Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
14-Февраль, 2025-жыл, жума, Бишкек убактысы 11:51

ГАЗПРОМ МЕНЕН БЕЛАРУС БИР ЧЕЧИМГЕ КЕЛЕ АЛГАН ЖОК


Зейнеп Мартбек кызы Газпром көгүлтүр газдын баасын кымбаттаткандан кийин Беларус Батышка кеткен газ куурун жабабыз деп коркуткан. Бирок кышында газы жок калуу коркунучу алдында турган Беларустун бул билдирүүсү суу кечпейт деп айтышат айрым серепчилер. Орусиялык монополист Газпром компаниясы менен Беларустун ортосундагы мамилелер кандай нукта өнүгүп жатат?

Москва менен болгон натыйжасыз сүйлөшүүлөрдөн кийин Беларус Газпром менен келишимди токтотушу мүмүкүн. Бирок Газпром Батыш Европага саткан көгүлтүр газдын 80%ын Украина аркылуу, ал эми Беларус аркылуу 20%ын гана алып өткөндүктөн Беларустун мындай билдирүүсү аларды коркуткан жок. Газпром өз чечиминен кайтпайт жана белек берчүдөй Санта Клаус эмес деп Газпромдун расмий өкүлү Сергей Купрянов 27-декабрда Москвада билдирди.

Газпром Беларуска эмки жылдан тартып 1000 кубметр көгүлтүр газды 200 долларга сатууну сунуштаган. Бул мурунку баадан 4 эсеге жогору. Бирок учурда Газпром 1000 кубметр газга болгон бааны 105 доллар деп белгиледи. Анын 75 долларын нак акча менен, ал эми 30 долларын Орусиянын газын Европага жеткирген газ куурунун ээси “Белтрансгаз” компаниясынын акциялары менен сатуу сунушун киргизди. Беларус 75 доллар төлөөгө макул болуп, бирок “Белтрансгаздын” акцияларын сатуудан баш тартты.

Орусия Беларуска жаратылыш газын 1991-жылдан бери сатып келет. Газпромдун мындан ары газды базар баасы менен сатуу чечими Беларусту олуттуу экономикалык жана саясий кризиске алып келиши мүмкүн. Бүгүнкү күндө Беларус көгүлтүр газды арзан алууга аракеттенген акыркы постсоветтик өлкө. Литва, Латвия жана Эстонияга Газпром газды дүйнөлүк базар баасы менен сатып келет. Андыктан арзан газдын доору соңуна чыкты деп эсептейт аналитик Джонатан Стерн.

Мурдагы Советтер союзунун учурундагы арзан баанын доору аяктап жатат. Беларус муну каалайбы же жокпу бирок бул чындыкка көнүшү керек. Газпром арзан баада көгүлтүр газды сатып, пайдадан кур калгысы келбейт.

Көз карандысыз беларус экономисттерин айтымында Беларус азырынча мындай кадамга барууга даяр эмес. Себеби башка постсоветтик өлкөлөргө Еврошаркет жардам берип келсе, Беларуска эч ким жардам берген жок.

Ал эми Грузия 2007-жылдан тартып Газпромго көгүлтүр газдын 1000 кубметри үчүн 235 доллар төлөй турган болсо, Молдова 170 долларга сатып алууга макулдашкан. Азербайжан болсо, Газпромго буга чейин 110 доллар төлөп келсе, мындан ары көгүлтүр газды 235 долларга сатып алуу сунушун четке какты. Учурда Азербайжан өзүнүн отун-кубат запасын колдонуп, Орусиядан көз карандысыз болуу жолун издөөдө.

XS
SM
MD
LG