- Аракты көп ичпегин,
Акылыңдан кетпегин.
Таштадың бизди көчөгө,
Таштадың бизди кыйынчылыкка,
Таштадың бизди ачкачылыкка,
Таштадың бизди жалган жашоого,
Түшүндүм жашоону кичинемден,
Көрдүм мен эл көрбөгөн жашоону кичинемден...
14 жаштагы Зыйнат Туратбек кызынын “Атама кат” деген бул ыры алгачкы чыгармаларынан. Зыйнат азыр базарда иштебей калган. Мектепте окуп жатат. Турмуштагы тартыштыктын улам базарда эртели-кеч иштеген күндөрүн “Балдар жөнүндө” деген ырында чагылдырган:
- Иштейбиз базарда күн сайы,
Иштейбиз базарда түн сайын
Иштейбиз базарда түбөлүк.
Иштебей калдык биз базарда.
Жардам алдык биз сиздерден
Берсин кудайым болушунча береке...
Мейилкан Нурмамат кызы “Окуучулук күндөрүм” деген ырында мектепке барбай калып, окуп билим алып жүргөн күндөрүн самайт. Айылдан келип ижара үйдө жашап, бир нече жыл окуудан калган.
Кийин шарт болсо гана билимге кайтып келген Мейилкан өңдүү өспүрүмдөр азыр Кыргызстанда миңдеп саналат:
- Мен айылдан бул жакка келгенде окубай калгам. Анан Ош базары жактагы 10-мектепте окугам. Анан “Келечекте” мектеп ачылып, ошо жакта окуп атам.
Ошол бойдон эстей берем ал күндөрдү,
Жетпей келем артта калган бактылуу күн
Азыркыдан артык экен...
Бул китепчеде балдар апаларына ырларын арбын арнаган. Мындан Мейилкан да четте калган эмес:
- Эстей берем ардагым апа!
Элесиң көз алдымдан эч кетпеди,
Кайда жүрсөм ойлой берем апа сени.
Түбөлүккө керексиң бизге, эне оорубачы
Санаа тартпа, кейибе сыздабачы
Турмуштун оор жүгүн көтөрсөң да.
Ардагым жаным апа, ак сүтүңду качан актайм,
Сен айткан насаатыңды бекем сактайм.
“Балдарды коргоо” борборунун социалдык кызматкери Закия Окенаеванын айтымында балдардын мындай өнөрү борбору үчүн жана ата-энелерге да чоң ачылыш болгон.
Аталган борбордун келечекте базарда иштеген өспүрүмдүн талантын өркүндөттү боюнча дагы бир топ иштердин жасоо ниети бар:
- Биз үчүн абдан кубаныч болду. Көрсө биздин балдардын жөндөмүнө кичине түрткү берип койсо, буларда көп нерсе жатат. Мына ушуна ачыш керек деген ой-максат менен, биз балдар жазган ырларды чогултуп, ушундай китепче чыгардык - дейт социалдык кызматкер Закия Окенаева
“Балдарды коргоо” борборунун программаларын катышып жүргөн Мээрим аттуу 15 жаштагы өспүрүм кыз да ойлорун ырга салат. Көлдөн апасы менен көчүп келгенине бир топ жыл болуп калды. Базарда иштөө башынан өткөн Мээримдин кыялдары жөпжөнөкөй. Тогузунчу классты бүтүрүп, окуу жайга тапшырып телефонистка болгусу келет:
- Мектептен чыккандан кийин базарга барып арча сатчумун.
- Бир күндө канча акча тапчу элең?
- Ар кандай эми. Жүз сом, кээде сексен сом.
- Апаң иштейби?
- Негизи апам кесиби боюнча медик. Азыр иштегенге ылайыктуу жумуш жок. Медиктердин баарынын эле айлыгы аз да. Азыр базарда иштейт.
- Келечекте ким болгуң келет?
- 9-классты бүтүп, училищага тапшырайын деп атам. Телефонистка болгон атам. Буйурса тогузду бүтүп, окууга тапшырсам жакшы эле болот го.
Албетте бул өспүрүмдөрдүн ырлары кесиптик көз караштан алып караганда купулга толуп, мыкты деген баага татыбашы мүмкүн. Бирок базарда бели ката электе иштеген, иштеп жүрүп окубай калган балдардын ыр чыгаруу талантынын өстүрүүнү “Балдарды коргоо” борбору колдоого алды. Бул келечекте өз таасирин оң жагынан берсе керек деген үмүт-тилек балдарда да, ата-энелеринде да жана балдар кызматкерлеринде арбын.
Акылыңдан кетпегин.
Таштадың бизди көчөгө,
Таштадың бизди кыйынчылыкка,
Таштадың бизди ачкачылыкка,
Таштадың бизди жалган жашоого,
Түшүндүм жашоону кичинемден,
Көрдүм мен эл көрбөгөн жашоону кичинемден...
14 жаштагы Зыйнат Туратбек кызынын “Атама кат” деген бул ыры алгачкы чыгармаларынан. Зыйнат азыр базарда иштебей калган. Мектепте окуп жатат. Турмуштагы тартыштыктын улам базарда эртели-кеч иштеген күндөрүн “Балдар жөнүндө” деген ырында чагылдырган:
- Иштейбиз базарда күн сайы,
Иштейбиз базарда түн сайын
Иштейбиз базарда түбөлүк.
Иштебей калдык биз базарда.
Жардам алдык биз сиздерден
Берсин кудайым болушунча береке...
Мейилкан Нурмамат кызы “Окуучулук күндөрүм” деген ырында мектепке барбай калып, окуп билим алып жүргөн күндөрүн самайт. Айылдан келип ижара үйдө жашап, бир нече жыл окуудан калган.
Кийин шарт болсо гана билимге кайтып келген Мейилкан өңдүү өспүрүмдөр азыр Кыргызстанда миңдеп саналат:
- Мен айылдан бул жакка келгенде окубай калгам. Анан Ош базары жактагы 10-мектепте окугам. Анан “Келечекте” мектеп ачылып, ошо жакта окуп атам.
Ошол бойдон эстей берем ал күндөрдү,
Жетпей келем артта калган бактылуу күн
Азыркыдан артык экен...
Бул китепчеде балдар апаларына ырларын арбын арнаган. Мындан Мейилкан да четте калган эмес:
- Эстей берем ардагым апа!
Элесиң көз алдымдан эч кетпеди,
Кайда жүрсөм ойлой берем апа сени.
Түбөлүккө керексиң бизге, эне оорубачы
Санаа тартпа, кейибе сыздабачы
Турмуштун оор жүгүн көтөрсөң да.
Ардагым жаным апа, ак сүтүңду качан актайм,
Сен айткан насаатыңды бекем сактайм.
“Балдарды коргоо” борборунун социалдык кызматкери Закия Окенаеванын айтымында балдардын мындай өнөрү борбору үчүн жана ата-энелерге да чоң ачылыш болгон.
Аталган борбордун келечекте базарда иштеген өспүрүмдүн талантын өркүндөттү боюнча дагы бир топ иштердин жасоо ниети бар:
- Биз үчүн абдан кубаныч болду. Көрсө биздин балдардын жөндөмүнө кичине түрткү берип койсо, буларда көп нерсе жатат. Мына ушуна ачыш керек деген ой-максат менен, биз балдар жазган ырларды чогултуп, ушундай китепче чыгардык - дейт социалдык кызматкер Закия Окенаева
“Балдарды коргоо” борборунун программаларын катышып жүргөн Мээрим аттуу 15 жаштагы өспүрүм кыз да ойлорун ырга салат. Көлдөн апасы менен көчүп келгенине бир топ жыл болуп калды. Базарда иштөө башынан өткөн Мээримдин кыялдары жөпжөнөкөй. Тогузунчу классты бүтүрүп, окуу жайга тапшырып телефонистка болгусу келет:
- Мектептен чыккандан кийин базарга барып арча сатчумун.
- Бир күндө канча акча тапчу элең?
- Ар кандай эми. Жүз сом, кээде сексен сом.
- Апаң иштейби?
- Негизи апам кесиби боюнча медик. Азыр иштегенге ылайыктуу жумуш жок. Медиктердин баарынын эле айлыгы аз да. Азыр базарда иштейт.
- Келечекте ким болгуң келет?
- 9-классты бүтүп, училищага тапшырайын деп атам. Телефонистка болгон атам. Буйурса тогузду бүтүп, окууга тапшырсам жакшы эле болот го.
Албетте бул өспүрүмдөрдүн ырлары кесиптик көз караштан алып караганда купулга толуп, мыкты деген баага татыбашы мүмкүн. Бирок базарда бели ката электе иштеген, иштеп жүрүп окубай калган балдардын ыр чыгаруу талантынын өстүрүүнү “Балдарды коргоо” борбору колдоого алды. Бул келечекте өз таасирин оң жагынан берсе керек деген үмүт-тилек балдарда да, ата-энелеринде да жана балдар кызматкерлеринде арбын.
