Быйылкы жылдын бюджетинин параметрлери тууралуу депутаттарга каржы министри Тажикан Калимбетова маалымат берди. Анын сөзүнө караганда, быйылкы жылы республикалык бюджеттин кирешеси 36 миллиард 300 миллион сом, ал эми жалпы мамлекеттик бюджеттин кирешеси 41 миллиард 500 миллион сом деп белгиленүүдө. Өткөн жылга салыштырмалуу бюджеттин кирешеси 6 миллиард сомго көбөйүүдө. Быйыл ички дүң продукты 6.7% өсүп, инфляция 12% болоору белгиленүүдө.Республикалык бюджеттин таңсыктыгы 3.5 миллиард сом болуп, ал сырткы жана ички каражаттар аркылуу каржыланат. Бюджеттин киреше бөлүгүнө "Манас" аба майданын пайдалануудан АКШ төлөй турган 17.5 миллион доллар кошулуп жатканын каржы министри кошумчалай кетти:
-Жыл сайын ушул булактан 17,5 миллион доллар биздин бюджетке түшүп турат. Андан сырткары аэропорттун өзүнүн макулдашууларына ылайык аларга кызмат көрсөткөнү үчүн төлөп беришет.
Каржы министринин сөзүнөн кийин ага бир катар суроолор берилип, талкуу башталды. Алгачкылардан болуп сөз алган социал-демократиялык фракциянын депутаттары азыркы бюджеттин мурунку бюджеттерден эч кандай айырмасы жок экенин, ошондуктан кошумча каражаттарды табуу, артыкчылык бериле турган тармактарды аныктоо жана каржылоо үчүн долбоордун үстүнөн дагы иштөөнү сунушташты.
-Акыркы үч жылдан бери эч кандай өзгөрүү жок. Мурда кандай болсо, ошондой калыпта келатат. Биз алгач салык реформасын аягына чыгарышыбыз керек эле. Жакында Салык Кодексин кабыл алабыз, анда көп өзгөрүүлөр болот? Жашоого жөндөмдүүлүгүн көрсөткөн эки тепкичтүү бюджеттен үч тепкичтүү бюджетке өтүп жатабыз. Административдик-территориалдык реформаны аягына чыгарбай, натыйжада облус бийликтерин кармоого жарым миллиард сом жумшап жатабыз,- деген Иса Өмүркулов экономика терең талданбагандыктан бюджетти кабыл алуу албай турууну сунуштады.
Коммунисттер фракциясынын депутаты Бейшебек Акунов өндүрүштө өсүш жоктугун белгиледи:
-Бюджет негизинен эки эле нерседен турат. Биринчиси - өндүрүш, экинчиcи - салык. Талдап карасам, 2004-жылдан бери өндүрүш ылдыйлап баратыптыр. Салык менен тейлөө өйдөлөп баратыптыр. Эгерде бул мамлекеттин саясаты болсо, анда бир нече жылдан кийин туңгуюкка туш болобуз.
Бирок «Ак жол» партиясынын өкүлдөрү өлкөдөгү дурус жагдайларды такыр эле көрбөй коюу туура эместигин белгилешти. Төрага Адахан Мадумаров курулуш тармагынын өсүүсү, тигүүчүлөрдүн көмүскөдөн чыгуусун мисал катары айтып, буларга токтолду:
-Шарипа эже (Садыбакасова) айткандай, жакшылыгыбызды жакшыдай кабыл алып, кудай жолубузду ачсын дегенден уялып калдык. Жаман-жаман деген элдин кулагына жакшы угулуп калды. А жакшы өсүп атабыз деген сөз угулбай калды.
Адахан Мадумаров ошондой эле маданиятка, анын ичинде кино тармагына даректүү каражат бөлүүнү сунуштап, келерки жумада бюджетти экинчи окууга алып келгенде ар бир тармакка бөлүнгөн каражатты так жазып, анын кайсы ишкана, мекемеге бөлүнөөрүнө чейин ачык берүүнү талап кылды. Жогорку Кеңеш келерки бейшемби күнү бюджетти экинчи окууда кабыл алууга киришет.
-Жыл сайын ушул булактан 17,5 миллион доллар биздин бюджетке түшүп турат. Андан сырткары аэропорттун өзүнүн макулдашууларына ылайык аларга кызмат көрсөткөнү үчүн төлөп беришет.
Каржы министринин сөзүнөн кийин ага бир катар суроолор берилип, талкуу башталды. Алгачкылардан болуп сөз алган социал-демократиялык фракциянын депутаттары азыркы бюджеттин мурунку бюджеттерден эч кандай айырмасы жок экенин, ошондуктан кошумча каражаттарды табуу, артыкчылык бериле турган тармактарды аныктоо жана каржылоо үчүн долбоордун үстүнөн дагы иштөөнү сунушташты.
-Акыркы үч жылдан бери эч кандай өзгөрүү жок. Мурда кандай болсо, ошондой калыпта келатат. Биз алгач салык реформасын аягына чыгарышыбыз керек эле. Жакында Салык Кодексин кабыл алабыз, анда көп өзгөрүүлөр болот? Жашоого жөндөмдүүлүгүн көрсөткөн эки тепкичтүү бюджеттен үч тепкичтүү бюджетке өтүп жатабыз. Административдик-территориалдык реформаны аягына чыгарбай, натыйжада облус бийликтерин кармоого жарым миллиард сом жумшап жатабыз,- деген Иса Өмүркулов экономика терең талданбагандыктан бюджетти кабыл алуу албай турууну сунуштады.
Коммунисттер фракциясынын депутаты Бейшебек Акунов өндүрүштө өсүш жоктугун белгиледи:
-Бюджет негизинен эки эле нерседен турат. Биринчиси - өндүрүш, экинчиcи - салык. Талдап карасам, 2004-жылдан бери өндүрүш ылдыйлап баратыптыр. Салык менен тейлөө өйдөлөп баратыптыр. Эгерде бул мамлекеттин саясаты болсо, анда бир нече жылдан кийин туңгуюкка туш болобуз.
Бирок «Ак жол» партиясынын өкүлдөрү өлкөдөгү дурус жагдайларды такыр эле көрбөй коюу туура эместигин белгилешти. Төрага Адахан Мадумаров курулуш тармагынын өсүүсү, тигүүчүлөрдүн көмүскөдөн чыгуусун мисал катары айтып, буларга токтолду:
-Шарипа эже (Садыбакасова) айткандай, жакшылыгыбызды жакшыдай кабыл алып, кудай жолубузду ачсын дегенден уялып калдык. Жаман-жаман деген элдин кулагына жакшы угулуп калды. А жакшы өсүп атабыз деген сөз угулбай калды.
Адахан Мадумаров ошондой эле маданиятка, анын ичинде кино тармагына даректүү каражат бөлүүнү сунуштап, келерки жумада бюджетти экинчи окууга алып келгенде ар бир тармакка бөлүнгөн каражатты так жазып, анын кайсы ишкана, мекемеге бөлүнөөрүнө чейин ачык берүүнү талап кылды. Жогорку Кеңеш келерки бейшемби күнү бюджетти экинчи окууда кабыл алууга киришет.
