Президенттин төрагалыгы астында өткөн коопсуздук жыйынында жер жана башка бирөөлөрдүн мүлкүн басып алууга жол бербөөнүн чаралары, тартип коргоо органдарынын жетекчилеринин уюшкан кылмыштуулукка каршы күрөш боюнча маалыматы угулду.
Жыйын жабык эшик артында өтүп, журналисттерге президенттин корутунду сөзүн угууга гана мүмкүнчүлүк берилди.
Анда Президент өлкөдөгү кылмыштуулук маселесине карата мындай оюн билдирди:
Бизде кылмыштардын көбөйүшү, өзгөчө мотивдери ачык байкалбаган чуулгандуу кылмыштардын өсүшү, мамлекеттин криминалдашы тууралу мифти күчөтүү-мамлекетте туруксуздукту сездирип, жаңы бийликти жаманатты кылып, ал эми тартип коргоо органдарын толук жаманатты кылууну көздөп жаткандыгы тууралуу жетиштүү негиздер бар. Биз азыр бул саясат кайдан чыгып жатканын, ал кимдин кызыкчылыгында экенин иликтеп жатабыз.
Президенттин пикиринде, бул мифти мурунку бийлик учурунда мыйзамсыз жолдор менен байыгандар чыгарып жатат. Бирок бул кылмыштуулукка каршы күрөш дурус жүрүп жатат дегенди билдирбейт. Тартип коргоо органдарынын натыйжасыз ишине мындан ары чыдоого болбойт. Ошондуктан аларды реформалоонун концепциясын иштеп чыгуу Жогорку Кеңештин депутаты Кубатбек Байболовго тапшырылды.
-Менин оюмча, милициядан тартып, сот органдарына чейин реформалоонун мезгили келди. Мен тартип коргоо органдарын реформалоо боюнча жардык чыгарам. Ал боюнча топтун башчылыгына Жогорку Кеңештин депутаты Кубатбек Байболов башында турган топ түзүлөт. Байболов бир айдын ичинде концепция иштелип чыгаарын билдирди.
Мамлекет башчысы Кыргызстандын бийлик системасы жана конституцияны реформалоо тууралуу буларды билдирди:
Менин оюмча, референдумду күтпөй эле конституциялык жараянды күчөтүш керек. Парламенттеги акыркы окуялар жоопкерчилиги бар бийлик системасын түзүүгө багыт алуу зарылдыгы тууралуу мендеги ойду ого бетер күчөттү. Муну авторитаризмди күчөтүү катары кабылдабаш керек. Америкада эмне демократия жокпу? Президенттик республика. Бул деген күчтүү президент жана күчтүү парламент.Ар бири өз ишине жооп берет. Анда жоопкерчилик президент менен премьер-министрдин ортосунда чаржайыт кетпейт.
Жогорку Кеңештин депутаты Кубатбек Байболов тартип коргоо органдарын реформалоо боюнча президенттин сунушун кабыл алганын билдирди:
Ооба, президент жөн айтпайт да. Макулдашылган нерсе. 2002-жылы кыскача концепцияны иштеп чыкканбыз. Бирок ал ошол бойдон калып, ишке ашырылган жок. Азыр эми чакан комиссия түзүп, бир айдын ичинде концепцияны иштеп чыгабыз.
Бул ирет да ал ишке ашпай калбайбы деген суроого Байболов минтип жооп берди:
Себеби мен президент менен макулдаштым. Ал комиссиянын курамын мен өзүм түзөм. Мен ушундай шарт койдум. Андан кийин иштелип чыккан концепцияны президентке сунуш кылабыз.
“Демократия жана атуулдук коом үчүн» коалициясынын президенти Эдил Байсалов президенттин коопсуздук кеңештеги сөзүн кескин сынга алып, бул тартип коргоо органдарынын алсызданышына алып келет, ал эми тартип коргоо органдарын реформалоо боюнча комиссия түзүүдөн натыйжа чыкпайт деген пикирин билдирди:
Билесиздерби, мындай комиссиялар буга чейин да түзүлүп келген. Андан эч нерсе чыккан эмес.Керек болсо ИИМди УКК деп атайлы, бири-бирине кошойлу, бирок андан майнап чыкпайт. Уюшкан кылмыштуулук, коррупцияга каршы күрөш үчүн саясий эрк керек.
Жыйын жабык эшик артында өтүп, журналисттерге президенттин корутунду сөзүн угууга гана мүмкүнчүлүк берилди.
Анда Президент өлкөдөгү кылмыштуулук маселесине карата мындай оюн билдирди:
Бизде кылмыштардын көбөйүшү, өзгөчө мотивдери ачык байкалбаган чуулгандуу кылмыштардын өсүшү, мамлекеттин криминалдашы тууралу мифти күчөтүү-мамлекетте туруксуздукту сездирип, жаңы бийликти жаманатты кылып, ал эми тартип коргоо органдарын толук жаманатты кылууну көздөп жаткандыгы тууралуу жетиштүү негиздер бар. Биз азыр бул саясат кайдан чыгып жатканын, ал кимдин кызыкчылыгында экенин иликтеп жатабыз.
Президенттин пикиринде, бул мифти мурунку бийлик учурунда мыйзамсыз жолдор менен байыгандар чыгарып жатат. Бирок бул кылмыштуулукка каршы күрөш дурус жүрүп жатат дегенди билдирбейт. Тартип коргоо органдарынын натыйжасыз ишине мындан ары чыдоого болбойт. Ошондуктан аларды реформалоонун концепциясын иштеп чыгуу Жогорку Кеңештин депутаты Кубатбек Байболовго тапшырылды.
-Менин оюмча, милициядан тартып, сот органдарына чейин реформалоонун мезгили келди. Мен тартип коргоо органдарын реформалоо боюнча жардык чыгарам. Ал боюнча топтун башчылыгына Жогорку Кеңештин депутаты Кубатбек Байболов башында турган топ түзүлөт. Байболов бир айдын ичинде концепция иштелип чыгаарын билдирди.
Мамлекет башчысы Кыргызстандын бийлик системасы жана конституцияны реформалоо тууралуу буларды билдирди:
Менин оюмча, референдумду күтпөй эле конституциялык жараянды күчөтүш керек. Парламенттеги акыркы окуялар жоопкерчилиги бар бийлик системасын түзүүгө багыт алуу зарылдыгы тууралуу мендеги ойду ого бетер күчөттү. Муну авторитаризмди күчөтүү катары кабылдабаш керек. Америкада эмне демократия жокпу? Президенттик республика. Бул деген күчтүү президент жана күчтүү парламент.Ар бири өз ишине жооп берет. Анда жоопкерчилик президент менен премьер-министрдин ортосунда чаржайыт кетпейт.
Жогорку Кеңештин депутаты Кубатбек Байболов тартип коргоо органдарын реформалоо боюнча президенттин сунушун кабыл алганын билдирди:
Ооба, президент жөн айтпайт да. Макулдашылган нерсе. 2002-жылы кыскача концепцияны иштеп чыкканбыз. Бирок ал ошол бойдон калып, ишке ашырылган жок. Азыр эми чакан комиссия түзүп, бир айдын ичинде концепцияны иштеп чыгабыз.
Бул ирет да ал ишке ашпай калбайбы деген суроого Байболов минтип жооп берди:
Себеби мен президент менен макулдаштым. Ал комиссиянын курамын мен өзүм түзөм. Мен ушундай шарт койдум. Андан кийин иштелип чыккан концепцияны президентке сунуш кылабыз.
“Демократия жана атуулдук коом үчүн» коалициясынын президенти Эдил Байсалов президенттин коопсуздук кеңештеги сөзүн кескин сынга алып, бул тартип коргоо органдарынын алсызданышына алып келет, ал эми тартип коргоо органдарын реформалоо боюнча комиссия түзүүдөн натыйжа чыкпайт деген пикирин билдирди:
Билесиздерби, мындай комиссиялар буга чейин да түзүлүп келген. Андан эч нерсе чыккан эмес.Керек болсо ИИМди УКК деп атайлы, бири-бирине кошойлу, бирок андан майнап чыкпайт. Уюшкан кылмыштуулук, коррупцияга каршы күрөш үчүн саясий эрк керек.
