Алгач Стамбулдан Бишкекке чейин көп күндүк супер ат чабыш уюштуруу демилгесин белгилүү кинорежиссер Болот Шамшиев көтөрүп чыккан. Бирок аттарды ветерниардык текшерүүдөн өткөрүү, карантин маселеси мындай идеянын ишке ашуусуна тоскоол болгон. Ушундан улам демилгечилер башка вариантка токтолуп, «Манас» эпосунун 1000 жылдыгына карата алыстыгы 1000 милл. башкача айтканда 1609 чакырым аралыкка ат чабуу Ашхабад шаарынан башталган. Чабандесттер Борбор Азия өлкөлөрүн аралап, Бишкекке чейин келип, ат чабыш Таластан аяктамак болгон. Мындай демилгени айрым саяпкерлер жомок катары кабыл алышып, ишке ашпайт дешип, күлүктөрүн кошуудан кооптонуп коюшкан. Себеби, дүйнө жүзүндө мындай алыска ат чабуу мурда болгон эмес. Эң алыс деп 120 чакырым аралыкка 3-4 этап менен бир күндүк жарышка араб жылкылары чабылып жүрөт.
«Манас» эпосунун 1000 жылдыгына Супер марафондук ат чабышты уюштурган учурдагы президенттин кеңешчиси Болот Шамшиев мындай дейт:
- Мындай ат чабыштын ишке ашаарына эч ким ишенген эмес. Түркмөндөр да, өзбекстандыктар жана Казакстандын бийлиги бул марафонго шарт түзүп, майрамдык маанай тартуулаган. Ал түгүл казактар тик учак менен да камсыз кылган. Кыргызстандын чек арасына келсек, бизди күтүп алган бир да жан болбоду. Абдан нааразы болдук. Бир ай бойу ат чабыш улантылып, талаа-түздө жүрдүк. Супер ат чабышка 20 ат катышкан. 50 миң долларды байге катары бөлүп бергенбиз. Өкмөт бизге бир тыйын да каражат берген эмес. Марафон менин жеке каражатыма уюштурулган. Учурунда бирөө да рахмат айтып койгон эмес.
“Манас” эпосунун 1000 жылдыгына арналган ошол ат чабышта Нарын районунун Эмгекчил айылынын саяпкери Оңолбек Мамытовдун Жарыктөш аттуу күлүгү марага озуп келип, баш байгени утуп алган.
Мындай марафондук алыс аралыктагы ат чабышка кыргыз тукумундагы гана жылкы чыдай турганын ошол Супер ат чабыштын уюштуруучуларынын бири, Кыргызстандын туризм, спорт жана жаштар саясаты боюнча мамлекеттик комитетинин спорт башкармасынын башкы адиси Темир Дүйшекеев айтып, ушундай ат чабыштарды дагы өткөрүүнүн зарылдыгын белгиледи:
- Супер ат чабышка кошулган араб, ахалтекин жылкылары биринчи күнү эле жүрбөй, жарыштан чыгып калышкан. Кыргыз жылкыларынын чыдамкайлыгын, алыс аралыкка чуркай алаарын, ташыркабай турганын далилдей алганбыз. Ошондо теле, радио кабарчылар бул марафонду тартып алышканда дүйнөгө белгилүү болмок. Тилекке каршы, бул ат чабышка өкмөттүк деңгээлде маани беришкен эмес. Ал түгүл, Гиннестин дүйнөлүк рекорддор китебине да катталбай, кирбей калганы абдан өкүндүрөт.
1995- жылы “Манас” эпосунун 1000 жылдыгына арналган ат оюндарынын калысы болгон Эсенбай Орозобеков 2003- жылы Ысыккөлдү айлантып, 6 күндүк ат чабыш болгонун, демилгени колдоонун зарылдыгын айтты:
- Мурда Кыргызстанда абдан мыкты саяпкерлер бар эле. Азыркы жаштар акчага, байгеге коюлган автомашинага кызыгышып, атты өлөөр-тирилээрине карабай чабышат. Чыкса чыкты,чыкпаса өлдү дей бер. Анан кыска аралыкка чуркап жүргөн күлүктөр алыс аралыкка чыдай албайт. Бир гана жаңы кыргыз тукумундагы күлүктөр гана алыс аралыкка чуркай алат. Аттардын асыл тукумдуулугу да бузулууда. Кыргызстандыгы асыл тукум жылкы чарбалардын дээрлик бары жоюлуп ,мыкты кыргыз күлүктөрүнүн да тукуму үзүлүп баратат.
Жаңы кыргыз тукумундагы жылкынын артыкчылыктарын баамдаган франциялык Жаклина Рипард айым быйыл Барскоон - Каракол ат чабышын 7-ноябрдан 9-ноябрга чейин уюштурганы камылга көрүп жатат. Бул ат чабышка кыргыз тукумундагы гана жылкылар катышмакчы. Жаңы кыргыз тукумундагы жылкы чарбасын өнүктүрүүгө кыргызстандык ишкерлер эмес, Франциядан келген Жаклина Рипард айым көмөк көрсөтүүгө дилгир болуп жатканын адистер айтышууда.
«Манас» эпосунун 1000 жылдыгына Супер марафондук ат чабышты уюштурган учурдагы президенттин кеңешчиси Болот Шамшиев мындай дейт:
- Мындай ат чабыштын ишке ашаарына эч ким ишенген эмес. Түркмөндөр да, өзбекстандыктар жана Казакстандын бийлиги бул марафонго шарт түзүп, майрамдык маанай тартуулаган. Ал түгүл казактар тик учак менен да камсыз кылган. Кыргызстандын чек арасына келсек, бизди күтүп алган бир да жан болбоду. Абдан нааразы болдук. Бир ай бойу ат чабыш улантылып, талаа-түздө жүрдүк. Супер ат чабышка 20 ат катышкан. 50 миң долларды байге катары бөлүп бергенбиз. Өкмөт бизге бир тыйын да каражат берген эмес. Марафон менин жеке каражатыма уюштурулган. Учурунда бирөө да рахмат айтып койгон эмес.
“Манас” эпосунун 1000 жылдыгына арналган ошол ат чабышта Нарын районунун Эмгекчил айылынын саяпкери Оңолбек Мамытовдун Жарыктөш аттуу күлүгү марага озуп келип, баш байгени утуп алган.
Мындай марафондук алыс аралыктагы ат чабышка кыргыз тукумундагы гана жылкы чыдай турганын ошол Супер ат чабыштын уюштуруучуларынын бири, Кыргызстандын туризм, спорт жана жаштар саясаты боюнча мамлекеттик комитетинин спорт башкармасынын башкы адиси Темир Дүйшекеев айтып, ушундай ат чабыштарды дагы өткөрүүнүн зарылдыгын белгиледи:
- Супер ат чабышка кошулган араб, ахалтекин жылкылары биринчи күнү эле жүрбөй, жарыштан чыгып калышкан. Кыргыз жылкыларынын чыдамкайлыгын, алыс аралыкка чуркай алаарын, ташыркабай турганын далилдей алганбыз. Ошондо теле, радио кабарчылар бул марафонду тартып алышканда дүйнөгө белгилүү болмок. Тилекке каршы, бул ат чабышка өкмөттүк деңгээлде маани беришкен эмес. Ал түгүл, Гиннестин дүйнөлүк рекорддор китебине да катталбай, кирбей калганы абдан өкүндүрөт.
1995- жылы “Манас” эпосунун 1000 жылдыгына арналган ат оюндарынын калысы болгон Эсенбай Орозобеков 2003- жылы Ысыккөлдү айлантып, 6 күндүк ат чабыш болгонун, демилгени колдоонун зарылдыгын айтты:
- Мурда Кыргызстанда абдан мыкты саяпкерлер бар эле. Азыркы жаштар акчага, байгеге коюлган автомашинага кызыгышып, атты өлөөр-тирилээрине карабай чабышат. Чыкса чыкты,чыкпаса өлдү дей бер. Анан кыска аралыкка чуркап жүргөн күлүктөр алыс аралыкка чыдай албайт. Бир гана жаңы кыргыз тукумундагы күлүктөр гана алыс аралыкка чуркай алат. Аттардын асыл тукумдуулугу да бузулууда. Кыргызстандыгы асыл тукум жылкы чарбалардын дээрлик бары жоюлуп ,мыкты кыргыз күлүктөрүнүн да тукуму үзүлүп баратат.
Жаңы кыргыз тукумундагы жылкынын артыкчылыктарын баамдаган франциялык Жаклина Рипард айым быйыл Барскоон - Каракол ат чабышын 7-ноябрдан 9-ноябрга чейин уюштурганы камылга көрүп жатат. Бул ат чабышка кыргыз тукумундагы гана жылкылар катышмакчы. Жаңы кыргыз тукумундагы жылкы чарбасын өнүктүрүүгө кыргызстандык ишкерлер эмес, Франциядан келген Жаклина Рипард айым көмөк көрсөтүүгө дилгир болуп жатканын адистер айтышууда.
