Жума күнкү Жогорку Кеңештин отурумунда спикер Өмүрбек Текебаев өз каалоосу менен төрагалык кызматтан кетүү боюнча өтүнүчүн парламенттин күн тартибине киргизүү сунушу менен жыйынды ачты:
-Менин Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин төрагалык кызматынан өз каалоом боюнча бошотуп коюуңуздарды суранам. Менин бул өтүнүчүм талкуусуз добушкакоюлуп күн тарбинине киргизилет. Анан кайсы күнү карап добуш беребиз деп, өзүңөрчө комиттерде даяр болгондо чечебиз. Урматтуу депутаттар регламент боюнча бул талкуусуз добушка коюлат. Мен 140 беренеге ылайык өз каалоом менен бошоо боюнча арызымды жазып жатам.
Спикер Өмүрбек Текебаев өтүнүчүн добушка койду. Каттоодон өткөн 53 депутаттын 11 каршы, 20 макул деп добуш беришти. Көпчүлүк депутаттар добуш да беришкен жок. Ошентип төрага Өмүрбек Текебаевдин өз каалоосу менен кызматтан бошоо боюнча күн тартибине койгон маселеси өтпөй калды.
Ал эми президенттин Жогорку Кеңештеги атайын ыйгарым укуктуу өкүлү Данияр Нарынбаев өз сөзүндө президент менен парламенттин ортосундагы мамиле түз, конструктивдүү болушун камсыз кыла албай тапшырган кызматты ишке ашыра алган жокмун, деген баасын айтты. Ал ошондой эле эгерде депутаттар президенттин парламенттеги өкүлүнө ишеним көрсөтпөсө бир саатта бул кызматта отурбастыгын белгиледи. Бирок ал президенттин өкүлү болгондон кийин өз сөзүн айтууга милдеттүү экендигин билдирди:
-Урматтуу Өмүрбек Чиркешович! Сиз түз жүргөн адамсыз. Бирок жанагы добуш берүүнүн жыйынтыгы сизди да канагаттандырбайт, депутаттарды да канагаттандырбайт. 53 депутат катталган болсо 31 эле депутат добуш берүүгө катышты. Депутаттар, бул сиздерге жетиштүүбү? Бул маселе абдан кыйын маселе. Бул элибиздин эртеңки эмес бүгүнкү тагдыры. Азыр күнү менен эмес, сааты менен мүнөтү менен кырдаал күчөп баратат. Ошондуктан мен сиздерге кайрылып өтүнүч кылат элем. Менин өтүнүчүм, бул жерде 50дөн кем эмес депутат ар бириңиздер добуш берүүгө катышып, жанагы маселени сиз, дагы бир жолу добушка салып, мен президенттин атынан өтүнөм ушул жерден ар бир депутат добуш берүүгө катышып, ачык добуш берсеңиздер. Коомчулук да билсин.
Бул маселе кандай чечилиши керек? Регламент боюнча кандай каралат? Бул тууралуу Мамлекеттик түзүлүш жана Конституциялык мыйзамдуулук комитетинин башчысы Искак Масалиевге кайрылганымда, ал буларга токтолду.
-Бул Өмүрбек Чиркешовичтин арызы боюнча каралган маселе. Бул арызды мени кызматтан бошотуп койгула деп сунуш кылып атат. Ал тууралуу күн тартибине коюлабы? Коюлбайбы? аны депутаттар чечти. Бул маселе күн тартибине кирбей калды. Муну Өмүрбек Чиркешович кана кайра көтөрүп чыга алат. Эгерде ал кайрадан арызымды карап бергиле десе, анда карашбыз мүмкүн. Ал эми башка бир дагы депутат буга кайрыла албайт,-деди Исхак Масалиев.
Жогорку Кеңештин бул күнкү жыйынында депутат Азимбек Бекназаров 9-февралда өткөн коопсуздук кеңешинин жыйынына спикер Өмүрбек Текебаевдин катышпай калганына эмне себеп болгону тууралуу президенттин өкүлү Данияр Нарынбаевге суроо узатты:
-Данияр Ильич, Конституциянын авторлорунун бири сизсиз. Жогорку Кеңештин төрагасын Коопсуздук кеңешинин жыйынына катыштырбай коюуу туурабы же туура эмесби?
Депутат Азимбек Бекназаровдун суроосуна Данияр Нарынбаевдин жообу төмөндөгүдөй болду.
-Азимбек Анаркулович, бул киши Коопсуздук кеңешине мүчө. Катышууга укугу бар. Укугунан пайдаланып кирип барды. Орун алды. Андан кийинки болгон окуя ка6ндай болгонун өзүңүздөр билесиздер. Аны бул киши өзү айтып берсин. Мен ага баа бере албайм.Себеби бул укук маселеси эмес.Адамгерчиликтин маселесидир.
Парламент депутаттары 3-февралда өлкө башчысы Курманбек Бакиевдин Жогорку Кеңешти сындаган билдирүүсүнө карата саясий баа берүү боюнча талкууга алышты. Бир катар депутаттар президенттин бул билдирүүсү саясий кырдаалды ого бетер күчөтүүгө себеп болгондугун, анын парламентти айыптоосуна негиз жок экендигин билдиришти. Ошондой эле Баш прокурор Камбаралы Конгантиевдин Жогорку Кеңештеги эскертүүсү анын кызматтык чегинен аша чаап кеткендиги катары баалашты. Айрым депутаттар саясий кырдаалды курчутпай ынтымакташып, өлкөнүн туруктуулугу үчүн бийлик бутактарын биримдикке келүүгө чакырды. Ал эми депутат Зиядин Жамалдинов президентти курулай сындоонун ордуна, парламенттин өзүн тартипке келтирүүгө үндөдү. Ал Жогорку Кеңештеги айрым кемчиликтерди айтып, үзөнгүлөш кесиптештерин катуу сынга алды.
-Менин Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин төрагалык кызматынан өз каалоом боюнча бошотуп коюуңуздарды суранам. Менин бул өтүнүчүм талкуусуз добушкакоюлуп күн тарбинине киргизилет. Анан кайсы күнү карап добуш беребиз деп, өзүңөрчө комиттерде даяр болгондо чечебиз. Урматтуу депутаттар регламент боюнча бул талкуусуз добушка коюлат. Мен 140 беренеге ылайык өз каалоом менен бошоо боюнча арызымды жазып жатам.
Спикер Өмүрбек Текебаев өтүнүчүн добушка койду. Каттоодон өткөн 53 депутаттын 11 каршы, 20 макул деп добуш беришти. Көпчүлүк депутаттар добуш да беришкен жок. Ошентип төрага Өмүрбек Текебаевдин өз каалоосу менен кызматтан бошоо боюнча күн тартибине койгон маселеси өтпөй калды.
Ал эми президенттин Жогорку Кеңештеги атайын ыйгарым укуктуу өкүлү Данияр Нарынбаев өз сөзүндө президент менен парламенттин ортосундагы мамиле түз, конструктивдүү болушун камсыз кыла албай тапшырган кызматты ишке ашыра алган жокмун, деген баасын айтты. Ал ошондой эле эгерде депутаттар президенттин парламенттеги өкүлүнө ишеним көрсөтпөсө бир саатта бул кызматта отурбастыгын белгиледи. Бирок ал президенттин өкүлү болгондон кийин өз сөзүн айтууга милдеттүү экендигин билдирди:
-Урматтуу Өмүрбек Чиркешович! Сиз түз жүргөн адамсыз. Бирок жанагы добуш берүүнүн жыйынтыгы сизди да канагаттандырбайт, депутаттарды да канагаттандырбайт. 53 депутат катталган болсо 31 эле депутат добуш берүүгө катышты. Депутаттар, бул сиздерге жетиштүүбү? Бул маселе абдан кыйын маселе. Бул элибиздин эртеңки эмес бүгүнкү тагдыры. Азыр күнү менен эмес, сааты менен мүнөтү менен кырдаал күчөп баратат. Ошондуктан мен сиздерге кайрылып өтүнүч кылат элем. Менин өтүнүчүм, бул жерде 50дөн кем эмес депутат ар бириңиздер добуш берүүгө катышып, жанагы маселени сиз, дагы бир жолу добушка салып, мен президенттин атынан өтүнөм ушул жерден ар бир депутат добуш берүүгө катышып, ачык добуш берсеңиздер. Коомчулук да билсин.
Бул маселе кандай чечилиши керек? Регламент боюнча кандай каралат? Бул тууралуу Мамлекеттик түзүлүш жана Конституциялык мыйзамдуулук комитетинин башчысы Искак Масалиевге кайрылганымда, ал буларга токтолду.
-Бул Өмүрбек Чиркешовичтин арызы боюнча каралган маселе. Бул арызды мени кызматтан бошотуп койгула деп сунуш кылып атат. Ал тууралуу күн тартибине коюлабы? Коюлбайбы? аны депутаттар чечти. Бул маселе күн тартибине кирбей калды. Муну Өмүрбек Чиркешович кана кайра көтөрүп чыга алат. Эгерде ал кайрадан арызымды карап бергиле десе, анда карашбыз мүмкүн. Ал эми башка бир дагы депутат буга кайрыла албайт,-деди Исхак Масалиев.
Жогорку Кеңештин бул күнкү жыйынында депутат Азимбек Бекназаров 9-февралда өткөн коопсуздук кеңешинин жыйынына спикер Өмүрбек Текебаевдин катышпай калганына эмне себеп болгону тууралуу президенттин өкүлү Данияр Нарынбаевге суроо узатты:
-Данияр Ильич, Конституциянын авторлорунун бири сизсиз. Жогорку Кеңештин төрагасын Коопсуздук кеңешинин жыйынына катыштырбай коюуу туурабы же туура эмесби?
Депутат Азимбек Бекназаровдун суроосуна Данияр Нарынбаевдин жообу төмөндөгүдөй болду.
-Азимбек Анаркулович, бул киши Коопсуздук кеңешине мүчө. Катышууга укугу бар. Укугунан пайдаланып кирип барды. Орун алды. Андан кийинки болгон окуя ка6ндай болгонун өзүңүздөр билесиздер. Аны бул киши өзү айтып берсин. Мен ага баа бере албайм.Себеби бул укук маселеси эмес.Адамгерчиликтин маселесидир.
Парламент депутаттары 3-февралда өлкө башчысы Курманбек Бакиевдин Жогорку Кеңешти сындаган билдирүүсүнө карата саясий баа берүү боюнча талкууга алышты. Бир катар депутаттар президенттин бул билдирүүсү саясий кырдаалды ого бетер күчөтүүгө себеп болгондугун, анын парламентти айыптоосуна негиз жок экендигин билдиришти. Ошондой эле Баш прокурор Камбаралы Конгантиевдин Жогорку Кеңештеги эскертүүсү анын кызматтык чегинен аша чаап кеткендиги катары баалашты. Айрым депутаттар саясий кырдаалды курчутпай ынтымакташып, өлкөнүн туруктуулугу үчүн бийлик бутактарын биримдикке келүүгө чакырды. Ал эми депутат Зиядин Жамалдинов президентти курулай сындоонун ордуна, парламенттин өзүн тартипке келтирүүгө үндөдү. Ал Жогорку Кеңештеги айрым кемчиликтерди айтып, үзөнгүлөш кесиптештерин катуу сынга алды.
