Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
24-Апрель, 2025-жыл, бейшемби, Бишкек убактысы 23:10

АНЖИЯН ОКУЯСЫ БОЮНЧА АЙЫПТАЛГАНДАРДЫН СОТУ АЯКТАДЫ


Айданбек Акмат уулу, Прага шаары 15-ноябрда Өзбекстандын Жогорку cоту Анжиян окуясы боюнча айыпталгандарга чыгарылган өкүмдү окуду. Айып коюлган 15 киши 14 жылдан 20 жылга чейин кесилди. Алардын баарына контитуциялык түзүлүштү кулатууга аракет жасаган, терроризм жана диний экстремизмге катышы бар деген айыптар коюлган. Айыпталган 15 адамдын ичинде Кыргызстандын 3 атуулу да бар.

Өзбекстандын Кылмыш-жаза кодексинин бир нече беренеси боюнча айыпталган 12 өзбек атуулу 16 жылдан 20 жылга, ал эми кыргыз атуулдары 14 жылга кесилди. Сотто төрагалык кылган судья Бактияр Жамолов дүйшөмбү күнү өкүмдү беш сааттын ичинде окуп бүттү. Хамидовго чыгарылган өкүм тууралуу судья Жамолов мындай деди:

- Кылмыш-жаза кодексинин 59-беренесине ылайык, Фархад Умарович Хамидов 20 жылга эркинен ажыратылат. Өзбек Республикасынын Кылмыш-жаза кодексинин 34-беренесине ылайык, Фархад Умарович Хамидов өтө коркунучтуу кылмышкер деп аныкталды. Ал күчөтүлгөн режимдеги колонияга жиберилет. Жаза өтөө мөөнөтү 2005-жылдын 26-майынан тарта башталат.

Сот айыпталуучуларды диний экстремист деп атап, аларды каржылоо, даярдоо чет өлкөлөрдө жүргөнүн жана алардын максаты конституциялык түзүлүштү кыйратып, Фергана өрөөнүндө ислам халифатын куруу болгонун билдирди.

Айыпталуучулар белгисиз шарттарда күнөөлөрүн мойнуна алып, “мына ушундай аракеттери үчүн эки ирет өлтүрүлсө боло тургандыгын” билдиришкен. Көз карандысыз байкоочулар жана адам укугун коргоо уюмдары бул сотту көргөзмө катары баалашса, батыш маалымат каражаттары өзбек бийлигинин момун мусулмандарды кыйноого алып жатканын жазууда.

Ал эми Өзбекстандын башкы прокурорунун орун басары Анвар Набиев ага жооп кылып, батыш журналисттерин “тарп издеген чөө” катары сүрөттөгөн. Өкүмдү окуп жаткан судья Жамолов да батыш маалымат каражаттарын айыптап өттү:

- Өздөрүнүн кабарларында болуп жаткан чыныгы окуялар жөнүндө жазбастан, акимият алдындагы майданга эл тынч максатта чогулуп, жашоо-шартын оңдоо талабын коюуда, алардын диний экстремизге тиешеси жок, өкмөт тараптан аларга ок атылды деп, калыс эмес маалымат таратышып, аны менен дүйнө коомчулугунун пикирин да эки анжы кылышты.

Өкмөт Анжиян окуясында 187 киши набыт болду, алардын көпчүгү диний экстремисттер деп айтууда. Бирок адам укугун коргоо уюмдары жана батыш өлкөлөрү өлгөндөр саны алда канча көп экенине, каза болгондорду көбү аялдар, балдар жана куралсыз адамдар экенине ишенет.

Сот жараяны 20-сентябрда башталган. Бирок күбөлөрдүн бири Махбуба Закирова окуя тууралуу башкача пикир билдиргенде жараян токтоп калган. Закирова өз сөзүндө куралсыз, тынч максатта чогулган элге аскерлер эскертпестен туруп окту жамгырдай жаадырганын, андан адамдар кырылганын сотко айткан эле.

Өзбекстанда көз карандысыз маалымат каражаттарынын, оппозициянын өкүлдөрүн, адам укугун коргоочуларды жаманатты кылуу акыркы кезде күч алды. Натыйжада Би-Би-Си Ташкенде өзбек кызматын жапты. “Азаттыктын” кабарчылары да куугунтукталууда. Өткөн жумада “Фергана.ру” интернет баракчасынын журналисти Алексей Волосевич куугунтуктоого дуушар болду.

Дүйшөмбү күнү сот өкүмүн чыгарып жатканда Өзбекстан президенти Ислам Каримовдун Москва сапары башталды. “Коммерсант” гезитинин жазуусу боюнча, Каримов орус президентинен колдоо издеп келди.

XS
SM
MD
LG