17-январда Мыйзам чыгаруу жыйынынын депутаттары Конституциянын 2-февралдагы жалпы элдик референдумга коюлуп жаткан жаңы редакциясына жана референдумдун мыйзамдуулугуна карата пикир айтууну улантышты.
Бул күнү биринчи болуп сөз сүйлөгөн депутат Турдакун Усубалиев 2-февралга белгиленген референдум тууралуу мындай деди:
- “Конституцияга өзгөртүүлөр жана толуктоолор Кыргыз Республикасынын президенти дайындаган референдум тарабынан кабыл алынат” деп жазылган. Ал эми Конституциянын “президенттин бийлик укугу” деген бөлүмүндө, “президент өз демилгеси боюнча референдум дайындайт” деп жазылган. Демек, президент Конституциянын жоболорунан тайган эмес.
Турдакун Усубалиев, референдумдун өткөрүү мөөнөтүн кийинки убактарга жылдырууну президентке сунуштоо тууралуу Ишенбай Кадырбеков тарабынан даярдалган токтом долбоорун кабыл алууга каршы чыкты.
Усубалиевден кийин трибунага чыккан депутат Азимбек Бекназаров “президент кийинки мөөнөткө шайланууга жол ачууда” деген оюн айтты. Ал, эгерде президент Конституциялык Кеңешме иштеп чыккан долбоорду элге алып чыкпаса, Эксперттик топ иштеп чыккан долбоорго бойкот жарыялаганга элди үндөө керек деген сунуш киргизди.
Андан кийин сөз сүйлөгөн депутат Николай Байло 2-февралга белгиленген референдум Конституциянын бир катар беренелерин бузуу менен коюлуп жатканын билдирди. Депутат Темир Сариев Эксперттик топ иштеп чыккан жаңы редакциянын кээ бир пункттарына каршы болуп, бирок жалпысынан колдоорун билдирип, “жаңы редакцияны кабыл алаар-албасын добушу менен чечет”,- деди.
Ал эми депутат Адахан Мадумаров Эксперттик топ иштеп чыккан Конституциянын жаңы редакциясын сынга алуу менен, анын кээ бир пункттарына өзгөчө токтоло кетти.
- “Президенттин кабинетине түшкөн кагаздын баары анын менчиги болуп эсептелинет” деген сөз эмнеден кылтыйып чыгып жатат? «Кыргызалко» кандай кетти эле, «Кыргызалтын» эмне болду эле, «Жерүй» кандай кетип баратат, «Талдыбулак» кандай баратат, Цзян Цземин менен түзүлгөн келишимдин негизги долбоору кандай даярдалган эле? Мына ушул документтердин баарын катыш керек болот. Мына ошондо мамлекеттик архивге түшө турган документтердин баары кол тийбестик менен кетет. Бул бирөөнүн артынан куугунтуктоо эмес. Ар бир президент кийин келечекте келээрде билиш керек, - деди Адахан Мадумаров.
Бул депутаттардан кийин сөз сүйлөгөн эл өкүлдөрү Абсамат Масалиев, Өмүрбек Текебаев, Оксана Малеваная, Бейшебек Акунов жана Орозбек Дүйшеев Эксперттик топ иштеп чыккан долбоорду кескин сынга алышты. Депутат Марат Султанов Конституциялык Сотко жарандардын кайрылышына укук берүү, өкмөттөн салык салуу укугун, президенттен болсо абсолюттук вето коюу укугун алып салуу менен Конституциянын жаңы редакциясын кабыл алууга болорун билдирди. Депутат Акылбек Жапаров Эксперттик топ иштеп чыккан Конституциянын жаңы редакциясын колдоп, бирок өкмөткө салык салуу укугунун берилишине каршы чыкты.
Бул күнү депутаттардын баары сөз сүйлөөгө үлгүргөн жок. Ошондуктан маселени талкуу дүйшөмбү күнү уланат.
Бул күнү биринчи болуп сөз сүйлөгөн депутат Турдакун Усубалиев 2-февралга белгиленген референдум тууралуу мындай деди:
- “Конституцияга өзгөртүүлөр жана толуктоолор Кыргыз Республикасынын президенти дайындаган референдум тарабынан кабыл алынат” деп жазылган. Ал эми Конституциянын “президенттин бийлик укугу” деген бөлүмүндө, “президент өз демилгеси боюнча референдум дайындайт” деп жазылган. Демек, президент Конституциянын жоболорунан тайган эмес.
Турдакун Усубалиев, референдумдун өткөрүү мөөнөтүн кийинки убактарга жылдырууну президентке сунуштоо тууралуу Ишенбай Кадырбеков тарабынан даярдалган токтом долбоорун кабыл алууга каршы чыкты.
Усубалиевден кийин трибунага чыккан депутат Азимбек Бекназаров “президент кийинки мөөнөткө шайланууга жол ачууда” деген оюн айтты. Ал, эгерде президент Конституциялык Кеңешме иштеп чыккан долбоорду элге алып чыкпаса, Эксперттик топ иштеп чыккан долбоорго бойкот жарыялаганга элди үндөө керек деген сунуш киргизди.
Андан кийин сөз сүйлөгөн депутат Николай Байло 2-февралга белгиленген референдум Конституциянын бир катар беренелерин бузуу менен коюлуп жатканын билдирди. Депутат Темир Сариев Эксперттик топ иштеп чыккан жаңы редакциянын кээ бир пункттарына каршы болуп, бирок жалпысынан колдоорун билдирип, “жаңы редакцияны кабыл алаар-албасын добушу менен чечет”,- деди.
Ал эми депутат Адахан Мадумаров Эксперттик топ иштеп чыккан Конституциянын жаңы редакциясын сынга алуу менен, анын кээ бир пункттарына өзгөчө токтоло кетти.
- “Президенттин кабинетине түшкөн кагаздын баары анын менчиги болуп эсептелинет” деген сөз эмнеден кылтыйып чыгып жатат? «Кыргызалко» кандай кетти эле, «Кыргызалтын» эмне болду эле, «Жерүй» кандай кетип баратат, «Талдыбулак» кандай баратат, Цзян Цземин менен түзүлгөн келишимдин негизги долбоору кандай даярдалган эле? Мына ушул документтердин баарын катыш керек болот. Мына ошондо мамлекеттик архивге түшө турган документтердин баары кол тийбестик менен кетет. Бул бирөөнүн артынан куугунтуктоо эмес. Ар бир президент кийин келечекте келээрде билиш керек, - деди Адахан Мадумаров.
Бул депутаттардан кийин сөз сүйлөгөн эл өкүлдөрү Абсамат Масалиев, Өмүрбек Текебаев, Оксана Малеваная, Бейшебек Акунов жана Орозбек Дүйшеев Эксперттик топ иштеп чыккан долбоорду кескин сынга алышты. Депутат Марат Султанов Конституциялык Сотко жарандардын кайрылышына укук берүү, өкмөттөн салык салуу укугун, президенттен болсо абсолюттук вето коюу укугун алып салуу менен Конституциянын жаңы редакциясын кабыл алууга болорун билдирди. Депутат Акылбек Жапаров Эксперттик топ иштеп чыккан Конституциянын жаңы редакциясын колдоп, бирок өкмөткө салык салуу укугунун берилишине каршы чыкты.
Бул күнү депутаттардын баары сөз сүйлөөгө үлгүргөн жок. Ошондуктан маселени талкуу дүйшөмбү күнү уланат.
