Кыргыз Республикасынын Акыйкатчысы Турсунбай Бакир уулу Кыргызстан мусулмандарынын жетекчисин шайлоо Акүйдүн, улуттук коопсуздук кызматынын таасири менен гана болот деген пикирди те депутат кезинде Акүйдөн укканын минтип эскерди:
- Ошондо бизге ачык эле айтышкан, Акүй, улуттук коопсуздук кызматы кимди кааласа - ошол муфтий болот деп. Алар көз көрүнөө эле андагы муфтий Кимсанбай-ажыны кетирип, Молдо-Апсатарды апкелишкен. Анан кайра Кимсанбай ажыны апкелишкен. Кийин Кимсанбай ажыны алмаштырып, Мураталы-ажыны олтургузушту муфтийлик мамыкка.
Турсунбай Бакир уулу Кыргызстан мусулмандарынын муфтийи Мураталы-ажы Жуманов каржылык каталарды кетиргендигине мындай мисалдарды тартат:
- Ажы сапарын уюштурууда махинациялар болуп жатпайбы. Мисалы, мен Сауд Арабиянын консулу менен сүйлөштүм. Муфтияттан атайын буйрук бар деп, ажы башчылар ар жылы ар бир кишиден 10 доллардан 50 долларга чейин чогултушат экен виза үчүн. А Сауд Арабиянын консулу айтат - биз акысыз виза коёбуз деп.
Мусулмандардын диний жетекчисин шайлоодо Акүйдүн, улуттук коопсуздук кызматынын таасири күч деген Акыйкатчынын сынына Кыргыз өкмөтүнүн алдындагы дин иштери боюнча агенттиктин кайрадан жаңы дайындалган деректири Өмүрзак Мамаюсупов кошула бербейт:
- Муфтийди Акүйдүн айтканы боюнча гана шайлашат деген сөз – Уламалар Кеңешинин кадырын кыйла эле ылдый түшүрүп коюп атат. Алар деле алыс-жуукка, айрымдары Орто-Азияга таанымал дин ишмерлери, аалымдар. Мен өтө сыйлаймын а кишилерди. Биз алардын ишине эч ким кийлигишпеси үчүн жардам беребиз.
Муфтий Мураталы-ажы Жуманов Акыйкатчы Турсунбай Бакир уулуну таркаткан пикир-малыматтарды далилсиз ушак-айың деп эсептерин айтып келатат:
- Биздин динибизге ушунчалык эркиндик берилип, көкүрөгүбүзгө ыйман уялаган кезде далилсиз ушак-айындарды айтууну токтотуш керек. Акүй, улуттук коопсуздук кызматы кийлигишет деген – жалган жалаа. Алар бизге жардам гана беришет. Анан ажы сапарын уюштурууда бизди миңдеген, миллиондогон акча жеди деп, жаманатты кылууга аракет кылгандарга Кудай бар...
Кызылкыя шаарынын баш имамы Мукадас-ажы Кожониязов муфтийдин ошол Акүй менен жакындыгын жогору баалайт:
- Биздин муфтий ар дайым мамлекеттин саясатына жакшы көз карашта, бийликтегилерди дайыма колдоп сүйлөп жүрөт.
Бишкек шаар тургуну, сопу Кеңешбек Нурбеков муфтиятка байланыштуу жагымсыз кырдаалды жараткан - Өкмөт алдындагы дин иштери боюнча агенттиктин жакында иштен бошотулган деректири Латипжан Сагымбаев деп эсептейт:
- Сагымбаев деген келип алып, будуң-чаң чыгарды. Максаты башка экен. Баарысынын бети ачылды. Нарматов деген баланы муфтий кылам деп, алыс-жууктагылардын баарысын тымызын чакыртыптыр. Бирок, алар макул болбостон, кайра кетишкен.
22-декабрь күнү Кыргыз Республикасынын Акыйкатчысы Турсунбай Бакир уулу “Азатыкка” жаңы маалымат берди:
- Мына эми муфтий да алмашып атат. Биринчиден, Акүй, улуттук коопсуздук кызматы киришиш керек эмес бул ишке. Экинчиден, атайын кызматтардын көрсөтмөсү менен түзүлгөн жобо жана Уламалар Кеңеши да жаңы түзүлүш керек.
Азыркы учурда муфтийдин милдетин аткарып баштаган Нематулла-ажы Жээнбеков муфтий Мураталы-ажы Жумановдун үч айга отпускага кеткенин билдирип, муфтийди алмаштыруу Уламалар Кеңешинин колундагы маселе деп белгиледи.
- Ошондо бизге ачык эле айтышкан, Акүй, улуттук коопсуздук кызматы кимди кааласа - ошол муфтий болот деп. Алар көз көрүнөө эле андагы муфтий Кимсанбай-ажыны кетирип, Молдо-Апсатарды апкелишкен. Анан кайра Кимсанбай ажыны апкелишкен. Кийин Кимсанбай ажыны алмаштырып, Мураталы-ажыны олтургузушту муфтийлик мамыкка.
Турсунбай Бакир уулу Кыргызстан мусулмандарынын муфтийи Мураталы-ажы Жуманов каржылык каталарды кетиргендигине мындай мисалдарды тартат:
- Ажы сапарын уюштурууда махинациялар болуп жатпайбы. Мисалы, мен Сауд Арабиянын консулу менен сүйлөштүм. Муфтияттан атайын буйрук бар деп, ажы башчылар ар жылы ар бир кишиден 10 доллардан 50 долларга чейин чогултушат экен виза үчүн. А Сауд Арабиянын консулу айтат - биз акысыз виза коёбуз деп.
Мусулмандардын диний жетекчисин шайлоодо Акүйдүн, улуттук коопсуздук кызматынын таасири күч деген Акыйкатчынын сынына Кыргыз өкмөтүнүн алдындагы дин иштери боюнча агенттиктин кайрадан жаңы дайындалган деректири Өмүрзак Мамаюсупов кошула бербейт:
- Муфтийди Акүйдүн айтканы боюнча гана шайлашат деген сөз – Уламалар Кеңешинин кадырын кыйла эле ылдый түшүрүп коюп атат. Алар деле алыс-жуукка, айрымдары Орто-Азияга таанымал дин ишмерлери, аалымдар. Мен өтө сыйлаймын а кишилерди. Биз алардын ишине эч ким кийлигишпеси үчүн жардам беребиз.
Муфтий Мураталы-ажы Жуманов Акыйкатчы Турсунбай Бакир уулуну таркаткан пикир-малыматтарды далилсиз ушак-айың деп эсептерин айтып келатат:
- Биздин динибизге ушунчалык эркиндик берилип, көкүрөгүбүзгө ыйман уялаган кезде далилсиз ушак-айындарды айтууну токтотуш керек. Акүй, улуттук коопсуздук кызматы кийлигишет деген – жалган жалаа. Алар бизге жардам гана беришет. Анан ажы сапарын уюштурууда бизди миңдеген, миллиондогон акча жеди деп, жаманатты кылууга аракет кылгандарга Кудай бар...
Кызылкыя шаарынын баш имамы Мукадас-ажы Кожониязов муфтийдин ошол Акүй менен жакындыгын жогору баалайт:
- Биздин муфтий ар дайым мамлекеттин саясатына жакшы көз карашта, бийликтегилерди дайыма колдоп сүйлөп жүрөт.
Бишкек шаар тургуну, сопу Кеңешбек Нурбеков муфтиятка байланыштуу жагымсыз кырдаалды жараткан - Өкмөт алдындагы дин иштери боюнча агенттиктин жакында иштен бошотулган деректири Латипжан Сагымбаев деп эсептейт:
- Сагымбаев деген келип алып, будуң-чаң чыгарды. Максаты башка экен. Баарысынын бети ачылды. Нарматов деген баланы муфтий кылам деп, алыс-жууктагылардын баарысын тымызын чакыртыптыр. Бирок, алар макул болбостон, кайра кетишкен.
22-декабрь күнү Кыргыз Республикасынын Акыйкатчысы Турсунбай Бакир уулу “Азатыкка” жаңы маалымат берди:
- Мына эми муфтий да алмашып атат. Биринчиден, Акүй, улуттук коопсуздук кызматы киришиш керек эмес бул ишке. Экинчиден, атайын кызматтардын көрсөтмөсү менен түзүлгөн жобо жана Уламалар Кеңеши да жаңы түзүлүш керек.
Азыркы учурда муфтийдин милдетин аткарып баштаган Нематулла-ажы Жээнбеков муфтий Мураталы-ажы Жумановдун үч айга отпускага кеткенин билдирип, муфтийди алмаштыруу Уламалар Кеңешинин колундагы маселе деп белгиледи.
