Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
29-Март, 2024-жыл, жума, Бишкек убактысы 11:27

ТАШКЕНТ “ДИН ҮГҮТТӨӨЧҮЛӨРҮНӨ” КАРШЫ КҮРӨШӨ БАШТАДЫ


Аида Касымалиева, Прага Өзбек мамлекеттик сыналгысы кабарлагандай, ырасмий Ташкен Батыш диний агымдарына каршы атайын чараларды көрө баштады. Бийлик өкүлдөрү “Иегованын күбөлөрү” өңдүү диний --> http://rfe.azattyk.org/rubrics/religion/ky/2008/02/731620A7-7A0F-4232-A717-CFB36979AEE4.asp сектанын ишмердигин - постсоветтик мейкиндикте демократиялык реформаларды ишке ашыргысы келген АКШнын жана башка Батыш өлкөлөрүнүн “саясий куралы” деп каралашат.

Адамды диний көз карашы үчүн куугунтуктоо Өзбекстанда кеңири тараган көрүнүш. Укук коргооочулар билдиргендей, бийлик өкүлдөрү мамлекеттин колдоосуна алынбаган уюмдардан башка топторго мүчө болгон жарандарды дароо экстремист деп шекшип, кысмакка ала баштайт.

Президент Ислам Каримов өзү да христиан динине караштуу топторго басым көрсөтүүдө.

Жакында Өзбек мамлекеттик телеканалы тарабынан даярдалган даректүү тасмада “Иегованын күбөлөрү”, “Христиандардын Евангелие чиркөөсү” өңдүү диний агымдар жөнүндө “алар диний догмага, фундаментализмге, терроризмге жана бангилик менен чогуу, бул топтор глобалдык проблеманы жаратууда” деп айтылат. Тасмада өзбек улутундагы диний жана саясий серпечилер менен катар ортодокс жана католик чиркөөлөрүнүн өкүлдөрү майда диний агымдарды кескин сындашкан.

Алардын бири - Өзбекстандын Ислам университетинин теологу Жасур Нажмиддинов христиан даватчыларын “саясий курал” жана “геосаясий оюндардын бөлүгү” деп күнөөлөйт. Теолог мырзанын пикиринде, диний агымдар атүгүл саясатка кийлигишип, Украинадагы ыңкылапта башкы ролдорду ойношкон.

Нажмиддинов “Азаттыкка” берген интервьюда христиан диний агымдары “өзбек коому үчүн жашыруун коркунуч туудуруп жатканын”, алардын баары “терроризмге жана банги аткезчилигине катыштыгы бар” адамдар экенин айттты:

-Миссионерлердин өлкө ичиндеги ишмердүүлүгү биздин коомду бүлүнтүп салышы мүмкүн. Мисалы, миссионер өзбек үйбүлөсүнүн мүчөсү, же биздин үйбүлөдөн же тууганыбыз болуп, өзүнүн динин өзгөртсө, анын үйбүлөсү ага чыдабайт.

Даректүү тасмада диний агымдардын мүчөлөрүнүн чогуу Кудайга сыйынганы көрсөтүлүп, динин өзгөрткөн адам, мамлекетин да сатып кетет деген ой айтылат.

Өзбекстандын мыйзамдары диний даватчыларга, катталбаган диний топторго жана текшерүүдөн өтпөгөн диний материалдарды басып чыгарууга катуу тыюу салат.

Норвегиялык “Форум 18” уюму - дин эркиндигинин жактоочуларынын катарында. Уюмдун мүчөлөрүнүн ырасташынча, өзбек милициясы жеке үйлөрдү тинткен, диний агымдардын мүчөлөрүн кармап кеткен, диний иш-чараларга катышып калган чет өлкөлүктөрдү өлкөдөн айдап жиберген учурлар көп.

Дин эркиндигин жактагандар жана өзбек бийлигинин сынчылары мусулман коомчулугу башка диний уюмдарга караганда алда канча күчтүү кысмакка алынып жаткандыгын айтышат. Өкмөттүн мындай чукул кадамдарынан улам көптөгөн карапайым мусулмандары тор артында отурушат.

Өзбекстандын белгилүү имамы Абидхан Кори Назаровдун пикиринде, көп адамдар өкмөттөн коркуп, динден алысташууда.

-Бул өкмөттүн жүргүзгөн саясатынын натыйжасы. Себеби өкмөт мусулмандарды өз эркине койбой жатат. Адам сакал койгондугу үчүн, жоолук салынгандыгы үчүн кеминде иштен айдалат же окуудан чыгарылат. Атүгүл түрмөгө түшөт. Бийликтен коркуп калк негизги мусулмандык парздарын да аткаралбай жатат. Көптөгөн ата-энелер корккондуктан балдарын намаз окутушпайт, мечитке бардыртпайт.

Серепчилердин баамында азыр Өзбекстанда совет доорундагыдай кырдаал түзүлдү. Анткени Советтер Союзу учурунда мечиттер жана чиркөөлөр мамлекеттин катуу көзөмөлүндө болгон.
XS
SM
MD
LG