган жыйында козголгон маселелер баяндалган. Отурумда 7-апрель революциясын салтанаттуу, шаңдуу эмес, ар бир жаранды ойлонто турган кырдаалда өткөрүү бүтүмү айтылган.
Базарда күндөн-күнгө азык-түлүк кымбаттоодо. Эл керектөөчү азыктарга тартыштык болбойбу?-деген суроо ар адамды ойлондурат. Дыйкандар өндүргөн азык-түлүктөрдү сатуу, базардагы атаандаштык, кымбатчылыктын себептери тууралуу өлкөнүн азык-түлүк корпорациясынын жетекчиси Дүйшөнали Мамасалиев жооп берген.
Аялдар Конгрессинин президенти Замира Акбагышеванын демилгеси менен Кыргызстандагы чет мамлекеттердин элчилеринин жоон тобу кыргызча ыр окуп, ырдап, мамлекеттик тилге урмат көрсөткөнүн жазды. Ушул жагдайда Кыргызстан мамлекеттик тилди өнүктүрүү жагынан кыйла артта калганын мамлекеттик тил боюнча Улуттук комиссиянын төрагасы Рыскелди Момбеков моюнга алганын журналист Жыпара Исабаева жазды.
«Эркин Тоо»
Тарыхты ыр менен жазган Кыргыз эл акыны Шайлообек Дүйшеевдин 60 жылдык мааракеси, учурда нан кымбаттаганын, туризмге тоскоол болгондор, апрель ыңкылабы, зергерчилик өнөр тууралуу ар кыл макалаларга орун берди.
Экономика илимдеринин доктору Кубанычбек Идинов чет өлкөлөрдөн келген инвестициялар, гранттар, кредиттер коррупцияга айланып кетишин, баш-аягы жок болуп, «сол чөнтөккө» түшүп, экономикалык жактан аксап жаткандыктын себептерин талдоого алган. «Кыргызстанда кен байлык, ресурстар арбын. Ошол ресурстарды ким бийликке келсе, алдатып, өздөрү кошулуп сатып кете берсе экологияны да бузат. Жерди дагы бузабыз, же көргөн пайдабыз жок» -деп улуттук кызыкчылыкты жогору коюу керектигин К. Идинов эскертет.
«Кылмыштуулукту жоюуга кудуретибиз жетет» -деген вице-премьер министр Шамиль Атахановдун интервьюсун басты. Анда ал уюшкан кылмыштуу топ Бакиевдин бийлиги учурунда күчөгөнүн, айрым генералдар менен кылмыштуу топ лидерлери бир үстөлдө чайлашып, бир муштумдай бирге иштеп калганы ачык айтылган. "Мамлекетибизде чындыкты, адилеттикти, тартипти тез арада орнотуу оңой иш эмес. Бирок азыркы бийликтин уюшкан кылмыштуу топторго каршы күрөштү күчөтүүгө саясый эрки жетти", - деген Атаханов.
«Алиби»
Журналист Папан Дүйшөнбаев «Роза Отунбаева тарыхый мүмкүнчүлүктөрүн толук пайлана алабы?» деп суроо коюп, жооп издеген. Мамлекет башчысы коррупцияга, уюшкан кылмыштуулукка каршы ачык күрөштү баштаганы, элдин духун ойготуп, «Манас» мурасына кайрылганы белгиленип, административдик аймактык реформаны ишке ашырса чоң милдетти чечип кетээр эле, -деп жазат автор.
«Бейнелерге сүртүмдөр» деген рубрикасында «Дат баскан «темир генерал» деп Феликс Куловдун ишмердүүлүгү талдоого алынган. Ал учурунда Аскар Акаевдин жанын койбой жүрүп, өкмөттөн темир-тесектерди жана башка чийки заттарды экспорттоого, бир катар стратегиялык материалдарды импорттоого укук алып, темир «королуна» айланган. Бирок Ф.Кулов чабал саясатчы экени, кыйын учурларда жоопкерчиликтен качып, ыңгайлуу кырдаалда популярдуу боло калганы, кекчилдиги, "темир генералдын" жумшарып, «жыгач генералга» айланганы, кыргызча жакшы билбегени, бирок куулугу, митаамдыгы талдоого алынган. Ошентсе да генералдык наамын эмгеги менен алганы эске салынат.
«Багы ачылбай калган мураскор» деп экс-ажо Аскар Акаевдин учурунда сот тармагын мыкчып турган Курманбек Осмоновдун бейнесин ачууга да аракет кылышкан. Биринчи ажонун Москвадан айтканына караганда, ал К.Осмонов менен Н.Касиевди мураскорлор катары карап жүргөн экен. Акаевдин ага чындап ыкласы түшүп, колдоп жүргөнү чындык»-деп жазат «Алиби».
«Фабула»
Журналист Баратбай Аракеевдин «Саясатта такшалып бүттүк, эми кара курсакты канттик?» деген макаласын басты. Анда кайсы гана бийликти кетирүү аракетинин башкы себеби, кара курсактын айынан келип чыгып жатканы, учурда эл курсагы тойбой, кайра кымбатчылык каптаганы, карапайым калк өлбөстүн күнүн эптеп көрүп калганы чучукка жете айтылган.
«Азыркы өкмөттүн курамына бакиевчилер да, иштин көзүн билбегендер кирип алганы, дале үч партия бийликти бөлүштүрө албай ыркырашканы айтылып, «өкмөттү Алмазбек Атамбаев өзү түзгөндө Жунусов, Ташбаев, Шакиев, Шадиев сыяктуу бакиевчилерди жакын жолотмок эмес. Анткени алар Бакиевге берилип калган, аны көңүлдөрүнөн чыгара алышпайт. Жаңы бийликке жан дилинен кызмат кылбайт»- деп күйүп бышат Аракеев.
Гезит азыркы өкмөттүн айрым мүчөлөрү журналисттерди «тартипке салуу жобосун» иштеп чыгууга, басма сөзгө чүлүк салууга аракет кыла баштаганын жаман жөрөлгө катары сыпаттап, коңгуроо какты. Бул аракеттер демократияны муунтууга барабар экени, сөз эркиндиги коркунучка кабылганы турганын, айрым журналисттер кээде аша чаап, калыстыктан тайган учурлар болгонун журналист Эртабылды Аттокуров жазды.
«Күн желеси»
Колунан көөрү төгүлгөн, кыргызды дүйнөгө таанытууга тилек кылган, 5-классында эле көргөзмөгө катышкан саймачы Асылбек кызы Ширин тууралуу макалага орун берди.
«Жумушум аябай оор. Анткени бүт иш кол эмгеги менен жасалат.Кол эмгеги чет өлкөлөрдө гана жогору бааланат. Улуттук кийимдерге сайма менен жаңы үлгү, стиль иштеп чыгам. Саймачылардын коомун, уюмун түзсөм деген тилегим бар»- деген Бишкек гуманитардык университеттин чыгыш таануу бөлүмүнун студенти Асылбек кызы Ширин.
«Бабалар мурасы» деп боз үйдүн ички жасалгасы: жел боо, кереге чалгыч, кереге көктөө, үзүк тууралуу кенен маалымат берилди.
«Обон»
Бул гезитке берген маегинде вице-премьр министр Ибрагим Жунусов студент кезинде далай мугалимдердин машиналарын жууганын, бир жыл бою Кара-Суу шаарынын көчөлөрүн шыпырганын, мушташа кетип окуудан чыгып калганын, чыгармачылыгына жары Чынара дем бергенин, ушактарга терикпестигин, бирок ал чыйралтаарын, напсиси ток адам бай болоорун, ашыкча дөөлөттүн кереги жоктугун кеңири айтып берген.
«Көкүрөк таза болуш керек. Көкүрөгүң кир болсо, ишиң илгери жүрбөйт» -дейт Ибрагим Жунусов.
