Президент Курманбек Бакиев 30-декабрда кабыл алынган Конституцияга кол коюп жаткан учурда депутат Азимбек Бекназаров президент «жасалма» Конституцияга, башкача айтканда, 30-декабарда кабыл алынган эмес, андан кийин «жең ичинде» бурмаланган баш мыйзамга кол коюп жатат деп билдирди:
"Чындыгында парламентте каралбаган 40тан ашык тексттерге олуттуу өзгөртүүлөр киргизилген. Аны редакциялык, техникалык мүнөздө деп айтууга болбойт. Башка берене, бөлүктөр кирип кетиптир. Бул жасалмалоочулук деп эсептелет. Андай ишти жасагандар кылмыш жообуна тартылат".
Бирок,депутат Камчы Ташиев ага каршы чыкты:
"Азимбек Анаркулович, Кнституциянын жаңы редакциясы кабыл алынаарда бир да жолу талкууга катышкан жоксуз. Жети эмес, андан көп өзгөртүүлөр киргизилген. Биздин урматтуу коллегаларыбыз ошону карап чыккан. Конституция эч кандай бурмаланып –жасалган жок".
Андан кийин депутаттар «ГЭСтер жөнүндөгү» мыйзамды кароого киришти. Ал мыйзамда ГЭСтер менчиктештирилүүгө жатпайт деп жазылган. Долбоор мына ушул мыйзамды өзгөртүп, анын алкагынан «Камбарата ГЭСтерин» чыгарууну көздөйт. Бул тууралуу мыйзам долбоордун демилгечиси депутат Райымбек Мамыров минтип билдирди:
"ыйзамга ылайык, белгиленген тартипте Камбарата-1 жана 2, Бишкек шаарындагы экинчи ТЭЦтин курулушун аяктоо үчүн инвестиция тартуу жана ишке берүү максатында концессияга, ишенимдик башкарууга, же уставдык капиталга түзүүчүлүк салымды киргизүү максатында жаңы түзүлгөн чарба жүргүзүүчү субьектерге өткөрүлүп берилиш мүмкүн".
Жогорку Кеңешетин төрагасынын орун басары Тайырбек Сарпашев долбоорду негизинен кабыл алуу зарылдыгын белгиледи. Бирок депутаттар Иса Өмүркулов жана Темир Сариев бул маселени жаңы өкмөт түзүлгөндөн кийин кароо максатка ылайыктуу экенин айтып, мыйзамды кабыл алууда кыргыз мамлекетинин кызыкчылыгын эске алуу зарылдыгын белгиледи.
"Энергетика орчундуу маселелердин бири. Биздин экономиканын, мамлекеттин туруктуулугу ушул тармакка көз каранды. Ушуга байланыштуу жаңы өкмөттүн курамын түзгөндөн кийин карасак оң болот. Анткени, бул жерде өкмөт башчысынын позициясы керек. Болбосо үч чакырылыштан бери биринчи этабы, экинчи этабы, үчүнчү этабы деп эле алдап келатышат,-деди депутат Иса Өмүркулов.
Мына ушундай сунуштардан кийин мыйзам долбоорунун демилгечиси долбоорду кайрадан иштеп чыгууга макулдугун берди. Мыйзам долбоорун талкуу учурунда бир топ кызыктуу маалыматтар айтылды.
Маселен, кезинде бирдиктүү «Кыргызэнерго» компаниясынын жетекчилеринин бири болгон Райымбек Мамыровдун маалыматы боюнча, компанияны бөлүштүрүү алдындагы жылдык таза кирешеси 1 миллиард 200 миллион сом болуп жаткан, бирок аны төрткө бөлүштүрүү карыздардын 7 миллиард сомго жетүүсүнө алып келди.
Кыргызстандын энергетика тармагындагы жыл сайын жоготуусу 1 миллиард сом болууда. Ал эми Камбарата ГЭСтери тууралуу сөздү уласак, Мамыровдун айтымында, Камбарата-1 ГЭСинин курулушуна Кыргызстан 40-50 миллион доллар сарптаган. Аны ишке киргизүү үчүн дагы 200 миллион доллар керек. Ал эми Камбарата-2 ГЭСин куруу үчүн 1 миллиард 900 миллион доллар керек. Андай каражат Кыргызстанда жок. Ошондуктан сырттан инвестор издөө зарыл деген Мамыров, бирок, учурда бир да инвестор ГЭСтерди курууга ниетин билдире электигин айта кетти. Ал ошондой эле бирдиктүү башкаруу системасын калыбына келтирүү менен энергетика тармагын кризистен чыгаруу мүмкүндүгүн белгиледи.
"Чындыгында парламентте каралбаган 40тан ашык тексттерге олуттуу өзгөртүүлөр киргизилген. Аны редакциялык, техникалык мүнөздө деп айтууга болбойт. Башка берене, бөлүктөр кирип кетиптир. Бул жасалмалоочулук деп эсептелет. Андай ишти жасагандар кылмыш жообуна тартылат".
Бирок,депутат Камчы Ташиев ага каршы чыкты:
"Азимбек Анаркулович, Кнституциянын жаңы редакциясы кабыл алынаарда бир да жолу талкууга катышкан жоксуз. Жети эмес, андан көп өзгөртүүлөр киргизилген. Биздин урматтуу коллегаларыбыз ошону карап чыккан. Конституция эч кандай бурмаланып –жасалган жок".
Андан кийин депутаттар «ГЭСтер жөнүндөгү» мыйзамды кароого киришти. Ал мыйзамда ГЭСтер менчиктештирилүүгө жатпайт деп жазылган. Долбоор мына ушул мыйзамды өзгөртүп, анын алкагынан «Камбарата ГЭСтерин» чыгарууну көздөйт. Бул тууралуу мыйзам долбоордун демилгечиси депутат Райымбек Мамыров минтип билдирди:
"ыйзамга ылайык, белгиленген тартипте Камбарата-1 жана 2, Бишкек шаарындагы экинчи ТЭЦтин курулушун аяктоо үчүн инвестиция тартуу жана ишке берүү максатында концессияга, ишенимдик башкарууга, же уставдык капиталга түзүүчүлүк салымды киргизүү максатында жаңы түзүлгөн чарба жүргүзүүчү субьектерге өткөрүлүп берилиш мүмкүн".
Жогорку Кеңешетин төрагасынын орун басары Тайырбек Сарпашев долбоорду негизинен кабыл алуу зарылдыгын белгиледи. Бирок депутаттар Иса Өмүркулов жана Темир Сариев бул маселени жаңы өкмөт түзүлгөндөн кийин кароо максатка ылайыктуу экенин айтып, мыйзамды кабыл алууда кыргыз мамлекетинин кызыкчылыгын эске алуу зарылдыгын белгиледи.
"Энергетика орчундуу маселелердин бири. Биздин экономиканын, мамлекеттин туруктуулугу ушул тармакка көз каранды. Ушуга байланыштуу жаңы өкмөттүн курамын түзгөндөн кийин карасак оң болот. Анткени, бул жерде өкмөт башчысынын позициясы керек. Болбосо үч чакырылыштан бери биринчи этабы, экинчи этабы, үчүнчү этабы деп эле алдап келатышат,-деди депутат Иса Өмүркулов.
Мына ушундай сунуштардан кийин мыйзам долбоорунун демилгечиси долбоорду кайрадан иштеп чыгууга макулдугун берди. Мыйзам долбоорун талкуу учурунда бир топ кызыктуу маалыматтар айтылды.
Маселен, кезинде бирдиктүү «Кыргызэнерго» компаниясынын жетекчилеринин бири болгон Райымбек Мамыровдун маалыматы боюнча, компанияны бөлүштүрүү алдындагы жылдык таза кирешеси 1 миллиард 200 миллион сом болуп жаткан, бирок аны төрткө бөлүштүрүү карыздардын 7 миллиард сомго жетүүсүнө алып келди.
Кыргызстандын энергетика тармагындагы жыл сайын жоготуусу 1 миллиард сом болууда. Ал эми Камбарата ГЭСтери тууралуу сөздү уласак, Мамыровдун айтымында, Камбарата-1 ГЭСинин курулушуна Кыргызстан 40-50 миллион доллар сарптаган. Аны ишке киргизүү үчүн дагы 200 миллион доллар керек. Ал эми Камбарата-2 ГЭСин куруу үчүн 1 миллиард 900 миллион доллар керек. Андай каражат Кыргызстанда жок. Ошондуктан сырттан инвестор издөө зарыл деген Мамыров, бирок, учурда бир да инвестор ГЭСтерди курууга ниетин билдире электигин айта кетти. Ал ошондой эле бирдиктүү башкаруу системасын калыбына келтирүү менен энергетика тармагын кризистен чыгаруу мүмкүндүгүн белгиледи.
