Жанара Мамадалиеванын «Жанар» китепчесиндеги ырлар айтайын деген оюнун конкретүүлүгү жана салыштырууларынын тактыгы менен эсте калат. «Ала каргалар» аттуу ырына окуп көрөлү:
Зымга конуп бир топ ала каргалар
Катар турат көзмончоктой тизилип,
Колго такчу көзмончоктун дал өзү
Кетпесе экен капилеттен үзүлүп.
Ырдын бир түрмөгүндө эле Жанара Мамадалиева зымга тизилип отурган ала каргаларды колго такчу көзмончоко окшоштуруп, ал турсун ошол көзмончок капилеттен үзүлүп кетпесе экен деген тилегин айтууга үлгүрдү. Ырды ушул жерден бир түрмөк менен эле бүтүрүп койсо да болмок. Бирок акын кыздын фантазиясы ырды андан ары ырааттуу өнүктүрөт:
Көздөрүм да ала карга өңдөнүп
Мен жетпеген жерге жетет алаңдап,
Чексиздикти көрүп турам азыр да,
Алп тоолорду карап турам абайлап.
Эми ала каргаларга адамдын көзү абдан ылайыктуу салыштырылды. Адамдын көзү да ала каргалардай адам жетпеген жерлерге учуп жетет. Алп тоолорго жетүүгө дароо эле даай албай турат деген көркөм туюм ырды дагы бир тепкичке өйдө көтөрүп койду. Жанара Мамадалиеванын бул ыры:
Менимче көп табиятта окшоштук.
Анын баарын жалгыз гана көз көрөт.
Карегим бүт сулуулукту сиңирип,
Мончок кылып жүрөгүмө өткөрөт, - деген саптар менен аяктайт.
Анчейин этибар алынбаган ала каргалар да жаратылыштын сулуулугу. Дал ушундай сулуулуктарды карегим мончок кылып жүрөгүмө өткөрүп берет дегени, демек алардын барысына жүрөк менен мамиле кылалы деген акын кыздын поэтикалык жыйынтык ою. Ала каргалардан ушунчалык поэтикалык ассоциацияларды табыш Жанара Мамадалиеванын жаңы ачылган талантынын күчү десек жаңылышпайбыз. Эми китепчедеги «Үйгө конок келгенде» деген ырына кайрылалы:
Мени менен кошо конок күтүшүп,
Мейманымды кайра чогуу күзөткөн,
Жалбырак түс чөгүн менен чылапчын,
Эгиз кызга окшоп кетет бир өскөн.
Очок, казан, самоор - баары сүйүндү
Адамдардын добушун угуп сүйлөшкөн.
Өткүр бычак сабиз басса тактайга,
А чайнектер чай ташышты үзбөстөн.
Оттор күйдү күндөгүдөн жалындап,
Төшөктөр да үстөк-босток салынып,
Бут кийимдер машинадай тизилип
Турат ээсин алып кетүүгө камынып.
Зымга конуп бир топ ала каргалар
Катар турат көзмончоктой тизилип,
Колго такчу көзмончоктун дал өзү
Кетпесе экен капилеттен үзүлүп.
Ырдын бир түрмөгүндө эле Жанара Мамадалиева зымга тизилип отурган ала каргаларды колго такчу көзмончоко окшоштуруп, ал турсун ошол көзмончок капилеттен үзүлүп кетпесе экен деген тилегин айтууга үлгүрдү. Ырды ушул жерден бир түрмөк менен эле бүтүрүп койсо да болмок. Бирок акын кыздын фантазиясы ырды андан ары ырааттуу өнүктүрөт:
Көздөрүм да ала карга өңдөнүп
Мен жетпеген жерге жетет алаңдап,
Чексиздикти көрүп турам азыр да,
Алп тоолорду карап турам абайлап.
Эми ала каргаларга адамдын көзү абдан ылайыктуу салыштырылды. Адамдын көзү да ала каргалардай адам жетпеген жерлерге учуп жетет. Алп тоолорго жетүүгө дароо эле даай албай турат деген көркөм туюм ырды дагы бир тепкичке өйдө көтөрүп койду. Жанара Мамадалиеванын бул ыры:
Менимче көп табиятта окшоштук.
Анын баарын жалгыз гана көз көрөт.
Карегим бүт сулуулукту сиңирип,
Мончок кылып жүрөгүмө өткөрөт, - деген саптар менен аяктайт.
Анчейин этибар алынбаган ала каргалар да жаратылыштын сулуулугу. Дал ушундай сулуулуктарды карегим мончок кылып жүрөгүмө өткөрүп берет дегени, демек алардын барысына жүрөк менен мамиле кылалы деген акын кыздын поэтикалык жыйынтык ою. Ала каргалардан ушунчалык поэтикалык ассоциацияларды табыш Жанара Мамадалиеванын жаңы ачылган талантынын күчү десек жаңылышпайбыз. Эми китепчедеги «Үйгө конок келгенде» деген ырына кайрылалы:
Мени менен кошо конок күтүшүп,
Мейманымды кайра чогуу күзөткөн,
Жалбырак түс чөгүн менен чылапчын,
Эгиз кызга окшоп кетет бир өскөн.
Очок, казан, самоор - баары сүйүндү
Адамдардын добушун угуп сүйлөшкөн.
Өткүр бычак сабиз басса тактайга,
А чайнектер чай ташышты үзбөстөн.
Оттор күйдү күндөгүдөн жалындап,
Төшөктөр да үстөк-босток салынып,
Бут кийимдер машинадай тизилип
Турат ээсин алып кетүүгө камынып.
