Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
4-Ноябрь, 2024-жыл, дүйшөмбү, Бишкек убактысы 01:26

ЭКОНОМИКАДАГЫ АКЫБАЛ АЛЫМСЫНАРЛЫК ЭМЕС


Жаңы жылдан бери азык-түлүктүн баасы алты пайызга жакын кымбаттады, инфляциянын деңгээлин аныктоочу керектөө бааларынын индекси үч пайызга жакын көтөрүлдү. Жаңы жылдан кийинки эки айда акча-кредит жаатындагы абал деле чеке жылытарлык эмес.

Жаңы жылдан кийинки эки айлыктын экономикалык көрсөткүчтөрү анча деле дурус эместигин Улуттук банк төрагасынын милдетин аткаруучу Максатбек Ишенбаев да ырастады. Сомдун долларга карата катышы да төмөндөөдө. Жалаң эле азык-түлүк товарларынын баасы көтөрүлбөй, энергия акысы, атап айтканда, көмүр менен газдын баасы да кыйла кымбаттады.

- Өзбекстан менен түзүлгөн келишимден кийин газдын баасы 9,8% кымбаттады. Ички дүң продукт январь-февраль айларында 12,5 миллиард сомго көбөйүп, өткөн жылдын ушул мезгилине салыштырганда өсүш 3,2% түздү,- деп маалымдады Максатбек Ишенбаев.

2006-жылдын эки айында акча-кредит жаатындагы көрсөткүчтөр өткөн жылга салыштырмалуу кыйла төмөн болуп чыкты. Акча базасынын 133 миллион сомго азайышы, коммерциялык банктардын жалпы резервинин төмөндөшү анын ачык мисалы. Каржы базарында сомдун долларга карата катышынын аз-аздан төмөндөп баратышы, коммерциялык банктардын депозит көлөмүнүн кыйла азайып кетиши жагдай бул жакта деле анча жакшы эместигин кабарлап турат. Сыртка товар ташып чыгарууга караганда сырттан товар ташып келүүнүн көлөмү өткөн эки айда кыйла көбөйгөн.

Өткөн жылдын ыңкылапчыл дем-шыгы менен экономиканын кургуйга түшүп кетпегенине ыраазы болуп, ички дүң продуктунун көлөмү белгиленген чекке бираз жете бербей калганына деле кайыл кыргыз өкмөтү ушу тапта тыш карыздардын кыйласын кантип кечтирүүнүн амалын ойлоп отурган кези. Максатбек Ишенбаевдин маалымдашынча, демилгени жактырган жыйырма сегиз өлкөнүн ону коюлган талаптарды аткарып, ушу тапта каржы бергендердин чечимин күтүп отурушкан кези.

- Биртоп күн илгери өкмөт башчы Кыргызстан Хипик демилгесин колдой турганын ырастаган билдирүүгө кол койгону мага белгилүү. Хипиктен кийин бизге көп тараптуу келишимдер боюнча алынган карыз акчаларды кечүү боюнча MDRIга кайрылуу сунушун билдиришет.

М.Ишенбаев непадам кош тараптуу жана көп тараптуу келишимдердин негизинде алынган карыздар кечиле турган болсо 2045-жылга чейин өлкө 1 миллиард доллар карыз жүгүнөн бошонор эле деп билдирди.

Кыргызстандын тышкы иштер министринин орунбасары Таалай Кыдыровдун маалымдашынча, бул программага кошулуудан мамлекет 24 жыл ичинде жарым миллиардка жакын гана доллар акча карызынан бошонот.

- Антсе да программага кирүү менен өлкө улуттук кызыкчылыгына туура келбеген айрым бир шарттарды, милдеттенмелерди алууга мажбур болот. Бул стратегиялык мааниге ээ тармактарга, энергетика, алтын казып алуу, телебайланыш жана башкаларга тиешелүү. Программага кирүүнүн дагы бир жагы саясий-экономикалык башкарууга байланышып кетет,- дейт Таалай Кыдыров.

Эларалык уюмдар Кыргызстандын оор жүк карыздарын кечүүдө жалаң эле экономикалык шарттарды койбостон, саясий өктөм талаптарды артып коерун билип туруп эле өкмөт программага кире тургандыгын жарыя кылды. Өкмөт башчы Феликс Куловдун мындан эч кандай жашырын сыр кылбай тургандыгын жарыя кылган жайы бар.

Ыңкылаптан кийинки жылдын негизги экономикалык чакырыгы карыздарды кантип кечирүү маселеси болот окшоп калды. Ал эми жаңырган жылдан башталчу экономикалык өнүгүштүн ыкчам деми азырынча көрүнбөй жатыры.

XS
SM
MD
LG