Шанхай кызматташтык уюмуна Орусия, Кытай Эл Республикасы, Казакстан, Кыргызстан, Өзбекстан жана Тажикстан кирет. Жыйында талкууланган башкы маселелердин бири терроризмге каршы күрөшүү болду. Уюмга мүчө өлкөлөрдүн жетекчилери эл аралык терроризмге каршы күрөшүүнү күчөтүүнүн зарылдыгын белгилешти.
Өзбекстандын президенти Ислам Каримов бул маселеге байланыштуу мындай деди:
- Биз терроризмдин көрүнүштөрүнө гана, күнөөсүз адамдарды жардырып, өлтүрүп жаткандарга каршы гана күрөшпөстөн, бул мен кайталап койоюн, биз “терроризм” деп атаган найзанын учу гана, биз эң ириде, терроризмдин идеологиясын түзгөн көптөгөн радикалдуу экстремисттик борборлорго каршы күрөш жүргүзүшүбүз керек.
Орусиянын президенти Владимир Путин да, Шанхай кызматташтык уюму регионалдык коопсуздук маселелерине көбүрөөк көңүл буруунун, терроризмге каршы күрөшүүнү активдештирүүнүн зарылдыгына токтолду:
- Регионалдык аракеттерибизди бириктирүү менен биз маанилүү жыйынтыктарга жетишибиз мүмкүн. Шанхай кызматташтык уюмунун эл аралык аренадагы аброю да мына ушул фактордон көз каранды.
Саммитте маалымдалгандай, мындан эки ай мурда 47 адамдын өмүрүн алып кеткен Өзбекстандагы жардыруу да терроризм регионго чоң коркунуч туудуруп тургандыгын айгинелейт.
Алты өлкөнүн башчылары ошондой эле көп тараптуу соода жана экономикалык интеграция маселелерин да талкуулашты. Президент Путин уюм үчүн экономикалык кызматташтыкты өнүктүү да башкы маселелерден экендигине токтолду:
- Уюмдун келечектеги таасири биздин кызматташуубуздун негизги багыттары боюнча биргелешкен иш-аракеттерибиз канчалык деңгээлде натыйжалуу боло тургандыгына байланыштуу болот. Алардын бири - экономикалык тармактагы кызматташуу. Биз бир региондун өлкөлөрүбүз. Бизди коңшу өлкөлөр катары окшош проблемалар, жалпы кызыкчылыктар, жалпы чегараларыбыз бириктирет.
Ал эми Кытай Эл Республикасынын жетекчиси Ху Цзиньтао Кытай Шанхай кызматташтык уюмуна кирген өлкөлөргө 900 млн. АКШ долларын ссуда жана кредит катары берүүгө даяр экендигин билдирди.
Уюмдун бул жолку жыйынына Ооганстан менен Монголиянын жетекчилиги да катышты. ШКУнун лидерлери ага кирген өлкөлөр Ооганстанды калыбына келтирүү, анын экономикасынын турукталышына жардам көрсөтүүнү, ошондой эле, маңзаттар аткезчилигине бөгөт койуу иштерине көмөктөшүүнү убадалашты. Президент Путин Ооганстанга жардам көрсөтүү маселеси боюнча:
- Бүгүн бул өлкөдөгү абал өзгөрүп жатат. Жаңы саясий институттар жана бийлик органдары калыптанууда. Бирок социалдык-экономикалык тармактагы курч проблемалар али арбын. Менин пикиримде, Шанхай кызматташтык уюмуна кирген өлкөлөр Ооган жеринде тынчтык орноп, экономикалык кайра жаралуу башталышына кызыкдар.
Жыйында Монголияга Шанхай кызматташтык уюмунун байкоочу статусу берилди. Шанхай кызматташтык уюму 1996-жылы түзүлгөн.
Өзбекстандын президенти Ислам Каримов бул маселеге байланыштуу мындай деди:
- Биз терроризмдин көрүнүштөрүнө гана, күнөөсүз адамдарды жардырып, өлтүрүп жаткандарга каршы гана күрөшпөстөн, бул мен кайталап койоюн, биз “терроризм” деп атаган найзанын учу гана, биз эң ириде, терроризмдин идеологиясын түзгөн көптөгөн радикалдуу экстремисттик борборлорго каршы күрөш жүргүзүшүбүз керек.
Орусиянын президенти Владимир Путин да, Шанхай кызматташтык уюму регионалдык коопсуздук маселелерине көбүрөөк көңүл буруунун, терроризмге каршы күрөшүүнү активдештирүүнүн зарылдыгына токтолду:
- Регионалдык аракеттерибизди бириктирүү менен биз маанилүү жыйынтыктарга жетишибиз мүмкүн. Шанхай кызматташтык уюмунун эл аралык аренадагы аброю да мына ушул фактордон көз каранды.
Саммитте маалымдалгандай, мындан эки ай мурда 47 адамдын өмүрүн алып кеткен Өзбекстандагы жардыруу да терроризм регионго чоң коркунуч туудуруп тургандыгын айгинелейт.
Алты өлкөнүн башчылары ошондой эле көп тараптуу соода жана экономикалык интеграция маселелерин да талкуулашты. Президент Путин уюм үчүн экономикалык кызматташтыкты өнүктүү да башкы маселелерден экендигине токтолду:
- Уюмдун келечектеги таасири биздин кызматташуубуздун негизги багыттары боюнча биргелешкен иш-аракеттерибиз канчалык деңгээлде натыйжалуу боло тургандыгына байланыштуу болот. Алардын бири - экономикалык тармактагы кызматташуу. Биз бир региондун өлкөлөрүбүз. Бизди коңшу өлкөлөр катары окшош проблемалар, жалпы кызыкчылыктар, жалпы чегараларыбыз бириктирет.
Ал эми Кытай Эл Республикасынын жетекчиси Ху Цзиньтао Кытай Шанхай кызматташтык уюмуна кирген өлкөлөргө 900 млн. АКШ долларын ссуда жана кредит катары берүүгө даяр экендигин билдирди.
Уюмдун бул жолку жыйынына Ооганстан менен Монголиянын жетекчилиги да катышты. ШКУнун лидерлери ага кирген өлкөлөр Ооганстанды калыбына келтирүү, анын экономикасынын турукталышына жардам көрсөтүүнү, ошондой эле, маңзаттар аткезчилигине бөгөт койуу иштерине көмөктөшүүнү убадалашты. Президент Путин Ооганстанга жардам көрсөтүү маселеси боюнча:
- Бүгүн бул өлкөдөгү абал өзгөрүп жатат. Жаңы саясий институттар жана бийлик органдары калыптанууда. Бирок социалдык-экономикалык тармактагы курч проблемалар али арбын. Менин пикиримде, Шанхай кызматташтык уюмуна кирген өлкөлөр Ооган жеринде тынчтык орноп, экономикалык кайра жаралуу башталышына кызыкдар.
Жыйында Монголияга Шанхай кызматташтык уюмунун байкоочу статусу берилди. Шанхай кызматташтык уюму 1996-жылы түзүлгөн.
